Πρώτη κατοικία: «Ασπίδα» προστασίας για 9 στους 10 – Μικρότερες επιβαρύνσεις και κρατική επιδότηση

Το πλαίσιο που συμφωνήθηκε το βράδυ της Πέμπτης από το κυβερνητικό επιτελείο και τις τέσσερεις μεγάλες εμπορικές τράπεζες είναι ένας κοινός τόπος των θέσεων των δύο πλευρών με στόχο να αποτελέσει μια ομπρέλα προστασίας της πρώτης κατοικίας μετά τα μνημόνια.

 Στους όρους του τα όρια και οι προϋποθέσεις για τους δανειολήπτες παραμένουν πολύ κοντά σε αυτά του νόμου Κατσέλη. Ωστόσο το πλαίσιο βελτιώνεται ουσιαστικά μέσω της εξωδικαστικής αυτοματοποιημένης ρύθμισης χωρίς δικαστικά έξοδα και πολυετή αναμονή με επιδότηση έως και 33% της δόσης και δυνατότητα κουρέματος του κεφαλαίου του χρέους.

 Οι βασικές αρχές του διάδοχου του νόμου Κατσέλη είναι:

1. Τα ακίνητα που θα περιβάλλονται από καθεστώς προστασίας θα έχουν εμπορική αξία όχι ανώτερη των 200.000 ευρώ. Σε όρους αντικειμενικής αξίας θα προστατεύονται με αξία ως τις 250.000 ευρώ από 280.000 που ίσχυε για τον νόμο Κατσέλη-Σταθάκη.
2. Το όριο της οφειλής που είναι και το πιο βασικό χαρακτηριστικό του νέου πλαισίου τοποθετείται στις 130 .000 ευρώ. Το κριτήριο αυτό υπάρχει για πρώτη φορά. Ήταν αίτημα των τραπεζιτών που έγινε αποδεκτό και από το Δημόσιο.
3. Στο νέο πλαίσιο προστασίας εντάσσονται και τα επιχειρηματικά δάνεια με προσημείωση πρώτης κατοικίας τα οποία σύμφωνα με υπολογισμούς φτάνουν το 1 δισ. ευρώ. Το θέμα αυτό ήταν αίτημα του δημοσίου που έγινε δεκτό από τις τράπεζες υπό έναν όρο: Σε περίπτωση ένταξης σε ρύθμιση επιχειρηματικού δανείου συνδεδεμένου με πρώτη κατοικία θα λαμβάνονται υπόψη όλα τα δάνεια για να κριθεί αν o ενδιαφερόμενος πληροί το κριτήριο της ανώτατης επιτρεπτής οφειλής (130.000 ευρώ).
4. Κούρεμα του δανείου θα γίνεται από τις τράπεζες αν το υπολειπόμενο ποσό του δανείου αντιστοιχεί από το 120% της αξίας του ακινήτου και πάνω όπως ζητούσαν οι τράπεζες. Το ύψος του κουρέματος θα καθορίζεται κατά περίπτωση. Στο θέμα αυτό είχε τεθεί βέτο από τις τράπεζες και έγινε τελικά αποδεκτό.
5. Η επιδότηση της δόσης του δανείου κατά 33% από το Δημόσιο, μέσω της οποίας θα διατεθούν για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του νέου καθεστώτος 200 εκατ. ευρώ, θα φτάνει μέχρι και τα 25 χρόνια. Όσο δηλαδή θα είναι το ανώτερο διάστημα επιμήκυνσης των δανείων.
6. Η περίοδος αποπληρωμής μπορεί να επιμηκυνθεί έως 35 έτη και η συνολική οφειλή να προσαρμοστεί στα επίπεδα της μειωμένης εμπορικής αξίας της πρώτης κατοικίας του. Η αίτηση ένταξης υποβάλλεται υποχρεωτικά από δικηγόρο και απαιτείται έκδοση δικαστικής απόφασης. Για τα χαμηλά εισοδήματα παρέχεται δωρεάν δικηγόρος από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μέσω του θεσμού της νομικής βοήθειας με απλή αίτηση στο Πρωτοδικείο της περιοχής διαμονής.
7. Το επιτόκιο του δανείου, στο οποίο θα επιμηκύνεται η περίοδος αποπληρωμής του, θα είναι μερικώς κυμαινόμενο και θα ισούται με 2% + Eurobor.
8. τα εισοδηματικά όρια για την ένταξη κάποιου σε μια ρύθμιση δανείου θα κυμαίνονται από τα 12.500 ευρώ για τον άγαμο ευρώ μέχρι και τα 21.000 για το ζευγάρι και θα προσαυξάνεται κατά 5.000 για κάθε παιδί. Θα είναι δηλαδή 26.000 για οικογένεια με ένα παιδί, 31.000 για οικογένεια με δύο παιδιά και 36.000 ευρώ για οικογένεια με τρία παιδιά από 40.800 που είναι το ανώτατο όριο που ισχύει για το νόμο Κατσέλη-Σταθάκη.
9. Οι τράπεζες θα επιδοτούνται μέσω της συμμετοχής του Δημοσίου με το συνολικό ποσό των 200 ευρώ για κάθε χρόνο. Με αυτήν τη βάση υπολογίζεται ότι τη διετία 2019-2020 θα διατεθούν για επιδοτήσεις κόκκινων δανείων 400 εκατ. ευρώ.

Δύο ταχύτητες ελαφρύνσεων

Η ελάφρυνση θα είναι μπορεί να έχει δύο ταχύτητες ανάλογες με την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη

– Για τους εξαιρετικά ευάλωτους οικονομικά δανειολήπτες: Εφόσον η αξία πρώτης κατοικίας κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ, προσαυξημένη ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη και το ετήσιο εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης (δηλαδή άγαμος: 8.184 ευρώ, ζευγάρι: 13.920 ευρώ κ.λπ.) το Δημόσιο καλύπτει έως και το 95% των μηνιαίων καταβολών επί τριετία.

– Για τους δανειολήπτες που συμπεριλαμβάνονται στα μεσαία οικονομικά στρώματα ισχύουν τα εξής κριτήρια, αντίστοιχα: Εφόσον η αξία της πρώτης κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για έναν ενήλικα (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με ένα παιδί, 260.000 για οικογένεια με δύο παιδιά, 280.000 για οικογένεια με τρία παιδιά κ.ο.κ, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70% ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (εισόδημα άγαμου: 13.908 ευρώ, ζευγάρι: 23.664 ευρώ κ.λπ.), τότε αναδιαρθρώνονται τα δάνεια με βάση τις δυνατότητες αποπληρωμής και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη και του προσφέρεται δικαστική κάλυψη.

 Στη χθεσινή συνάντηση συμμετείχαν από τους τραπεζίτες (Καραμούζης Πρόεδρος Ένωσης Τραπεζών, Καραβίας CEO Eurobank, Μυλωνάς CEO Εθνικής τράπεζας, Μεγάλου CEO Πειραιώς, Ψάλτης CEO Alpha bank και Καλαντώνης μέλος της Ένωσης και αναπληρωτής CEO της Eurobank) και από την κυβέρνηση ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας και οι συναρμόδιοι υπουργοί (ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννης Δραγασάκης, ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Δημήτρης Λιάκος και η Θεανώ Φωτίου).