Πονοκέφαλος… από  την Τραμπική απειλή δασμών στο κρασί

«Νάρκη» για  τις εξαγωγές ελληνικού οίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες, αποτείνονται τα όσα είπε την Πέμπτη 13 Μαρτίου, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ, απειλώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση με δασμούς 200% στις σαμπάνιες, τα κρασιά και τα άλλα αλκοολούχα ποτά. Η κίνηση αυτή αποτελεί την αμερικανική απάντηση στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Τετάρτη για επιβολή δασμών σε μία σειρά αμερικανικών προϊόντων.

Συγκεκριμένα, την περασμένη Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την επιβολή δασμών έως και 25% (αξίας 26 δισ. ευρώ, ήτοι 28 δισ. δολαρίων) σε μία σειρά αμερικανικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων μοτοσικλέτες και σκάφη από τον επόμενο μήνα σε αντίποινα για την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ 25% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την επιβολή δασμών και στα αμερικανικά αποστάγματα, οι οποίοι αναμένεται ότι θα φτάσουν το 50% στο αμερικανικό ουίσκι bourbon. Η απάντηση από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού υπήρξε άμεση, με τον Αμερικανό Πρόεδρο Donald Trump να κατηγορεί την Ευρωπαϊκή Ένωση για καταχρηστική και εχθρική συμπεριφορά και να την καλεί να αποσύρει αμέσως τους δασμούς στα αμερικανικά ουίσκι, αλλιώς οι ΗΠΑ θα επιβάλουν φόρο ύψους 200% στα κρασιά, τις σαμπάνιες και τα λοιπά αλκοολούχα ποτά που εισάγουν από την Ε.Ε.

Όπως αναφέρει ενημερωτικό σημείωμα του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στο Παρίσι «η αμερικανική αντίδραση προκάλεσε έντονη ανησυχία στην ευρωπαϊκή αμπελουργία και οινοποιία. Ήδη πριν την ανακοίνωση του Αμερικανού Προέδρου, η Spirits Europe, το ευρωπαϊκό λόμπι του κλάδου παραγωγών οίνου και αλκοολούχων, εξέφρασε τη βαθιά απογοήτευση και ανησυχία της για την αύξηση των ευρωπαϊκών δασμών στα αμερικανικά οινοπνευματώδη ποτά και διαμαρτυρήθηκε ότι ο κλάδος τους βρέθηκε στη μέση ενός πολέμου κατά του χάλυβα και του αλουμινίου.

Παράλληλα, υπενθύμισε ότι η εξάλειψη των τελωνειακών φραγμών εκατέρωθεν –επέτρεψε στο εμπόριο να αυξηθεί κατά 450% για 30 και πλέον χρόνια, ενώ υπογράμμισε ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη έρχεται σε μία ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή για τον κλάδο των οινοπνευματωδών ποτών, με φόντο κρίσιμες γεωπολιτικές εντάσεις και επιβράδυνση σε πολλές βασικές αγορές.»

Η Ελλάδα

Μπορεί η Ελλάδα να μην έχει τους μεγάλους όγκος εξαγωγών Γαλλίας και Ιταλίας ή Ισπανίας στις ΗΠΑ, ωστόσο καθώς οι ΗΠΑ αποτελούν την πλέον δυναμική αγορά η όποια απειλή δασμών υπονομεύει μια έντονα αναπτυξιακή πορεία που είχαν  οι ελληνικοί οίνοι  τα τελευταία χρόνια.

Όπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου  ένα τόσο μεγάλο ποσοστό δασμών «καθιστά εξαρχής τους όρους εξαγωγών μη βιώσιμους. Αυτό συμβαίνει, καθώς το 200% υπερκαλύπτει το περιθώριο κέρδους του διανομέα, αλλά και του τελικού πωλητή και δεν αφήνει κανένα περιθώριο εκπτώσεων, ενώ η επιβάρυνση δεν τελειώνει εκεί, αφού μετά θα έρθει, ως επιπρόσθετο βάρος, και ο φόρος.»

Εξαγωγές

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, όπως τα επεξεργάστηκε η Κεντρική Συνεταιριστική Ένωση Αμπελοοινικών Προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ), οι ελληνικές εξαγωγές οίνου στις ΗΠΑ παρουσίασαν σημαντική αύξηση κατά 25,85% το 2022 έναντι του 2021 (ως προς την αξία τους), αγγίζοντας τα 17.892.328 ευρώ. Παράλληλα, αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση της μέσης τιμής πώλησης εξαγόμενου οίνου στις Ηνωμένες Πολιτείες: το 2007 (δηλαδή τέσσερα χρόνια από την έναρξη της εξαγωγικής «εκστρατείας» προς τις ΗΠΑ) η μέση τιμή πώλησης ήταν στα 3 ευρώ/κιλό, το 2019 διαμορφωνόταν στα 5,50 ευρώ/κιλό, ενώ εντός του 2022 έφτασε στα 6,37 ευρώ/κιλό, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 14,40% σε σχέση με το 2021.

Συνοπτικά, τα μεγέθη του 2022, εν συγκρίσει με το προ πανδημίας έτος 2019, παρουσιάζουν εντυπωσιακή αυξητική εξέλιξη ως προς την αξία, ενισχυόμενα κατά 34,06%, και ως προς την ποσότητα, με +17,32%, ενώ την ίδια στιγμή η μέση τιμή πώλησης υπολογίζεται πως κινήθηκε ανοδικά κατά 14,36%. Αυτό αποδεικνύει πως οι ΗΠΑ αποτελούν, χωρίς αμφιβολία, την πιο δυναμική αγορά εκτός ΕΕ για το ελληνικό κρασί, με τις αγορές του Καναδά και του Ηνωμένου Βασιλείου να έπονται στην κατάταξη

Η Γαλλία

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ενημερωτικό σημείωμα του Γραφείου ΟΕΥ της ελληνικής πρεσβεία στο Παρίσι αναφέρει ότι ιδιαίτερα  σημαντικό είναι το πλήγμα που αναμένεται ότι θα επιφέρει στη γαλλική παραγωγή οίνων και αποσταγμάτων, καθώς ένας τέτοιος πρόσθετος φόρος θα είναι εξαιρετικά δαπανηρός για τη Γαλλία. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Γαλλικής Ομοσπονδίας Εξαγωγέων Οίνου και Αποσταγμάτων (Fédération des Exportateurs de Vins et Spiritueux de France-Fevs), Gabriel Picard, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την πρόταση τέτοιων διατάξεων που πλήττουν το αμερικανικό ουίσκι δεν έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις και τα συμφέροντα των Ευρωπαίων παραγωγών και εξαγωγέων.

Ομοίως, ο Γενικός Διευθυντής της Fevs, Nicolas Ozanam, επισημαίνει ότι με τον τρόπο αυτό οι ευρωπαϊκές εξαγωγές οίνου και αλκοολούχων τίθενται στο στόχαστρο του Προέδρου των ΗΠΑ. Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της Fevs εξηγεί ότι η επιβολή φόρου 200% στα ευρωπαϊκά κρασιά και οινοπνευματώδη ποτά θα ισοδυναμεί με άμεση διακοπή όλων των αποστολών στις ΗΠΑ. Με τη σειρά του, αυτό ισοδυναμεί με απώλειες της τάξεως των 4 δισ. ευρώ για τη Γαλλία.

Ως εκ τούτου, ο κλάδος ζητά να αφαιρεθούν τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη ποτά από όλους τους καταλόγους των ευρωπαϊκών προσαυξήσεων.

Οι ΗΠΑ είναι η κύρια διεθνής αγορά για τον συγκεκριμένο κλάδο. Το ένα τέταρτο (1/4) της αξίας και το 18% του όγκου των γαλλικών εξαγωγών κατευθύνεται στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού Ωκεανού. Το 2023, 19,5 εκατ. κιβώτια κρασιού –αξίας 2,3 δισ. ευρώ– και 12,3 εκατ. κιβώτια αλκοολούχων ποτών –αξίας 1,5 δισ. ευρώ– στάλθηκαν στις ΗΠΑ.

Το 2024, και ιδιαίτερα προς το τέλος του έτους, οι εξαγωγές αυτές αυξήθηκαν κατά 5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σε μία προσπάθεια των γαλλικών εταιρειών και των αμερικανών πελατών τους να προλάβουν τυχόν τελωνειακούς δασμούς.

Άμεση ήταν και η αντίδραση της γαλλικής κυβέρνησης. Ο Πρωθυπουργός François Bayrou τόνισε σε δήλωσή του ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να μην υποκύψουν σε αυτού του είδους τις απειλές, ενώ και ο Υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου Laurent Saint-Martin διαβεβαίωσε ότι η Γαλλία παραμένει αποφασισμένη να αντεπιτεθεί και να προστατεύσει τις βιομηχανίες της. Από την πλευρά του, το γαλλικό Υπουργείο Γεωργίας ξεκαθάρισε ότι η Γαλλία δεν επιθυμεί έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, είναι έτοιμη να αντιδράσει αποφασιστικά για να διασφαλίσει τα συμφέροντα των εταιρειών τους απέναντι σε αυθαίρετα μέτρα που αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο. Το διακύβευμα είναι υψηλό για τον γαλλικό κλάδο οίνου και αλκοολούχων ποτών.

Εκτός από τις ΗΠΑ, η Κίνα έχει, επίσης, στο στόχαστρό της τον εν λόγω κλάδο. Για περισσότερο από ένα έτος, το κονιάκ έχει απαγορευθεί από τα αεροδρόμια και τα καταστήματα αφορολόγητων ειδών στην Κίνα.