Προϋπολογισμός 2020: Χωρίς δημοσιονομικό κενό και με θετικά μέτρα ύψους 940 εκατ. ευρώ

Με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και όλα τα μέτρα που έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός για το 2020 , «αγνοώντας» τις δηλώσεις των θεσμών κατατίθεται αύριο στην Βουλή το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2020.

Οι συζητήσεις που συνεχίζονται από απόσταση με τους θεσμούς μειώνουν μέρα με την μέρα την διαφορά. Από ένα ποσό της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ που υπολογιζόταν πριν ξεκινήσει η τέταρτη αξιολόγηση, το ποσό έχει περιοριστεί πλέον στα 500 εκατ. ευρώ σύμφωνα με πηγές του ΥΠΟΙΚ. Μάλιστα στελέχη κοντά στην διαπραγμάτευση θεωρούσαν πολύ πιθανό το κενό να κλείσει πριν την αυριανή κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού στην Βουλή. Οι πιθανότητες να είναι μηδενικό το κενό που βλέπουν οι θεσμοί πριν την υποβολή του προσχεδίου στην ΕΕ στις 15 του μήνα είναι ακόμη μεγαλύτερες.

Το μόνο αρνητικό το τελευταίο διάστημα ήταν η απόφαση του ΣτΕ για το ασφαλιστικό νόμο του 2016 που ενδεχομένως να ανατρέψει κάποιους αρχικούς υπολογισμούς. Ωστόσο έχει περίπου συμφωνηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση ότι τέτοιου είδους ποσά θα αναγνωρίζονται ως έκτακτες δαπάνες και δεν θα υπολογίζονται στο πρωτογενές πλεόνασμα.

 Σε κάθε περίπτωση ο προϋπολογισμός του 2020 θα είναι ο δεύτερος καθαρά επεκτατικός προϋπολογισμός μετά το τέλος των μνημονίων.

 Θα περιλαμβάνει μέτρα που θα έχουν καθαρό δημοσιονομικό κόστος 930 -950 εκατ. ευρώ (μικτά 1,2 δισ. ευρώ) και θα αφορούν:

-Μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 28 % στο 24%

 -Μείωση του συντελεστή για μερίσματα από το 10% στο 5%

-Αναστολή ΦΠΑ και φόρου υπεραξίας ακινήτων για τρία χρόνια

-Έκπτωση από το εισόδημα ως το 40% για δαπάνες αισθητικής λειτουργικής ενεργειακής αναβάθμισης ακινήτων

-Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή για φυσικά πρόσωπα από το 22% στο 9% για εισοδήματα ως τα 10.000 ευρώ

– Διατήρηση του αφορολόγητου για άγαμους χωρίς παιδιά στα 8636 ευρώ

– Αύξηση του αφορολόγητου κατά 1000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο σε οικογένειες

– Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1% από τον Ιούλιο

– Επίδομα 2000 ευρώ για κάθε νέα γέννηση

Οι εγγυήσεις

 Η σιγουριά του οικονομικού επιτελείου για την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου βασίζεται αφενός στην βάση που θα δημιουργήσουν μέτρα του 2019 όπως η ρύθμιση των 120 δόσεων, ο ρυθμός ανάπτυξης, ο οποίος αναμένεται να ξεπεράσει για φέτος το 2% του ΑΕΠ και να πλησιάσει το 3% του ΑΕΠ το 2020, και μια σειρά ενισχυτικών μέτρων κυρίως διαρθρωτικών. Ειδικότερα:

Η ρύθμιση των 120 δόσεων σύμφωνα με τους δανειστές θα μειώσει τα έσοδα του κράτους ενώ το υπουργείο οικονομικών εκτιμά ότι θα δώσει πρόσθετα έσοδα περίπου 250 εκ ευρώ.

Επίσης ο υπουργείο οικονομικών επιμένει ότι παρά τις μειώσεις που έχουν εφαρμοστεί από τον περασμένο Μάιο από την προηγούμενη κυβέρνηση ο ΦΠΑ θα είναι ένας πυλώνας των φορολογικών εσόδων που θα φέρει περισσότερα στα δημόσια ταμεία για τον επόμενο χρόνο. Οι εκπρόσωποι των δανειστών επιμένουν ότι λόγω των μειώσεων τα έσοδα από το βασικό έμμεσο φόρο θα είναι λιγότερα το 2020 από ότι το 2019.

Η αύξηση των έμμεσων αλλά και των άμεσων φόρων θα είναι αποτέλεσμα και του αυξημένου ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας για την επόμενη χρονιά. Οι θεσμοί εμφανίζονται απαισιόδοξοι για τις προοπτικές της ανάπτυξης την επόμενη χρονιά λόγω της γενικότερης επιβράδυνσης της Ευρωζώνης. Το υπουργείο οικονομικών από την άλλη περιμένει για φέτος ανάπτυξη λίγο πάνω από το 2% του ΑΕΠ και για τον επόμενο χρόνο ανάπτυξη κοντά στο 3% του ΑΕΠ. Το πόσο σημαντικό να υιοθετήσουν οι εκπρόσωποι των θεσμών την ελληνική πρόβλεψη γίνεται φανερό από ένα στοιχείο. Με βάση τις «νόρμες» του ΟΟΣΑ τα δημόσια έσοδα έχουν αύξηση ανάλογη ή ίση με αυτό του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας με ελαστικότητα 1% . Συνεπώς μια ανάπτυξη στο 3% του ΑΕΠ συνεπάγεται και αύξηση των εσόδων μέχρι και κατά 4%. Μια αύξηση 4% σε μια πρόβλεψη συνολικών εσόδων της τάξης των 51-52 δισ. ευρώ σημαίνει αυτόματα περίπου 2 δισ. περισσότερα έσοδα και χωρίς νέα μέτρα.

Η κυβέρνηση έχει τα επιχειρήματα να στηρίξει την αύξηση του ΑΕΠ μέσω της επιτάχυνσης των επενδύσεων των αποκρατικοποιήσεων οι οποίες είναι «παγωμένες» για χρόνια αλλά και τις έμμεσης αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος μέσω των φοροαπαλλαγών που θα εφαρμοστούν τον επόμενο χρόνο.

Εκτός από την αλλαγή σελίδας που φιλοδοξεί να φέρει σε ότι αφορά τις επενδύσεις η Κυβέρνηση έχει έτοιμη και δεύτερη εγγύηση για να πετύχει τα δημοσιονομικό στόχου του 2020. Ειδικότερα έχει έτοιμα και διαρθρωτικά μέτρα τα οποία όχι μόνο δεν θα επιβαρύνουν αλλά θα ελαφρύνουν – υπό προϋποθέσεις -πολίτες και επιχειρήσεις.

Τα ενισχυτικά αυτά μέτρα που θα βοηθήσουν να κλείσει το υποτιθέμενο «κενό» για το 2020 αφορούν.

Την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών από τα σημερινά πολύ χαμηλά επίπεδα σε πιο ρεαλιστικά ώστε να μπορεί να υπολογίζει και το δημόσιο σε μια αύξηση εσόδων από τα μεγαλύτερα ποσά που θα δηλώνονται από τα τις τράπεζες . Το υπουργείο οικονομικών μελετά 5 διαφορετικά μοντέλα για να αυξήσει τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Ένα από αυτά μπορεί να είναι η οριζόντια αύξηση του ελάχιστου ποσοστού ηλεκτρονικών συναλλαγών στο 30% του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος ανεξάρτητα από το ύψος του.

 Δημοσιονομικός χώρος το 2020 από το 2019

Ένα δεύτερο μέτρο για το κενό του 2020 θα είναι η καλή πορεία του προϋπολογισμού του 2019. Ήδη το Γενικό Λογιστήριο έχει εντοπίσει μεγάλη υποεκτέλεση δαπανών που δημιουργεί πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για το 2019.

Η ωφέλεια για το 2020 μπορεί να προέλθει από την μεταφορά κάποιων από τις δαπάνες που θα έπρεπε να γίνουν τον επόμενο χρόνο για φέτος. Για παράδειγμα το επίδομα θέρμανσης παρά τις συνεχείς μειώσεις που έχει υποστεί συνεχίζει να δίνεται σε δύο δόσεις. Η πρώτη για όσους τυχερούς προλάβουν να κάνουν την αίτηση πριν το τέλος Δεκεμβρίου και η δεύτερη πολύ αργά, τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο του επόμενου χρόνου. Λόγω του περιθωρίου που υπάρχει φέτος εξετάζεται το γεγονός και το του επιδόματος θέρμανσης να αυξηθεί αλλά και το ποσό να δοθεί σε μια δόση νωρίτερα από τον Δεκέμβριο.

Παρά τις παρατηρήσεις που γίνονται τώρα οι θεσμοί δείχνουν συμμερίζονται ότι οι αριθμοί μπορούν να αλλάξουν αλλά περιμένουν να το δεχθούν όταν αυτό θα βασίζεται και σε κάποια πιο αξιόπιστη πρόβλεψη. Και η πρόβλεψη αυτή θα επιβεβαιώνονται όσο περνούν οι μήνες με τα φορολογικά έσοδα να βρίσκονται 4% πάνω από το στόχο όπως συνέβη τον δύσκολο Σεπτέμβριο.