Πόσα δισ. θα κοστίσει στην Ισπανία το μπλακ άουτ

Το μαζικό μπλακ άουτ που επηρέασε το μεγαλύτερο μέρος της Ισπανίας, το μεσημέρι της Δευτέρας (28/4), και παρέλυσε την καθημερινή ζωή, δεν περιορίστηκε μόνο σε κυκλοφοριακά προβλήματα, ανησυχία και σύγχυση. Προκάλεσε, επίσης, σοβαρές οικονομικές ζημιές, οι οποίες, στο χειρότερο σενάριο, θα μπορούσαν να φτάσουν έως και τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ στο ΑΕΠ της Ισπανίας.

Σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα El Pais, είναι ακόμη νωρίς για να προσδιοριστεί με ακρίβεια το τελικό ποσό της ζημιάς. Ωστόσο, οι πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών δίνουν μια εικόνα για το μέγεθος του πλήγματος: η μέγιστη δυνητική ζημιά θα μπορούσε να φτάσει το αντίστοιχο ποσοστό του ΑΕΠ που παράγει η ισπανική οικονομία σε μια κανονική ημέρα. Προς το παρόν, όμως, αυτές οι εκτιμήσεις παραμένουν καθαρά σε θεωρητικό πλαίσιο και προσδιορίζονται με βάση πρόχειρους υπολογισμούς.

«Η ειλικρινής απάντηση είναι ότι δεν μπορούμε ακόμα να δώσουμε μια ακριβή αριθμητική εκτίμηση, γιατί υπάρχουν πάρα πολλά αναπάντητα ερωτήματα», δηλώνει ο Άνχελ Ταλαβέρα, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη της Oxford Economics. «Ο τρόπος που προσεγγίζουμε αυτήν την ερώτηση είναι ο ίδιος που χρησιμοποιήσαμε στην αρχή της πανδημίας της Covid: εκτιμούμε πόση οικονομική δραστηριότητα έχει σταματήσει και για πόσο χρονικό διάστημα».

Η αναφορά για τα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ βασίζεται σε έναν απλό υπολογισμό: είναι περίπου ο πλούτος που παράγει η Ισπανία κατά μέσο όρο κάθε ημέρα. Εάν η δραστηριότητα σταματούσε εντελώς για μία ολόκληρη ημέρα, η δυνητική απώλεια θα έφτανε σε αυτό το ποσό. Εάν η διακοπή ήταν για μισή ημέρα ή αν επηρέαζε μόνο το μισό της οικονομικής δραστηριότητας, η ζημιά θα ήταν περίπου 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Έξι ώρες διακοπής θα προκαλούσαν περίπου 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ, εξηγούν οι ειδικοί.

Ωστόσο, στην πράξη όλα δείχνουν ότι η ζημιά θα είναι σημαντικά μικρότερη από τα 4,5 δισεκατομμύρια, καθώς η διακοπή ρεύματος συνέβη μετά το μέσο της εργάσιμης ημέρας σε ορισμένους τομείς. Προς το παρόν, επισημαίνει ο Άνχελ Ταλαβέρα, είναι αδύνατο να εκτιμηθεί πόση δραστηριότητα έχει χαθεί, χωρίς να ξεχνάμε ότι μέρος αυτών των ζημιών μπορεί να ανακτηθεί μέσα στο τρέχον τρίμηνο, καθώς η δραστηριότητα συνεχίζεται κανονικά.

Μια παρόμοια άποψη εκφράζει και ο Μανουέλ Ιγκλέσιας, καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Πάμπλο ντε Ολαβίδες στη Σεβίλλη. Ο οικονομολόγος επισημαίνει ότι η διακοπή δεν επηρέασε ομοιόμορφα όλη τη χώρα, καθώς σε πολλές περιοχές η διάρκειά της ήταν περιορισμένη και ότι μέρος της δραστηριότητας που διακόπηκε θα μπορούσε να ανακτηθεί τις επόμενες μέρες. Το ίδιο ισχύει και για τη βιομηχανία: «Πολλές βιομηχανίες σταμάτησαν, αλλά άλλες κατάφεραν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, καθώς διαθέτουν γεννήτριες», προσθέτει. Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο Ιγκλέσιας εκτιμά ότι το οικονομικό κόστος θα παραμείνει «χαμηλό» και προχωρά σε μια συντηρητική εκτίμηση, προβλέποντας ότι δεν θα ξεπεράσει το ένα 1 δισεκ. ευρώ.

Ο οικονομικός αντίκτυπος του μπλακ άουτ διαφέρει ανά περιοχή. Γενικά, οι μεγάλες βιομηχανικές εταιρείες σταμάτησαν τη δραστηριότητά τους λόγω της έλλειψης τροφοδοσίας ή της ενεργοποίησης των πρωτοκόλλων ασφαλείας. Χαρακτηριστικά, η μονάδα της Seat στο Μαρτορέλ σταμάτησε πλήρως τη λειτουργία της στις τρεις γραμμές παραγωγής, το ίδιο και η Ford στην Αλμουσάφε.

Παρόμοια κατάσταση επικράτησε στο πετροχημικό βιομηχανικό συγκρότημα της Ταρραγόνα, όπου σταμάτησαν αυτόματα όλες οι εγκαταστάσεις, μεταξύ των οποίων και αυτές της Repsol. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και στο διυλιστήριο της Repsol στην Α Κορούνια και στην Petronor, στη Χώρα των Βάσκων. Η μεγαλύτερη σιδηρουργική εταιρεία της Ισπανίας, η Celsa, και η ArcelorMittal σταμάτησαν επίσης τη λειτουργία τους, όπως και η διανομή που έκλεισε προσωρινά λόγω δυσκολίας στη λειτουργία με κανονικότητα.

Ωστόσο, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η κατάσταση ήταν διαφορετική στους τομείς των μεταφορών και της λογιστικής. Αντίστοιχα, κάποιες υπηρεσίες, όπως οι χρηματοπιστωτικές, δεν υπήρξε καμία ουσιαστική επίπτωση. «Η ναυτιλία λειτουργεί κανονικά και ο τομέας δεν έχει επηρεαστεί», δήλωσε ο πρόεδρος της κυβέρνησης, Πέδρο Σάντσεθ, σε συνέντευξη Τύπου από το Μέγαρο Μονκλόα. «Σχετικά με την οικονομία, τα συστήματα πληρωμών, τόσο χονδρικής όσο και λιανικής, λειτουργούν χωρίς πρόβλημα, όπως και η ηλεκτρονική τραπεζική», πρόσθεσε.

«Σε αντίθεση με άλλες καταστάσεις όπως μια υγειονομική κρίση ή μια παρατεταμένη φυσική καταστροφή, σε περίπτωση μπλακ άουτ λίγων ωρών, μέρος της παραγωγής ή των συναλλαγών που επηρεάστηκαν μπορούν να προγραμματιστούν ξανά. Όχι όλα όσα χάνονται τη στιγμή εκείνη μεταφράζονται σε οριστική απώλεια του ΑΕΠ», σημειώνει άλλος αναλυτής που συμβουλευτήκαμε.

Επιπλέον, επισημαίνει, «δεν πλήττονται όλοι οι τομείς από τη διακοπή ρεύματος με την ίδια ένταση». Ενώ η βιομηχανία, το εμπόριο και η λογιστική είναι πιο ευάλωτες, άλλες υπηρεσίες, όπως οι χρηματοπιστωτικές, αντέχουν καλύτερα χάρη στα συστήματα εφεδρείας.