Ποινικός κώδικας: Βαριές “καμπάνες” για χρέη στο Δημόσιο και ξέπλυμα μαύρου χρήματος

Αυστηρότερες ποινές για υποθέσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες προβλέπει ο νέος ποινικός κώδικας. Συγκεκριμένα, για υποθέσεις “ξεπλύματος μαύρου” χρήματος, ναι, μεν, ο νέος ποινικός κώδικας συνεχίζει να προβλέπει διοικητικό πρόστιμο των 50.000 ευρώ έως 10 εκ. ευρώ, ωστόσο αυξάνει τον “πήχη” των ποινών για τις περιπτώσεις που δεν μπορεί να υπολογιστεί το κέρδος της παράβασης. Έτσι τα πρόστιμα αυξάνονται στα 4 εκατ. ευρώ από 1 εκατ. ευρώ.

Επίσης, προβλέπεται η ποινή ακόμη και της οριστικής ανάκλησης της άδειας λειτουργίας μιας επιχείρησης ή απαγόρευση άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας για ένα φυσικό πρόσωπο σε περιπτώσεις παράνομης δραστηριότητας.

Ληξιπρόθεσμα χρέη και φυλάκιση

Επίσης, ο νέος ποινικός κώδικας βάζει ένα πιο “σφιχτό” πλαίσιο στη διαδικασία φυλάκισης για όσους και όσες χρωστούν και δεν πληρώνουν. Έτσι, στην “τελική” σούμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που “οδηγεί”, ανάλογα, στη φυλακή, προσμετρώνται χρέη που παραμένουν αρρύθμιστα και δεν εξυπηρετούνται για πάνω από 4 μήνες, αλλά και αυτά που προέρχονται από τη μη εκτέλεση χρηματικών ποινών που επιβλήθηκαν από τα δικαστήρια μαζί με τις λοιπές προσαυξήσεις από τους τόκους.

Με αυτόν τον τρόπο καθίσταται πολύ πιο εύκολη η “υπέρβαση” του “πήχη” των 100.000, μετά τον οποίο προβλέπονται και ποινές προσωποκράτησης ενός έτους τουλάχιστον. Μάλιστα, οι ποινές φυλάκισης μπορεί να υπερβούν και τα 3 έτη αν το συνολικό ποσό των απλήρωτων οφειλών ξεπεράσει τις 200.000 ευρώ.

Πάντως, στην περίπτωση, που οφειλέτες ή οφειλέτριες ποσού άνω των 100.000 ευρώ εξοφλήσουν τα χρέος μέχρι την εκδίκαση του ποινικού σκέλους της υπόθεσής τους, σε οποιονδήποτε βαθμό, ή εφόσον εντάξουν το χρέος τους σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής μπορεί να αποφύγουν την ποινή φυλάκισης.

Επιπλέον, εφόσον αμφισβητηθεί το χρέος, δηλαδή το ύψος του ποσού που εχουν καταλογίσει οι φορολογικές αρχές, προβλέπεται δικαίωμα προσφυγής στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και εν συνεχεία, σε περίπτωση μη δικαίωσης από τη ΔΕΔ, και στα διοικητικά δικαστήρια. Εν τω μεταξύ, μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης, προβλέπεται “πάγωμα” στην επιβολή των ποινών.

Να σημειωθεί ότι οι ποινές φυλάκισης ισχύουν, εκτός από τα χρέη προς την εφορία, και για τα χρέη προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Ειδικότερα με βάση τις νέες ρυθμίσεις το ποινολόγιο διαμορφώνεται ως εξής:

1.Χρέη στο δημόσιο: Όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 4 μηνών τιμωρείται με ποινή φυλάκισης:

α) Ενός τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει το ποσό των 100.000 ευρώ.

β) Τριών τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ.

Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή των Ελεγκτικών Κέντρων ή του Τελωνείου προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας τους, που συνοδεύεται υποχρεωτικά από πίνακα χρεών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών επιβαρύνσεων.

Στην αίτηση και στον πίνακα χρεών που υποβάλλονται δεν συμπεριλαμβάνονται και δεν υπολογίζονται για τον προσδιορισμό της ευθύνης του προσώπου τα χρέη από τα αδικήματα που τυποποιούνται στο άρθρο 66 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας μαζί με τις σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκους και λοιπές επιβαρύνσεις.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης εξοφλήσει το χρέος του μέχρι την εκδίκαση του ποινικού σκέλους της υπόθεσής του, σε οποιονδήποτε βαθμό, ή εφόσον εντάξει το χρέος του σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής μπορεί να γλιτώσει την ποινή φυλάκισης. Επιπρόσθετα όποιος αμφισβητεί το ύψος του ποσού που του έχουν καταλογίσει οι φορολογικές αρχές έχει δικαίωμα να προσφύγει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών και εν συνεχεία, σε περίπτωση μη δικαίωσης από τη ΔΕΔ, και στα διοικητικά δικαστήρια, οπότε μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης οι διαδικασίες επιβολής των ποινικών κυρώσεων μπορεί να «παγώσουν».

2.Οικονομικά εγκλήματα: Αν αξιόποινη πράξη νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή κάποιο από τα βασικά αδικήματα τελείται προς όφελος ή για λογαριασμό νομικού προσώπου ή οντότητας από φυσικό πρόσωπο που ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου ή της οντότητας και κατέχει διευθυντική θέση εντός αυτών ή έχει εξουσία εκπροσώπησής τους ή εξουσιοδότηση για τη λήψη αποφάσεων για λογαριασμό τους ή για την άσκηση ελέγχου εντός αυτών, επιβάλλονται στο νομικό πρόσωπο ή την οντότητα, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι εξής κυρώσεις:

α) Διοικητικό πρόστιμο από 50.000 ευρώ έως δέκα 10.000.000 ευρώ. Το ακριβές ποσό του προστίμου ορίζεται κατ’ ελάχιστον στο διπλάσιο του ποσού του κέρδους που προήλθε από την παράβαση, εφόσον το κέρδος μπορεί να προσδιοριστεί είτε εφόσον δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε 4.000.000 εκ ευρώ από 1.000.000 ευρώ που ίσχυε μέχρι σήμερα

β) Οριστική ή προσωρινή, για χρονικό διάστημα από έναν μήνα έως δύο έτη, ανάκληση ή αναστολή της άδειας λειτουργίας ή απαγόρευση άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ή λύση του νομικού προσώπου ή της οντότητας και θέση αυτού ή αυτής υπό εκκαθάριση.

γ) Απαγόρευση άσκησης ορισμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή εγκατάστασης υποκαταστημάτων ή αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου, για το ίδιο χρονικό διάστημα.

δ) Οριστικός ή προσωρινός για το ίδιο χρονικό διάστημα αποκλεισμός από δημόσιες παροχές, ενισχύσεις, αναθέσεις έργων και υπηρεσιών, προμήθειες, επιδοτήσεις, διαφημίσεις και διαγωνισμούς του δημοσίου

Οι παραπάνω κυρώσεις επιβάλλονται και όταν φυσικό πρόσωπο που έχει κάποια από τις αναφερόμενες ιδιότητες είναι ηθικός αυτουργός ή συνεργός στις ίδιες πράξεις

Όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από φυσικό πρόσωπο κατέστησε δυνατή την τέλεση από ιεραρχικά κατώτερο στέλεχος ή από εντολοδόχο του νομικού προσώπου ή της οντότητας της πράξης νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή του βασικού αδικήματος προς όφελος ή για λογαριασμό του νομικού προσώπου ή της οντότητας, επιβάλλονται αιτιολογημένα στο νομικό πρόσωπο ή την οντότητα, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι εξής κυρώσεις:

α) Διοικητικό πρόστιμο από 10.000 ευρώ έως 5. 000.000 ευρώ. Το ακριβές ποσό του προστίμου ορίζεται κατ’ ελάχιστον στο διπλάσιο του ποσού του κέρδους που προήλθε από την παράβαση, εφόσον το κέρδος μπορεί να προσδιοριστεί, είτε εφόσον δεν μπορεί να προσδιοριστεί σε 2.500.000 ευρώ.