Πώς ερμηνεύει το ΥΠΑΝ τα “μηνύματα” του πληθωρισμού

“Θετικό σήμα” βλέπει το Υπουργείο Ανάπτυξης στο μέτωπο του πληθωρισμού, μετά τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ, όπου πολύ μικρή επιβράδυνση καταγράφεται  στον Φεβρουάριο εφέτος στον ρυθμό ανόδου του πληθωρισμού, καθώς αυξήθηκε 2,5%, από 2,7% τον Ιανουάριο εφέτος και έναντι αύξησης 2,9% τον Φεβρουάριο 2024.

Σύμφωνα με όσα αναφέρουν “πηγές” του ΥΠΑΝ, αρνητικός είναι ο πληθωρισμός στα τρόφιμα και τα βασικά είδη διαβίωσης την περίοδο Φεβρουάριος 2024 – Φεβρουάριος 2025

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, με βάση το ΥΠΑΝ, ο ετήσιος πληθωρισμός Φεβρουαρίου 2024 – Φεβρουαρίου 2025 σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά είναι 0,2%, έναντι συνολικού ετήσιου πληθωρισμού 2,5%. Ειδικότερα στα τρόφιμα ο ετήσιος πληθωρισμός είναι -0,1%, στα καθαριστικά -5,6%, και στα είδη προσωπικής υγιεινής -2,2%.

Ο πληθωρισμός

Σε ένα έτος, καταγράφηκαν, μεταξύ άλλων, ανατιμήσεις σε: Ένδυση- υπόδηση (6,4%), ενοίκια κατοικιών (9,9%), ηλεκτρισμό (6,7%), φυσικό αέριο (41,1%), αυτοκίνητα καινούργια (2,4%), μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (10,8%), τηλεφωνικές υπηρεσίες (2%), πακέτο διακοπών (8,5%), εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (5%), ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (17,5%), ασφάλιστρα υγείας (7%), ασφάλιστρα οχημάτων (5,6%), καφέ- κακάο- τσάι (4,7%), μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (5,3%), μοσχάρι (5,7%) και χοιρινό (2,8%). Στον αντίποδα, συνεχίστηκε η πτώση της τιμής στο ελαιόλαδο (16,9%).

Ενώ, σε έναν μήνα υπήρξαν, μεταξύ άλλων, νέες αυξήσεις τιμών σε: Ζυμαρικά (7,4%), μοσχάρι (1,2%), γάλα νωπό πλήρες (3,9%), γιαούρτι (2,6%), καφέ (3,7%), ενοίκια κατοικιών (0,8%), δημοτικά τέλη (1,6%), ηλεκτρισμό (0,4%) και φυσικό αέριο (5,5%). Χαρακτηριστικό επίσης, ότι συνεχίστηκε η μείωση της τιμής στο ελαιόλαδο (6,7%).

Κώδικας δεοντολογίας

Στο μεταξύ ελπίδες τρέφει το ΥΠΑΝ για νέες μειώσεις τιμών  με τους νέους κανόνες για τον τρόπο που θα γίνονται οι προσφορές, οι προωθητικές ενέργειες και οι εκπτώσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας

Όπως έχει αναφέρει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΝ, μέσα από τον εμπλουτισμένο Κώδικα Δεοντολογίας το  υπουργείο Ανάπτυξης θα προσπαθήσει να διορθώσει χρόνιες παθογένειες της ελληνικής αγοράς, προκειμένου να βελτιωθεί ο ανταγωνισμός και κατ’ επέκταση να μειωθούν οι τιμές σε βασικά αγαθά. Στόχος μέσα από την εφαρμογή του νέου Κώδικα Δεοντολογίας είναι οι προσφορές και οι εκπτώσεις να είναι πιο ξεκάθαρες και πιο «ειλικρινείς». Για παράδειγμα οι προσφορές 1+1 δώρο, 2+1 δώρο, 5+1 δώρο, και όσες προωθητικές ενέργειες περιλαμβάνουν δωρεάν προϊόν με την αγορά κάποιων άλλων θα συνεχίσουν να υφίστανται. Ωστόσο οι εταιρείες που θα πραγματοποιούν αυτές τις προσφορές θα πρέπει να διαθέτουν στα ράφια των καταστημάτων τα προϊόντα ως ξεχωριστή μονάδα.

Επίσης αλλαγές θα υπάρξουν και στις προωθητικές ενέργειες που περιλαμβάνουν έκπτωση στην τιμή. Για παράδειγμα εάν ένα προϊόν πωλείται με έκπτωση 30 λεπτά, η έκπτωση αυτή θα πρέπει να είναι με βάση την προηγούμενη τιμή που ίσχυε τις τελευταίες 30 ημέρες.

Από τη ρύθμιση αυτή θα εξαιρούνται και τα νωπά και ευαλλοίωτα προϊόντα και τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά, κρέατα, θαλασσινά, φρέσκα γάλατα, τυριά και γιαούρτια, τα οποία από τη φύση τους ή στο στάδιο της μεταποίησης ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλα προς πώληση εντός 30 ημερών.

Περιθώριο κέρδους

Με τον πληθωρισμό στα τρόφιμα να βρίσκεται σχεδόν στο 0% το υπουργείο Ανάπτυξης θα εξετάσει εάν θα παρατείνει το μέτρο που αφορά την υποχρέωση που έχουν σούπερ μάρκετ και προμηθευτές να πωλούν με περιθώριο κέρδους που δεν θα είναι μεγαλύτερο από αυτό με το οποίο πωλούσαν τα προϊόντα τους τον Δεκέμβριο του 2021.

Υπενθυμίζεται ότι λίγο πριν από το τέλος του 2024 η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης αποφάσισε να παρατείνει τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί για την ακρίβεια μέχρι και τις 30 Απριλίου. Το συγκεκριμένο μέτρο βρίσκεται σε ισχύ για τεσσεράμισι χρόνια, με παράγοντες της αγοράς να επισημαίνουν ότι είναι πλέον αναχρονιστικό και το οποίο δεν συμβάλει στην συγκράτηση των τιμών.

Οι έλεγχοι

Παράλληλα για την “εμπέδωση” των νέων κανόνων, το υπουργείο Ανάπτυξης θέτει σε ετοιμότητα τον ελεγκτικό μηχανισμό που θα αναλάβει τους ελέγχους στον τρόπο που θα υλοποιούνται το επόμενο διάστημα οι προωθητικές ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό ελεγκτές θα επισκέπτονται τα σούπερ μάρκετ και τα υπόλοιπα καταστήματα τροφίμων και παριστάνοντας τους πελάτες θα ελέγχουν ότι οι προωθητικές ενέργειες  ακολουθούν τους κανόνες του Κώδικα Δεοντολογία.

Το ΙΕΛΚΑ

Πάντως, οριακή αύξηση 0,60% στις τιμές των προϊόντων στα super markets τον Φεβρουάριο του 2025, σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2024, αλλά μείωση 0,35% στο κυλιόμενο δωδεκάμηνο, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καταγράφει η έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Όπως αναφέρεται, η σταθεροποιητική τάση του Φεβρουαρίου οφείλεται, στις μικρές γενικά μεταβολές και στην αλληλεξουδετέρωση της επίδρασης από συγκεκριμένες κατηγορίες, οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση λόγω συγκυριακών συνθηκών, όπως κατηγορίες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ και τα θαλασσινά, και στις μειώσεις που παρουσιάζουν σταθερά αρκετές άλλες. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 10 κατέγραψαν μείωση, οι 12 αύξηση και μία ήταν αμετάβλητη.

Οι μειώσεις

Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στις τροφές για κατοικίδια, στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, και σε αρκετές κατηγορίες με τρόφιμα ψυγείου (βούτυρα, αυγά, αλλαντικά, ζύμες, έτοιμα γεύματα κ.ά.). Η κατηγορία με τρόφιμα παντοπωλείου που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο παρουσιάζει μηδενική μεταβολή, ενώ τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά παρουσίασαν μείωση 0,28%.  Οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:

• Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,08%
• Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: –5,58% • Αυγά, βούτυρα, ζωμοί: -1,58%
• Αλλαντικά: -1,34%
• Είδη μίας χρήσης, οικιακά είδη και είδη πάρτι: -1,20%.

Σύμφωνα με τον ΙΕΛΚΑ, οι μειώσεις που καταγράφονται, είναι αποτέλεσμα της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.

Αυξήσεις

Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:

• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +5,47%
• Είδη πρωινού και ροφήματα: +4,55%
• Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +3,19%
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +2,82%
• Τυροκομικά: +2,06%.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τις αυξήσεις στα θαλασσινά, είναι αποτέλεσμα της προφοράς και της ζήτησης, με την αλίευση ανοιχτής θαλάσσης και τις ιχθυοκαλλιέργειες να επαρκούν οριακά για την κάλυψη της ζήτησης. Σε σχέση με τα τυροκομικά και γαλακτοκομικά πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της μείωσης στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων.