Πρώτη κατοικία: Ετοιμάζεται κυβερνητική πρόταση για κάλυψη μόνο των οικονομικά ευάλωτων

Προθεσμία λίγων ημερών προκειμένου να παρουσιάσει την πρόταση της με τα κριτήρια (αξία κύριας κατοικίας, οικογενειακό εισόδημα, καταθέσεις και σύνολο ανεξόφλητου κεφαλαίου), που θα ισχύσουν για όσους ενταχθούν στο Πρόγραμμα – Γέφυρα προκειμένου να καλύψει τους οικονομικά ευάλωτους κι όχι να επωφεληθούν πολίτες με οικονομική άνεση, ζήτησε και πήρε από τους Θεσμούς η ελληνική Κυβέρνηση.

Το διήμερο ραντεβού Κυβέρνησης – Θεσμών στις αρχές της εβδομάδας έκλεισε αρκετά τις αποστάσεις ιδιαίτερα σε ότι αφορά το πρόγραμμα γέφυρα και πλέον μένουν κάποιες απαραίτητες προσαρμογές για να μπορέσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να πάρει το δρόμο της ψήφισης στη Βουλή.

Συγκεκριμένα στο πρόγραμμα γέφυρα, που θα απευθύνεται σε εκείνους που πλήττονται από τις επιπτώσεις του κορονοϊού, οι θεσμοί ζήτησαν να τεθούν κριτήρια (αξία κύριας κατοικίας, οικογενειακό εισόδημα, καταθέσεις και σύνολο ανεξόφλητου κεφαλαίου), προκειμένου να καλύψει τους οικονομικά ευάλωτους κι όχι να επωφεληθούν πολίτες με οικονομική άνεση. Αυτά θα αφορούν τόσο στους ίδιους όσο και στους εγγυητές τους.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της απάντησε καταφατικά στο παραπάνω αίτημα και δεσμεύτηκε να επιστρέψει σε λίγες μέρες με συγκεκριμένη πρόταση. Οπότε, αναλόγως με το πλαφόν στο εκάστοτε κριτήριο θα προκύψει κι η περίμετρος των δικαιούχων, το ύψος της επιδότησης και η διάρκεια της (σε κάθε περίπτωση δεν θα υπερβαίνει τους 9 μήνες).

Ποιους αφορά

Σημειώνεται πως αρχικά το οικονομικό επιτελείο είχε εισηγηθεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα το σύνολο των κορονοϊόπληκτων που είχαν δάνεια τα οποία συνδέονται με την κύρια κατοικία. Πρακτικά η πρόταση της κυβέρνησης αφορούσε 330.000 δανειολήπτες (με τα 250.000 δάνεια να είναι είτε εξυπηρετούμε είτε σε ρύθμιση και τα 80.000 είναι κόκκινα ), συνολικού ύψους 20 δισ ευρώ. Με τα νέα δεδομένα όμως το γεγονός ότι θα μπουν κριτήρια σημαίνει πως δεν θα μπορέσει να μπει στο πρόγραμμα όλο το πακέτο αυτών των δανείων.

Οι θεσμοί από την πλευρά τους αρχικά ζήτησαν να ισχύσουν τα κριτήρια του 4605/2019 (έτσι όπως αυτά ίσχυαν για την ένταξη στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για την προστασία της κύριας κατοικίας). Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, έκαναν πρόταση για θέσπιση κριτηρίων ελαστικότερων αυτών του παραπάνω νόμου.

Επίσης οι Θεσμοί εμφανίζονται επιφυλακτικοί στην κλιμάκωση της μηνιαίας κρατικής επιδότησης για δανειολήπτες που είχαν δάνεια σε μεγάλη καθυστέρηση και προ της πανδημικής κρίσης. Για την κατηγορία των δανειοληπτών με δάνεια σε μεγαλύτερη καθυστέρηση, τα οποία έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες, η ελληνική πρόταση προβλέπει μηνιαία κρατική επιδότηση που ξεκινά από 70% για το πρώτο τρίμηνο, μειώνεται σε 50% για το δεύτερο και 30% για το τρίτο τρίμηνο. Το ανώτατο ύψος της επιδότησης ορίζεται σε 300 ευρώ. Οι Θεσμοί κρίνουν ότι η κρατική επιδότηση στα δάνεια που δεν εξυπηρετούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν μπορεί να καλύπτει το 70% της μηνιαίας δόσης, καθώς φαίνεται σαν να επιβραβεύει τους μακροχρόνια ασυνεπείς δανειολήπτες.

Παραμένουν οι δυσκολίες στον Πτωχευτικό Κώδικα

Στο μέτωπο του Πτωχευτικού Κώδικα, θα πρέπει να γίνει μία σειρά από αλλαγές στο νομοσχέδιο που κατήρτισε η κυβέρνηση. Αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν πως μέσα στο επόμενο δεκαήμερο θα τις έχουν κάνει, για να μπορέσει να τεθεί το σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τα τέλη Ιουλίου και να ψηφιστεί περί τα τέλη Αυγούστου. Επ’ αυτού, έχει αποφασιστεί μεν πως ο φορέας στον οποίο θα μεταβιβάζονται τα ακίνητα που θα βγαίνουν σε πλειστηριασμό θα είναι ιδιωτικός, αλλά θα πρέπει να περιγραφεί στο ν/σ πώς ακριβώς θα λειτουργήσει.

Οι Θεσμοί ζήτησαν από την κυβέρνηση να τους παρουσιάσει ακριβή περιγραφή του πώς θα λειτουργήσει ο φορέας απόκτησης ακινήτων, με ποια εισοδηματικά κριτήρια θα οριστεί η περίμετρος των οφειλετών που θα προστατεύονται και πώς θα λειτουργεί η σύμβαση 12ετούς μίσθωσης που θα υπογράφει ο πτωχεύσας, δεδομένου ότι η πρόταση της κυβέρνησης προβλέπει πως μετά τη λήξη της 12ετίας, ο πτωχεύσας θα μπορεί να αγοράζει το ακίνητο. Πρόκειται για σύμβαση sale & lease back για την οποία οι Θεσμοί εξέφρασαν την απορία πώς ο οφειλέτης που πτώχευσε θα μπορεί να αποπληρώσει την ανάκτηση του ακινήτου του (θα του δώσει δάνειο η τράπεζα που τον είχε βάλει στον Τειρεσία;).

Κύκλοι με γνώση του αντικειμένου θεωρούν πως στην καλύτερη των περιπτώσεων, από τη στιγμή που θα ψηφιστεί το ν/σ αυτός ο φορέας θα χρειαστεί περίπου 6 μήνες για να ενεργοποιηθεί.

Σχετικά με τη λεγόμενη δεύτερη ευκαιρία, η λύση που προκρίνεται φέρεται πως είναι όποιος χάνει το σπίτι του να διαγράφονται τα χρέη του μετά από ένα έτος. Στην περίπτωση αυτού που πτωχεύει, αλλά δεν χάνει το σπίτι του, οι θεσμοί ήταν θετικοί, σύμφωνα με πληροφορίες, στην εισήγηση για τρία χρόνια να πληρώνει κάθε μήνα το ποσό που θα του περισσεύει, αφού έχει υπολογίσει αφαιρέσει τα χρήματα που χρειάζεται για να καλύψει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Με το πέρας αυτού του χρονικού διαστήματος θα έρχεται κι η δεύτερη ευκαιρία.

Τέλος, κύκλοι του ΥΠΟΙΚ αναφέρουν πως η διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης (προβλέπεται στον νέο Κώδικα) πριν την πτώχευση θα καλύπτει τελικά και τα νοικοκυριά. Παρότι οι τράπεζες είχαν αιτηθεί να αφορά αποκλειστικά στις επιχειρήσεις.

Όλα όσα σχετίζονται με την προστασία στο δικαίωμα της κατοικίας που θα προβλέπει ο νέος πτωχευτικός νόμος, αναμένεται να αποσαφηνιστούν από την κυβέρνηση μέσα στο προσεχές δεκαήμερο, οπότε στους Θεσμούς αναμένεται να αποσταλεί το τελικό σχέδιο νόμου για τον νέο Πτωχευτικό.