Προστασία πρώτης κατοικίας: Δεύτερη ευκαιρία για υπερχρεωμένους δανειολήπτες

Πεδίο αντιπαράθεσης έχει αρχίσει να γίνεται το νέο ιδιωτικό πτωχευτικό δίκαιο πριν δει το φως της δημοσιότητας και όχι άδικα, αφού θα τερματίσει οριστικά κάθε προηγούμενο καθεστώς … «προστασίας».

Οι πραγματικά αδύναμοι θα προστατεύονται και με το νέο έσπευσε να εξηγήσει ο υπουργός ανάπτυξης κ. Άδωνις Γεωργιάδης μετά τη δήλωση του ότι η απόλυτη προστασία είναι βλαπτική για την οικονομία που ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων.

Τη Δευτέρα και ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ κ. Λουίς Ντε Γκίντος ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα για κοινή εκδήλωση του ΙΟΒΕ και του ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ έδειξε ότι και η κεντρική τράπεζα του ευρώ η οποία είχε πολλές αντιρρήσεις με το υφιστάμενο καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας περιμένει κάτι ριζικό από την Ελλάδα.

Μετά τα καλά λόγια για την πορεία της ελληνικής οικονομίας σημείωσε ότι το βασικό πρόβλημα είναι τα κόκκινα δάνεια. «Αυτή είναι η μεγάλη αδυναμία», τόνισε, συμπληρώνοντας ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα για τη μείωσή τους και την αποκατάσταση κουλτούρας πληρωμών.

Πως θα λειτουργήσει όμως το νέο καθεστώς; Κατ’ αρχήν το νέο ιδιωτικό πτωχευτικό δίκαιο θα πρέπει να βασιστεί στην κοινοτική οδηγία 1023/2019, που δεν περιλαμβάνει καμία προστασία σε δανειολήπτες, οι οποίοι θέλουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους.

Η διαφορά είναι ότι όσοι αιτηθούν ρύθμιση, θα πρέπει πρώτα να δεχθούν την ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων. Οι πιο αδύναμοι από αυτούς, θα μπορούν να έχουν επιδότηση στέγασης για να πληρώνουν το ενοίκιο του σπιτιού, στο οποίο θα στεγαστούν, αφού είναι φανερό ότι αν κάποιος έχει μόνο ένα ακίνητο για πρώτη κατοικία, αυτό θα ρευστοποιηθεί πριν απαλλαχθεί από τα χρέη του.

Με άλλα λόγια η νέα νομοθεσία θα επιτρέπει την πτώχευση των νοικοκυριών και την χωρίς χρέη επανεκκίνηση τους, με απαραίτητη όμως προϋπόθεση να έχει προηγηθεί η ρευστοποίηση του συνόλου της ακίνητης περιουσίας τους.

Σε περίπτωση που μείνει ανεξόφλητο υπόλοιπο του δανείου, μετά τη ρευστοποίηση της περιουσίας του ο δανειολήπτης θα απαλλαγεί πλήρως από την υποχρέωση αποπληρωμής του.

Είναι μια μέθοδος που σιγά σιγά υιοθετείται στην Ευρώπη και έχει στόχο να μειώσει δραστικά το υπόλοιπο των κόκκινων δανείων, αφού η κάθε ρύθμιση θα είναι οριστική και τελεσίδικη και ο ίδιος ο δανειολήπτης θα μπορεί να έχει μια δεύτερη ευκαιρία απαλλαγμένος από χρέη.

Τι θα ισχύει με τους επιχειρηματίες

Το ίδιο, αν και με ένα πιο σύνθετο μηχανισμό κριτηρίων, θα ισχύει και για επιχειρηματίες, που θέλουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους. Αυτό που θα εξετάζεται εξονυχιστικά είναι αν η πτώχευση που θα κηρύσσει ο συγκεκριμένος δανειολήπτης είναι δικαιολογημένη λόγω ανωτέρας βίας κάθετης πτώσης του τζίρου και όχι δόλια λόγω πχ ανάλωσης δανειακών κεφαλαίων που αντλήθηκαν για την επιχείρηση με στόχο την απόκτηση ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων.

Έτσι και μετά τη ρευστοποίηση οι επιχειρηματίες θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία για να ξεκινήσουν μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα απαλλαγμένοι από τα χρέη. Μάλιστα η σχετική οδηγία προβλέπει πως αν σβήσει το παρελθόν των οφειλών του, ο πτωχεύσας θα μπορεί να ανοίξει νέα επιχείρηση μετά από διάστημα έως 3 ετών από την κήρυξη της πτώχευσης.

Τα τρία αυτά χρόνια θα αναλώνονται για να διαπιστωθούν οι συνθήκες της πτώχευσης. Η πτώχευση του οφειλέτη δεν συνεπάγεται ότι οι πιστωτές δεν μπορούν να στραφούν κατά του εγγυητή, διεκδικώντας το υπόλοιπο του χρέους που απομένει μετά τη ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη.

Ο εγγυητής, για να είναι πλήρως απαλλαγμένος βαρών, θα πρέπει να έχει πτωχεύσει και ο ίδιος. Ωστόσο ο χρόνος που θα μπορούν οι πιστωτές να στραφούν εναντίον των οφειλετών τους περιορίζεται στα τρία χρόνια.

Ένα σημείο που εξετάζουν με πολύ προσοχή τα συναρμόδια υπουργεία οικονομικών και ανάπτυξης σε συνεργασίας με τις τράπεζες είναι το πως θα συντμηθεί ο χρόνος της επιλογής και της τελικής ενεργοποίησης της ρύθμισης.

Ο νόμος Κατσέλη και αργότερα Σταθάκη κόλλησε στην ουσία στα δικαστήρια με αποτέλεσμα ακόμη και σήμερα να υπάρχουν 100.000 παλιές και 70.000 «νέες» αιτήσεις σε εκκρεμότητα.

Επίσης θα πρέπει να εκκαθαριστούν και οι αιτήσεις του πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας που θα έχουν συγκεντρωθεί ως το τέλος του Απριλίου.