Ο οίκος Fitch υποβάθμισε την προοπτική της ελληνικής οικονομίας

Σε υποβάθμιση της αξιολόγησης των προοπτικών της οικονομίας από θετική σε σταθερή προχώρησε η Fitch διατηρώντας όμως την πιστοληπτική ικανότητα της οικονομίας στην βαθμίδα ΒΒ.

Στο σχόλιο του ο οίκος αξιολόγησης ο οποίος έσπευσε την Πέμπτη (23/4) χωρίς να είναι προγραμματισμένο να διορθώσει την αξιολόγηση του, σημειώνει ότι η κίνηση αυτή αντανακλά το σημαντικό αντίκτυπο της Covid-19 στην οικονομική δραστηριότητα, τα δημόσια οικονομικά και το εξωτερικό ισοζύγιο και προβλέπει ύφεση 8,1% του ΑΕΠ φέτος και μερική ανάκαμψη το 2021, με το ΑΕΠ να αυξάνει κατά 5,1%.

Η ύφεση και η μετέπειτα ανάκαμψη υπόκειται σε σημαντικές αβεβαιότητες. Παρατεταμένο lockdown ή ένα δεύτερο κύμα στην Ελλάδα ή την Ευρώπη θα σημάνει μεγαλύτερη πτώση φέτος και μικρότερη ανάκαμψη την επόμενη χρονιά. Ειδική αναφορά κάνει ο οίκος στον τουρισμό που αντιστοιχεί σε περίπου 10% του ΑΕΠ.

Η Fitch εκτιμά ότι το ισοζύγιο της κυβέρνησης από πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ το 2019 θα «γυρίσει» σε έλλειμμα 7,4% φέτος. Το 2021 αναμένεται να υποχωρήσει στο 4,6% του ΑΕΠ. Θα καταγραφεί πρωτογενές έλλειμμα φέτος, μετά από τέσσερα συνεχή χρόνια υπεραπόδοσης των στόχων.

Η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και τα μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση ανατρέπουν την δημοσιονομική εικόνα. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα που αντιστοιχούν σε 5 δισ. ευρώ (2,9% του ΑΕΠ), ενώ αναμένονται επιπλέον 2 δισ. ευρώ από την ευρωπαϊκή στήριξη.

Η αύξηση του δανεισμού θα μεταφραστεί σε αναστροφή της πτωτικής τάσης του δείκτη χρέος/ΑΕΠ. Η εκτίμηση είναι ότι έπεσε στο 176,6% στα τέλη του 2019 αλλά στα τέλη του 2020 θα φτάσει το 194,8% πριν υποχωρήσει στο 187,1% το 2021. Η υπόθεση του οίκου είναι ότι φέτος η κυβέρνηση θα τραβήξει μόνο το 1/4 από το μαξιλάρι ασφαλείας (περί τα 10 δισ. ευρώ). Αν δεν το έκανε αυτό και προχωρούσε αποκλειστικά σε νέο δανεισμό το χρέος θα ανέβαινε πάνω από το 200% του ΑΕΠ.

Η Fitch, ωστόσο, αναγνωρίζει ότι παρότι το χρέος είναι πολύ υψηλό υπάρχουν θετικοί παράγοντες που περιορίζουν τους κινδύνους. Το μαξιλάρι ρευστότητας είναι παραπάνω από αρκετό για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης φέτος και το 2021. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους είναι η βοήθεια που έλαβε η χώρα από την ΕΕ, το 95% είναι σε σταθερό επιτόκιο και με μεγάλη μέση ωρίμανση (20,5 χρόνια). Επιπλέον η ΕΚΤ περιέλαβε τα κρατικά ομόλογα στο πρόγραμμα έκτακτης αγοράς τίτλων, κάτι που επιτρέπει να προχωρήσει η κεντρική τράπεζα σε αγορές περί τα 16 δισ. ευρώ μέσω της δευτερογενούς αγοράς.

Η ποιότητα ενεργητικού των τραπεζών βελτιώθηκε το 2019, αλλά η πανδημία θα καθυστερήσει την περαιτέρω βελτίωση και θα δημιουργήσει πτωτικούς κινδύνους, υποστηρίζει ο οίκος. Το μορατόριουμ στις πληρωμές δανείων και η πρόβλεψη για 5 δισ. ευρώ σε κρατικές εγγυήσεις προς τις επιχειρήσεις θα μετριάσει την πίεση βραχυπρόθεσμα. Παράλληλα, η αντίδραση της ΕΚΤ περιλαμβάνει μέτρα που βελτιώνουν τη θέση των τραπεζών.

Τα NPEs, ωστόσο, παρά τη μείωση παραμένουν στο 42,1% του χαρτοφυλακίου.

Όπως σημειώνει ο Fitch οι βασικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θετική αναθεώρηση της αξιολόγησης περιλαμβάνουν:

* Επιστροφή της σχέσης χρέος/ΑΕΠ σε σταθερή πτωτική τροχιά μετά το σοκ της Covid-19, για παράδειγμα μέσω δημοσιονομικής προσαρμογής, επιστροφής στην ανάπτυξη και διατηρήσιμων χαμηλών επιτοκίων.

Βελτίωση της μεσοπρόθεσμης απόδοσης στην ανάπτυξη, ειδικά αν υπάρξουν δομικές μεταρρυθμίσεις.

* Μειωμένος κίνδυνος επιβεβαίωσης των κινδύνων για τον κρατικό προϋπολογισμό από τον τραπεζικό κλάδο.

Αντίθετα αρνητική αναθεώρηση μπορούν να προκαλέσουν:

*Αποτυχία μείωσης της σχέσης χρέους/ΑΕΠ, για παράδειγμα λόγω μεγαλύτερης διάρκειας της πανδημίας, δημοσιονομικής χαλάρωσης ή οικονομικής συστολής.

* Αρνητικές εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο με αυξανόμενο κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά και την πραγματική οικονομία.

* Συνεχιζόμενα μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, για παράδειγμα από μια παρατεταμένη κρίση στον τουριστικό τομέα.