Ρύθμιση χρεών: Ανάσταση ή ξαφνικός θάνατος

Στην τελική ευθεία μπαίνει πλέον ο νόμος για τον εξωδικαστικό μηχανισμό, με στόχο την εκκαθάριση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων ύψους 60 δις ευρώ ( μαζί με τις οφειλές δημόσιο ) που έχουν σήμερα περίπου 400.000 επιχειρήσεις κάθε μεγέθους.

Η αναθεώρηση του -αποτυχημένου – νόμου Δένδια για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των επιχειρήσεων, φιλοδοξεί να δώσει δεύτερη ευκαιρία για χιλιάδες επιχειρήσεις που βρίσκονται σήμερα στο όριο της επιβίωσης.

Παράλληλα, θα δώσει την ευκαιρία στις τράπεζες να «πρασινίσουν», πολλά από τα επιχειρηματικά δάνεια που αποτελούν το κύριο όγκο των συνολικών κόκκινων δανείων, τα οποία φτάνουν σήμερα τα 108 δις ευρώ.

Το προσχέδιο του νέου νόμου, φιλοδοξεί να είναι έτοιμο μέχρι και την Τρίτη, ώστε να τεθεί σε διαπραγμάτευση με τους επικεφαλής των θεσμών, που θα βρίσκονται τότε στην Αθήνα.

11 δις τα κόκκινα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων

Ο νέος νόμος , έχει ως βασική φιλοσοφία να δώσει την ευκαιρία για αναδιάρθρωσή των κόκκινων οφειλών σε όλες τις επιχειρήσεις που έχουν πρόβλημα, ανεξαρτήτου μεγέθους. Το γιατί είναι προφανές, αφού με βάση τα στοιχεία των τραπεζών, από τα συνολικά 60 δις των κόκκινων δανείων τα 11 δισ. ευρώ οφείλουν 800 μεγάλες επιχειρήσεις, τα 28,5 δισ. ευρώ 6.000 μεσαίες επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα 21,5 δις 120.000 μικρομεσαίες. Συνολικά ,οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν 40 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια και 20 δισ. ευρώ, οι μικρομεσαίες.

Οι κλάδοι με τα υψηλότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι η κλωστοϋφαντουργία με 71%, η βιομηχανία χαρτιού και ξύλου με 63%, ο αγροτικός κλάδος με 61%, το εμπόριο με 54%, οι κατασκευές με 49% και η μεταποίηση με 48%.

Η διαδικασία, όπως έχει συμφωνηθεί έως τώρα, είναι ότι μετά την ψήφιση του νόμου οι επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν μια ηλεκτρονική αίτηση για αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων οφειλών τους σε Τράπεζες και δημόσιο στην σελίδα της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους . Το πρώτο βήμα, θα είναι να διαπιστωθεί η βιωσιμότητα της επιχείρησης . Αν δηλαδή μια επιχείρηση αξίζει να διασωθεί ή αποτελεί χαμένη υπόθεση και θα πρέπει να μπει σε εκκαθάριση.

Σε ότι αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η βιωσιμότητα θα εξετάζεται από μια αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου κάποιων παραμέτρων Στις μεγαλύτερες θα ορίζεται ανεξάρτητος αξιολογητής ο οποίος εξετάζει την κάθε επιχείρηση ξεχωριστά. Κατά τον έλεγχο βιωσιμότητας δεν θα εξετάζονται μόνο τα χρηματοοικονομικά δεδομένα αλλά και κοινωνικές παράμετροι. Για παράδειγμα οι θέσεις εργασίας η περιοχή της επιχείρησης και η σύνδεση της με άλλες δορυφορικές επιχειρήσεις.

Στις επιχειρήσεις που θα κρίνονται ως βιώσιμες θα ορίζεται ένας διαμεσολαβητής ο οποίος θα επιλέγεται από το αρχείο διαμεσολαβητών του υπουργείου δικαιοσύνης. Αποστολή του θα είναι να φέρει επιχειρήσεις και πιστωτές (τράπεζες αλλά και εκπροσώπους του δημοσίου) στο ίδιο τραπέζι για να βρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.

Ο επιχειρηματίας θα πρέπει να προσέλθει με ένα συγκεκριμένο σχέδιο αναδιάρθρωσης και κάποιες προτάσεις για την οριστική ρύθμιση των οφειλών του. Η πρόταση θα συζητείται και θα διαμορφώνεται μέσω διαλόγου έτσι ώστε να συμφωνήσει τουλάχιστον το 60% των πιστωτών της επιχείρησης . Μόλις οριστικοποιηθεί η συμφωνία θα επικυρώνεται σε κάθε της λεπτομέρεια και από ειρηνοδικείο. Η όλη διαδικασία, θα πρέπει να ολοκληρώνεται σε δύο μήνες για τις μικρομεσαίες και σε τρεις μήνες για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Πολλές επιλογές

Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η ρύθμιση των χρεών δεν θα είναι τυποποιημένος, αλλά θα διαμορφώνεται μετά το διάλογο που θα οδηγεί στην τελική συμφωνία ,για το σχέδιο αναδιάρθρωσης σε κάθε περίπτωση

Μια δυνατότητα, θα είναι η κλασσική αναδιάρθρωση με κούρεμα των οφειλών και την αναδιάρθρωση της αποπληρωμής του υπολοίπου των οφειλών σε μεγαλύτερη διάρκεια και μικρότερα επιτόκια .

Μια δεύτερη δυνατότητα που θα δίνεται από τις τράπεζες το «πάγωμα» και η μεταφορά ενός μέρους από το χρέος στο μέλλον με την συνέχιση της αποπληρωμής του να τοποθετείται μετά από 5 ή 10 χρόνια .

Μια άλλη δυνατότητα ( κυρίως για τις μεγάλες επιχειρήσεις ) θα είναι η «μετοχοποίηση» των δανείων δηλαδή ανταλλαγή του χρέους με μετοχές ίσης αξίας που θα πηγαίνουν στις τράπεζες οι οποίες μοιραία πλέον να συμμετέχουν ή και να αναλάβουν πλήρως την διοίκηση εκδιώκοντας τους βασικούς μετόχους αν δεν θέλουν να συμμετέχουν με χρήματα στην αναδιάρθρωση της επιχείρησής τους . Στην συνέχεια οι διοικήσεις των τραπεζών θα μπορούν να ορίζουν διοίκηση, καθώς λόγω των υψηλών δανείων σε καθυστέρηση είναι ουσιαστικά τα «αφεντικά» της εκάστοτε εταιρείας. Στην δυνατότητα αυτή το υπουργείο ανάπτυξης και η ΤτΕ επιδιώκουν να ενισχύουν το θεσμικό πλαίσιο ώστε να μην υπάφρχουν καταχρηστικές συμπεριφορές από τις τράπεζες και εξαγορές ( μέσω των κόκκινων δανείων ) επιχειρήσεων για ευτελές τίμημα .

Στην ρύθμιση των οφειλών θα συμμετέχει και το δημόσιο το οποίο θα καλείται να συνεισφέρει με ευνοϊκές ρυθμίσεις και περικοπής προσαυξήσεων και προστίμων. Στην διευκρίνιση αυτού του μέτρου έχει προσκρούσει η εξαγγελία του πρωθυπουργού για πάγωμα των παλιών οφειλών προς τον ΟΑΕΕ και πληρωμή μόνο των τακτικών εισφορών . Οι θεμσοί από την προηγούμενοι επίσκεψή τους στην Αθήνα έθεσαν το θέμα στην συνολική ρύθμιση των κόκκινων επιχειρηματικών οφειλών . Ένα μεγάλο ζητούμενο είναι αν τελικά θα επιτευχθεί να υπάρξει κούρεμα και στο «κεφάλαιο» των οφειλών προς το δημόσιο παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θεωρείται από δύσκολο έως αδύνατο.

Η ασυλία των τραπεζών

Ανοιχτό θέμα που θα συζητηθεί είναι η ασυλία που ζητούν οι τράπεζες να έχουν τα στελέχη τους είτε αυτά ασχοληθούν με επιχειρηματικά δάνεια είτε όχι . Εδώ υπάρχουν αντιρρήσεις από το υπουργείο ανάπτυξης για την οριζόντια ασυλία που ζητούν οι τράπεζες καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δημιουργήσει θύλακες διαφθοράς μέσων υπόγειων συναλλαγών τραπεζικών στελεχών με επιχειρηματίες . Αυτό που θα συζητηθεί είναι να υπάρξει ασυλία με σαφώς εκ των προτέρων καθορισμένα για το ποιος και υπό ποιες προϋποθέσεις δεν θα διώκεται αν διαπιστώνεται αξιόποινη πράξη κατά την αναδιάρθρωση μιας επιχείρησης.

Αυτόματη πτώχευση

Από την διαδικασία του ελέγχου βιωσιμότητας αναμένεται περίπου μια στις πέντε επιχειρήσεις να κριθούν μη βιώσιμες . Εδώ το νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών δανείων θα έχει ένα συμπλήρωμα που θα αλλάζει βασικές διατάξεις του πτωχευτικού νόμου . Η βασική αλλαγή θα είναι ότι όσες επιχειρήσεις δεν κριθούν βιώσιμες θα περάσουν σχεδόν αυτόματα σε κατάσταση εκκαθάρισης Με βάση την μέχρι τώρα κατάσταση την επώδυνη αυτή κατάσταση θα υπομείνουν περίπου 80.000 επιχειρήσεις από αυτές που έχουν κόκκινα δάνεια .