Πώς η αποχώρηση του ΔΝΤ αλλάζει το σκηνικό για το ελληνικό πρόγραμμα

Μια –πιθανή- αρνητική απάντηση του Eurogroup στο τελεσίγραφο Τόμσεν για λύση στο χρέος “εδώ και τώρα”, αλλάζει σε πολλά σημεία το φινάλε του ελληνικού προγράμματος.

To ΔΝΤ δεν θα έχει άλλη διέξοδο από το να ακυρώσει το πρόγραμμα που έχει εγκρίνει κατ’ αρχήν για την Ελλάδα από τον περασμένο Ιούλιο.

Χωρίς τις αποφάσεις για το χρέος, το πρόγραμμα του Ταμείου δεν έχει λόγο ύπαρξης, αφού το ΔΝΤ συνάπτει προγράμματα διάσωσης μόνο αν υπάρχει έστω και η προοπτική βιωσιμότητας του χρέους. Περίπου τρείς μήνες πριν το τέλος του προγράμματος του Ταμείου, στις 28 Αυγούστου, τέτοια προοπτική δεν υπάρχει.

Τούτο δε, την στιγμή που το ΔΝΤ έχει προχωρήσει πρόσφατα σε  αναθεωρήσεις στις προβλέψεις του για ανάπτυξη και πλεονάσματα ώστε να προσεγγίσει αυτές των Ευρωπαίων. Η κίνηση “καλής θέλησης” έγινε με δεδομένο ότι στην λύση για το χρέος συζητούνταν από πέρσι το λεγόμενο “γαλλικό κλειδί”. Η αναβολή δηλαδή πληρωμών του χρέους αν ο ρυθμός ανάπτυξης της Ελλάδας είναι χαμηλός. Η λύση κάλυπτε και το ΔΝΤ (αφού αν ήταν χαμηλή ανάπτυξη όπως προέβλεπε το ίδιο θα είχαμε την αναβολή πληρωμών δηλαδή πρόσθετη ελάφρυνση) αλλά και τους Ευρωπαίους αφού αν η Ελλάδα αναπτύσσονταν με υψηλότερους ρυθμούς θα εξοφλούνταν γρηγορότερα τα ευρωπαϊκά δάνεια.

Το κλίμα συναίνεσης “τορπίλισε” η απαίτηση της Γερμανίας για εφαρμογή του μηχανισμού με πρόσθετες “εγγυήσεις” οι οποίες θα επανεξετάζονται κάθε χρόνο.

Το ΔΝΤ ήταν εντελώς αντίθετο σε μια τέτοια λύση και στην εαρινή σύνοδο στην Ουάσιγκτον αλλά και στην προχθεσινή σύνοδο του Washington Group στις Βρυξέλλες. Η κόντρα έφερε και το χθεσινό τελεσίγραφο για λύση ως το Eurogroup της 24ης Μαΐου, χωρίς όμως να ακουστεί δημόσια προειδοποίηση για αποχώρηση.

Πώς θα είναι η ζωή χωρίς ΔΝΤ

Τι θα σήμαινε όμως μια πιθανή πλέον οριστική αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα;

Για την Ελλάδα, μείωση της πίεσης για μέτρα της διετίας 2019 -2020 που επέβαλε το Ταμείο, δηλαδή την περικοπή των συντάξεων για τον επόμενο χρόνο και του αφορολόγητου για το 2020 . Στο πρόγραμμα που ενέκρινε για την Ελλάδα το Ταμείο πρότεινε την εφαρμογή των μέτρων αλλά την αναβολή των αντίμετρων από το 2023 παρότι είχαν ψηφιστεί ταυτόχρονα. Το πιο “επικίνδυνο” ήταν το δικαίωμα που του δόθηκε – με την συνηγορία και των ευρωπαίων – να ζητήσει την ταυτόχρονη εφαρμογή και των δύο μέτρων το 2019 αν κρίνει ότι το 2019 η Ελλάδα δεν μπορεί να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

Από την άλλη βέβαια, η έλλειψη πίεσης του Ταμείου για γενναία λύση στην ελάφρυνση του χρέους μεταφέρει το βάρος των αποφάσεων για την μορφή την έκταση και ίσως το χρόνο εφαρμογής των μέτρων για το χρέος στο “Γαλλογερμανικό άξονα”. Τούτο με δεδομένο ότι η Γαλλία η Ιταλία και η Ισπανία θέλουν την αυτόματη εφαρμογή των μέτρων για το χρέος και -κυρίως του γαλλικού κλειδιού – χωρίς προϋποθέσεις και η Γερμανία η Φιλανδία η Ολλανδία η Αυστρία και η Σλοβακία να θέλουν την συζήτηση των μέτρων μετά το πρόγραμμα και μάλιστα …”αν χρειαστεί”.

Αυτονόητο είναι ότι αμιγώς ευρωπαϊκή υπόθεση θα γίνουν και οι όροι της ενισχυμένης εποπτείας με τις αποφάσεις να λαμβάνονται και πάλι σε συνεννόηση Γερμανίας και Γαλλίας και των “δορυφόρων” τους στο Eurogroup. Εδώ μπορεί να “χωρέσει” και το ΔΝΤ ως τεχνικός σύμβουλος χωρίς χρηματοδότηση στην ομάδα που θα κάνει επισκέψεις στην Ελλάδα.

Ο αντίκτυπος της αποχώρησης στις αγορές είναι αμφιλεγόμενος αφού η επιτυχημένη έκδοση του πενταετούς ομολόγου τον περασμένο Ιούλιο έγινε με δεδομένη την αρνητική γνωμοδότηση του ΔΝΤ για την βιωσιμότητα του χρέους.

Μεγάλο ζητούμενο είναι πως θα αντιμετωπίσει την αποχώρηση του ΔΝΤ η ίδια η Γερμανία . Ο προκάτοχος του κ. ¨Ολαφ Σολτς , ο πασίγνωστος Βόλγφκανγκ Σόϊμπλε δήλωνε ένα χρόνο νωρίτερα ότι χωρίς ΔΝΤ δεν υπάρχει πρόγραμμα για την Ελλάδα αφού το κοινοβούλιο του είχε εγκρίνει το ελληνικό πρόγραμμα με δεδομένη την παρουσία του Ταμείου . Με αυτόν τον τρόπο πίεζε για την αποδοχή των μέτρων της διετίας 2019 -2020 αναβάλλοντας όμως την συζήτηση για το χρέος . Αν γίνει το μοιραίο θα πρέπει να υπάρχει ένα διάδοχο αφήγημα που θα αφήνει το περιθώριο αποχώρησης του ΔΝΤ στο παρά πέντε της λήξης του ελληνικού προγράμματος.