Προϋπολογισμός: Σφοδρά αντιπολιτευτικά πυρά για ΦΠΑ και ενέργεια

Πυρ ομαδόν δέχτηκε η κυβέρνηση για τις επιλογές της να κρατά το ΦΠΑ ψηλά σε βασικά είδη αλλά και τις επιλογές της στα ενεργειακά θέματα, όπως και για το ότι “πουλά” μια εικόνα “επιτυχίας” της οικονομίας, που ωστόσο βασίζεται σε ένα ξεπούλημα ακινήτων.

“Δεν μπορούμε να ανεχτούμε ότι η Ελλάδα θα μετατραπεί σε μια χώρα-ευκαιριών για αγορές ακινήτων από πλούσιους κατοίκους του εξωτερικού και όχι μια χώρα με ευκαιρίες για τα παιδιά της που θέλουν να μεγαλώσουν με αξιοπρέπεια, ελπίδα και προοπτική“, τόνισε, χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, εστιάζοντας στα ζητήματα των ανισοτήτων, αλλά και των παραγωγικών ελλειμμάτων της χώρας.

“Το πραγματικό ΑΕΠ της χώρας από το 2019 έως το 2024 αναμένεται να αυξηθεί μόλις κατά 10%, παρά τον πακτωλό των πόρων από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το μέρισμα από αυτή την ανάπτυξη δεν διανέμεται δίκαια. Το σχέδιό σας οδηγεί σε μια αναδιανομή πλούτου υπέρ των λίγων και ισχυρών. Φαίνεται στα στοιχεία, που είναι αποκαλυπτικά: Το μερίδιο των μισθών ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ ενώ τα κέρδη ως μερίδιο του ΑΕΠ είναι τρίτα από την κορυφή. Η ψαλίδα των ανισοτήτων διαρκώς διευρύνεται”, τόνισε ο Νίκος Ανδουλάκης και αναφερόμενος στο βασικό επιχείρημα για τα “αναχώματα” στην ακρίβεια, μέσω αυξήσεων των μισθών, είπε:

“Μιλάτε για αυξήσεις μισθών, αλλά αποσιωπάτε ότι:

• ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης είναι 25ος στους ’27’.
• Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ αύξηση του κατώτατου μισθού από το 2019 έως και το 2024 ήταν μόλις 59 ευρώ, ενώ η αύξηση του ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟΥ μισθού ήταν 180 ευρώ.
• Ο ελληνικός λαός έχει τη δεύτερη χειρότερη αγοραστική δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, -μόλις πάνω από τη Βουλγαρία-, και εσείς πανηγυρίζετε. Πώς πανηγυρίζετε για την επιτυχία της οικονομικής σας πολιτικής όταν ο λαός που κυβερνάτε έχει την πρότελευταία αγοραστική δύναμη στην Ευρώπη των 27.
• Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2023 το 26,1% του πληθυσμού διατρέχει κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Πάνω από το ¼ του ελληνικού πληθυσμού είναι «κατά φαντασίαν φτωχοί», όπως δήλωσε με τη γνωστή αλαζονεία και αμετροέπεια, ο αντιπρόεδρός σας, αποδεικνύοντας ότι είστε εντελώς αποκομμένοι από την κοινωνική πραγματικότητα;

Αποκορύφωμα της αδικίας είναι ότι έχετε αναγάγει τον πληθωρισμό σε βασικό εργαλείο άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής, λες και είμαστε χώρα της Λατινικής Αμερικής. Το success story των φορολογικών εσόδων καταρρίπτεται, αν αναλογιστούμε ότι το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε 10% σε μια 5ετία ενώ η αύξηση των φορολογικών εσόδων με τριπλάσιο ρυθμό. Εδώ κάτι δεν πάει καλά. Ακόμα και στην εικόνα του δημόσιου χρέους η συμβολή του πληθωρισμού είναι καθοριστική, όπως επίσης και η παύση πληρωμών που κάνει το Δημόσιο επί ημερών σας, αλλά και το ρεκόρ δανεισμού από τα διαθέσιμα των φορέων του Δημοσίου, τα γνωστά repos.

Σε επίπεδο φορολογικής πολιτικής, η Ελλάδα είναι μια ανεπτυγμένη χώρα, αλλά με ένα φορολογικό σύστημα που αντιστοιχεί σε υπανάπτυκτη οικονομία. Οι φόροι στην Ελλάδα είναι στο 40% του ΑΕΠ, έξι μονάδες πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Έχουμε τη χειρότερη σχέση έμμεσων – άμεσων φόρων. Την ώρα που στην υπόλοιπη Ευρώπη, η αναλογία των άμεσων προς έμμεσους φόρους είναι περίπου 1 προς 1, στην Ελλάδα είναι 1 προς 1,5 φτάνοντας ακόμα και τη σχέση 1 προς 2, όταν κορυφώθηκε η πληθωριστική κρίση. Στον προϋπολογισμό περιγράφετε ένα άλμα εσόδων ύψους 1,8 δισ. ευρώ ως απόρροια της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, όπως λέτε. Αλλά εδώ προκύπτει ένα ερώτημα: Γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή  έκανε  δεκτό μόνο το 50% από αυτό το ποσό για να αυξήσει ανάλογα το όριο δαπανών; Γιατί πολύ απλά δεν θεωρούνται διατηρήσιμα τα φορολογικά έσοδα με τον τρόπο που αντλούνται. Επομένως, καλή η επικοινωνία, αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική”.

Προτάσεις για μέτρα

Σε σχέση με το ΦΠΑ ο κ. Ανδρουλάκης έκανε λόγια για απραξία της κυβέρνησης που κόστισε στην τσέπη των καταναλωτών λόγω της ακρίβειας ενώ κατέθεσε μια δέσμη μέτρων, που όπως είπε περιλαμβάνουν:.

• τη σύσταση της Ενιαίας Αρχής Καταναλωτών που θα ενδυναμώσει το καταναλωτικό κίνημα, ώστε να είναι σε θέση να πραγματοποιεί μποϊκοτάζ σε όσες πολυεθνικές κερδοσκοπούν.
• την ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμούς και της ΔΙΜΕΑ για να γίνονται περισσότεροι έλεγχοι και να μπαίνουν περισσότερα πρόστιμα.
• Επίσης, για τα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, τα σούπερ μάρκετ πρέπει να υποχρεώνονται να αναρτούν τις μέσες ευρωπαϊκές τιμές μαζί με τις ελληνικές. Για να γνωρίζει ο πολίτης-καταναλωτής ποια είναι η ευρωπαϊκή και η ελληνική πραγματικότητα στις τιμές.
• στοχευμένη μείωση του ΦΠΑ σε κατηγορίες βασικών τροφίμων που παρουσιάζουν έντονες ανατιμητικές τάσεις, ειδικά στο λάδι, το ψωμί και το γάλα. “Εφόσον δηλώνετε ότι έχετε το ‘καλύτερο Παρατηρητήριο Τιμών’, είναι πολύ εύκολο να διασφαλίσετε ότι οι μειώσεις αυτές θα περάσουν στον καταναλωτή. Αλλά εσείς προσπαθήσατε να απαξιώσετε με κάθε τρόπο τις προτάσεις μας.  Μάλιστα, πολλές φορές, μέσω του παραδείγματος της Ισπανίας. Τώρα, εδώ υπάρχει ένα θέμα. Ποιος έλεγε την αλήθεια; Η Νέα Δημοκρατία και τα ‘παπαγαλάκια’ της; Ο κ. Μητσοτάκης; Ή το Ισπανικό Λαϊκό Κόμμα που ζήτησε την επέκταση του μέτρου του μειωμένου ΦΠΑ σε περισσότερα προϊόντα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα; Και, άντε, δεν πιστεύετε τους ομοτράπεζούς σας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Δεν πιστεύετε ούτε και την την έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας που λέει πως η μείωση του ΦΠΑ πέρασε τελικά στις τιμές της λιανικής σε ποσοστό από 70% ως 100%; Mε τη μείωση αυτή τα νοικοκυριά στην Ισπανία εξοικονόμησαν 1,32 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023! Γιατί όλα αυτά τα ψέματα; Ενώ θα μπορούσαμε την ώρα της μεγάλης ακρίβειας να δώσουμε τη δυνατότητα να πέσουν οι τιμές στα βασικά αγαθά”, ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.

Υγεία και παιδεία

Παράλληλα, ο κ. Ανδρουλάκης εστίασε την κριτική του και στα θέματα υγείας και παιδείας. “Ολιγοπώλια όμως έχουμε και στον χώρο της υγείας, όπως επισημαίνει και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ο ελληνικός λαός πληρώνει τις δεύτερες μεγαλύτερες δαπάνες για την υγεία του. Αλλά εσείς πανηγυρίζετε. Οι  υπηρεσίες του ΕΣΥ φθίνουν μέρα με τη μέρα και εσείς δεν ανταποκρίνεστε. Αντίθετα, προχωράτε σε λύσεις που αποδυναμώνουν τον δημόσιο χαρακτήρα που πρέπει να έχει το αγαθό της Υγείας.

Αλλά και στην παιδεία, τα βήματα είναι ανάλογα: οπισθοδρόμηση. Η απαξίωση της δημόσιας εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων έχει δημιουργήσει στροφή προς την ιδιωτική εκπαίδευση. Από το 2019 και μετά μειώνονται οι μαθητές στα δημόσια νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια ενώ συγχρόνως αυξάνονται στα ιδιωτικά. Και βέβαια το τεράστιο πολιτικό, ηθικό και ανθρωπιστικό ζήτημα της Ειδικής Αγωγής όπου η χώρα περπατά με βήματα χελώνας. Εδώ μετριέται όχι η ευαισθησία μας, αλλά ο βαθμός της αποτυχίας να οικοδομήσουμε ένα σύγχρονο και συμπεριληπτικό κράτος. Για εμάς η ειδική αγωγή είναι προτεραιότητα.”

Ενέργεια

Σε σχέση με το ενεργειακό ο κ. Ανδρουλάκης έκανε λόγο για ολιγοπωλιακή εικόνα και περιέγραψε τη ΔΕΗ ως “όχημα του Μαξίμου”.

“Λόγω των δικών σας πολιτικών επιλογών, έχουν προκύψει τρία μεγάλα προβλήματα:

• Μεγάλη εξάρτηση από το φυσικό αέριο που έκανε τη χώρα ευάλωτη σε γεωπολιτικές κρίσεις,
• άναρχος και πελατειακός σχεδιασμός της ενεργειακής μετάβασης. Στον βωμό της εξυπηρέτησης ισχυρών οικονομικών συμφερόντων και με υπουργικές παρεμβάσεις έχετε αποκλείσει επί της ουσίας την παραγωγική Ελλάδα να έχει πρόσβαση  σε φθηνή ενέργεια,  να καταναλώνει δηλαδή την ενέργεια που παράγει μέσα από έργα Ανανεώσιμων Πηγών.
• Και δεν φτάνει μόνο αυτό, υπονομεύσατε με τις ραδιουργίες σας και την αυτόνομη λειτουργία των ενεργειακών κοινοτήτων, δίνοντάς τες βορά στους ισχυρούς παίκτες της ενέργειας. Είναι στρατηγικός σας σχεδιασμός η ολιγοπωλιακή λειτουργία της αγοράς.

Δεσμεύομαι ότι ως κυβέρνηση θα δημιουργήσουμε σταθερούς και διαφανείς κανόνες στην αγορά ενέργειας που θα εξασφαλίζουν τον υγιή ανταγωνισμό και  φθηνή ενέργεια“, τόνισε ο κ. Ανδρουλάκης και σημείωσε:

“Καθυστερήσατε τις επενδύσεις στο δίκτυο και την αποθήκευση. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι το 2024, η χώρα βίωσε δύο φορές τιμές ενεργειακής κρίσης -το καλοκαίρι και τον Δεκέμβριο – χωρίς να υπάρχει εξωγενής παράγοντας.  Από αστοχίες και παραλείψεις σας, οι καταναλωτές έχουν εγκλωβιστεί σε ακραίες διακυμάνσεις της τιμής του ρεύματος, μία συνθήκη που όπως περιγράφετε και στον προϋπολογισμό του 2025 θα χρονίσει. Ακόμα και τα προγράμματα «Εξοικονομώ»είναι ανολοκλήρωτα και καθυστερούν πολύ στην υλοποίησή τους.   Συνέπεια των πολιτικών σας, είναι ο διπλασιασμός του ποσοστού της ενεργειακής φτώχειας των νοικοκυριών από το 2019 έως σήμερα. Η αλήθεια είναι ότι  έχετε μετατρέψει την Πράσινη Μετάβαση από μία ευκαιρία αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, σε μια τεράστια μπίζνα για λίγους και εκλεκτούς της Νέας Δημοκρατίας.

Και έρχομαι στον ελέφαντα, που είναι στο δωμάτιο: τη ΔΕΗ. Τη διαφημίζετε ως success story, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα πολιτικό όχημα του Μαξίμου. Αντί να ακολουθεί πολιτικές εξυγίανσης και να είναι πυλώνας ενεργειακής ανάπτυξης με στόχο να φτάνει φθηνό ρεύμα στον καταναλωτή, ακολουθεί πολιτικές που θα έχουν μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις. Πολιτικές βραχυπρόθεσμου κέρδους εις βάρος του ελληνικού λαού. Κέρδος που χρησιμοποιεί για να πληρώσει αμφιλεγόμενες επενδυτικές κινήσεις, παχυλές αμοιβές στελεχών, εξυπηρετήσεις και σπατάλες εκατομμυρίων ευρώ στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Πριν λίγες εβδομάδες εγκαινιάσατε το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων. Είναι μια απόφαση του 2018 σε ευρωπαϊκό επίπεδο και κακώς την παρουσιάζετε ως δική σας επιτυχία. Εργάστηκα για να πετύχουμε 1,6 δισεκ. ευρώ, ως ευρωβουλευτής”.

Πυρά ΣΥΡΙΖΑ

Παράλληλα, η κυβέρνηση δέχτηκε οξεία κριτική από την ελάσσονα αντιπολίτευση σε σχέση και με τους μισθούς αλλά και συνολικά για τα “αναχώματα” που στήνει. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην ομιλία του ο τομεάρχης Οικονομικών & Ανάπτυξης της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Χάρης Μαμουλάκης, για τους μισθούς, τον δείκτη τιμών καταναλωτή και την αγοραστική δύναμη, όπου σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat σχετικά με τους ετήσιους μισθούς στην ΕΕ το 2023 και παρότι οι μέσες ετήσιες αποδοχές των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης ανήλθαν σε 17.013 ευρώ έναντι 16.407 ευρώ το 2022 η ποσοστιαία μεταβολή διαμορφώθηκε στο 3,69% και αποτελεί μία από τις χειρότερες επιδόσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το 2022 η Ελλάδα ξεπερνούσε την Πολωνία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία.

“Το 2023 ξεπερνάμε οριακά την Ουγγαρία, η οποία πλησίασε πολύ την Ελλάδα ύστερα από ετήσια αύξηση 17,46% και «καθαρά» μόνο τη Βουλγαρία ή οποία παραμένει στην τελευταία θέση. Ακόμη και με τα 17.013 ευρώ είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που εξακολουθούμε να έχουμε μέσες ετήσιες αποδοχές χαμηλότερες (έστω και οριακά) σε σχέση με τα προ 10ετίας επίπεδα (17.052 ευρώ το 2014), ενώ είναι δεδομένο ότι η χώρα δεν έχει ανακτήσει ακόμη τα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα. οι Έλληνες έχουν τους χαμηλότερους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27, μαζί με τους Βούλγαρους, ενώ ο ΟΟΣΑ κατατάσσει την Ελλάδα τρίτη από το τέλος παγκοσμίως στους μισθούς, ξεπερνώντας μόνο το Μεξικό και την Κολομβία. Το 2024 και το 2025 ποια θα είναι άραγε η κατάταξή μας με βάση τις κυβερνητικές επιλογές;”, διερωτήθηκε ο κ. Μαμουλάκης.

Όπως είπε επίσης, για τον δείκτη τιμών καταναλωτή, όπου η ΝΔ εκτιμά ότι ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (Εν.ΔΤΚ) θα προσεγγίσει το 2025 το μεσοπρόθεσμο στόχο της ΕΚΤ (+2,1%). Σε ποια στοιχεία στηρίχθηκε η εκτίμηση αυτή τη στιγμή που εντός του 2024 ο πληθωρισμός ενισχυόμενος από την αισχροκέρδεια παρέμεινε σε επίπεδα άνω του 3% με αυξητικές τάσεις το φθινόπωρο. Παράλληλα να τονίσουμε ότι οι μισθοί θα πρέπει να εξετάζονται συνδυαστικά με το δείκτη τιμών καταναλωτή και την αγοραστική δύναμη.

Μπορεί η ΝΔ να υποστηρίζει ότι στην περίοδο 2019-2023 η Ελλάδα είχε τη μικρότερη αύξηση του γενικού δείκτη τιμών στην ΕΕ (13,1%) αληθές με βάση τα στοιχεία της Eurostat επισημαίνονται ωστόσο τα εξής: Η ΝΔ επιχειρεί να συμπεριλάβει τη συνολική περίοδο διακυβέρνησής της που ξεκινάει το 2019 αλλά ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2019 ήταν μόλις 0,5% και το 2020 ήταν αρνητικός -1,3%.

Ο πληθωρισμός εμφανίστηκε στα τέλη του 2021, κορυφώθηκε στη διάρκεια του 2022 και περιορίστηκε το 2023. Επομένως, η “σωρευτική αύξηση των τιμών καταναλωτή» από το 2019 δεν είναι το καλύτερο μέτρο σύγκρισης. Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat για το 2023 με τελευταία επικαιροποίηση τον Αύγουστο του 2024 ως προς την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων αυτή είναι 7η από το τέλος ξεπερνώντας την Βουλγαρία, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία, τη Β. Μακεδονία, τη Βοσνία Ερζεγοβίνη και την Αλβανία.

Για τα έσοδα σε δημοσιονομική βάση, όπου η πολιτικής της αφαίμαξης των ασθενέστερων οικονομικών στρωμάτων συνεχίζεται αφού οι έμμεσοι φόροι θα αυξηθούν εκ νέου το 2025. Η τακτική της  υπερφορολόγησης που ακολουθεί η ΝΔ έχει οδηγήσει σε αύξηση της τάξεως 42,5% (20 δις ευρώ ετησίως) από το 2021. Το 2025 οι φορολογούμενοι αναμένεται να πληρώσουν 2,5 δις περισσότερους φόρους εκ των οποίων 1,5 δις αφορά περισσότερο ΦΠΑ και ΕΦΚ και 1 δις περισσότερο φόρο εισοδήματος. Οι Έλληνες το 2024 πλήρωσαν 15 δις ευρώ περισσότερους φόρους συγκριτικά με το 2019. Τα συνολικά φορολογικά έσοδα την πενταετία 2019-2024 αναμένεται να αυξηθούν με τριπλάσια ταχύτητα σε σχέση με την αύξηση του εθνικού εισοδήματος. Στον προϋπολογισμό του 2025 ομολογούνται τα υπερκέρδη από τη φορολογία και αποσιωπούνται οι ανισότητες και  η κατάσταση αποσύνθεσης του κοινωνικού κράτους. Οι βολικές” συγκρίσεις με το 2019, το μόνο που αποδεικνύουν είναι πως η Νέα Δημοκρατία παρέλαβε από τον ΣΥΡΙΖΑ μία οικονομία εκτός μνημονίων, με ανθεκτικότητα και γεμάτα ταμεία και αυτό που κάνει εδώ και πέντε χρόνια είναι ανακατανομή εισοδημάτων υπέρ των πλουσίων ένα πάρτι κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος σε ημέτερους και έκτακτη επιδοματική πολιτική όταν τα αποτελέσματα των πολιτικών της, φτάνουν την κοινωνική δυσαρέσκεια για το ελλιπές εισόδημα στα ύψη”.