Σ. Λαζαρίδης στο News 24/7: Καταλύτης για το χρηματιστήριο η ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων και η αναθέρμανση επενδυτικού ενδιαφέροντος για νέες εισαγωγές εταιριών

Η σχεδιαζόμενη έξοδος από το Μνημόνιο θα οδηγήσει σε ενίσχυση της εμπιστοσύνης της επενδυτικής κοινότητας, συνδυαστικά πάντα με τη σαφή πορεία σταθεροποίησης της οικονομίας, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, Σωκράτη Λαζαρίδη. Σε συνέντευξή του στο NEWS 24/7, λίγο πριν την ομιλία του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο κ. Λαζαρίδης σχολιάζει την πρόσφατη διόρθωση της αγοράς και περιγράφει τις θετικές προοπτικές της εγχώριας κεφαλαιαγοράς.

Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Λαζαρίδη στο NEWS 24/7:

Κύριε Λαζαρίδη, πώς βλέπετε να διαγράφονται οι προοπτικές και οι προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας τους μήνες που έρχονται και ενόψει της σχεδιαζόμενης εξόδου από το Μνημόνιο;

H σχεδιαζόμενη έξοδος από το μνημόνιο σηματοδοτεί την ολοκλήρωση μια σειράς προδιαγεγραμμένων διαρθρωτικών αλλαγών, που σε συνδυασμό με τα σαφή σημάδια σταθεροποίησης της οικονομίας τροφοδοτούν την οικονομική δραστηριότητα αλλά και την εμπιστοσύνη της επενδυτικής κοινότητας.  Ωστόσο, ο ρυθμός και η δυναμική της ανάπτυξης θα εξαρτηθεί από το βαθμό «αιμοδότησης» της οικονομίας με κεφάλαια, είτε αυτά είναι δανειακά είτε μετοχικά.

Ειδικότερα, ποιες είναι οι προοπτικές του Ελληνικού Χρηματιστηρίου;

Η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος θα δώσει ευκαιρίες για άντληση κεφαλαίων μέσα από τη χρηματιστηριακή αγορά και είναι σημαντικό αυτές να αξιοποιηθούν.  Ήδη, από όσα γνωρίζουμε για το 2018, προγραμματίζονται  νέες εισαγωγές εταιριών καθώς και αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, γεγονός το οποίο θα ανατροφοδοτήσει το ενδιαφέρον των επενδυτών. Στο πλαίσιο αυτό, οι συνθήκες θα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την ιδιωτικοποίηση κάποιων επιχειρήσεων μέσω του χρηματιστηρίου και προφανώς, μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε καταλυτικά για τη χρηματιστηριακή αγορά. Άλλοι παράγοντες που αναμένουμε να επηρεάσουν την πορεία της αγοράς είναι οι επιχειρηματικές εξελίξεις, οι οποίες θα οδηγήσουν σε εξαγορές ή συγχωνεύσεις. Τέτοιες εξελίξεις ανέκαθεν, κινητοποιούν το ενδιαφέρον των επενδυτών.

Η ελληνική κεφαλαιαγορά σε όλη την περίοδο της κρίσης, κατάφερε να διατηρήσει το ενδιαφέρον της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας και τώρα μοιάζει η κατάλληλη περίοδος για να αξιοποιηθούν τα κανάλια πρόσβασης σε αυτή από την ελληνική επιχειρηματικότητα. Παράλληλα, δεν πρέπει να υποτιμήσουμε πώς στις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων που εισήχθησαν στο χρηματιστήριο  το 2017, η εγχώρια επενδυτική κοινότητα εκδήλωσε σημαντικό  ενδιαφέρον υπερκαλύπτοντας κατά 3 φορές σχεδόν τις προσφερόμενες αξίες (συνολικά 1,6 δις ζήτηση για εκδόσεις ύψους 660εκ ευρώ). Γενικά, εκτιμάται ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον θα υπάρξει, μην ξεχνώντας βέβαια ότι, στους παράγοντες που διαφοροποιούν την ελκυστικότητα των εναλλακτικών μορφών προσφερόμενων τίτλων από εταιρεία σε εταιρεία, παίζει κεντρικό ρόλο η κεφαλαιακή τους διάρθρωση και οι προοπτικές λειτουργικής κερδοφορίας σε σχέση με τον υφιστάμενο δανεισμό.

Κατά την άποψή σας, πώς κρίνετε την πρόσφατη διόρθωση στις αγορές;

Οι αποδόσεις των μετοχικών τίτλων για μεγάλη περίοδο, τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες ανά τον κόσμο, ήταν σε συντριπτική πλειοψηφία θετικές, με τις βορειοαμερικανικές αγορές να καθοδηγούν αυτή την τάση. Η συζήτηση για την πιθανότητα διόρθωσης διεθνώς έχει ανάψει από το φθινόπωρο  και επιμηκύνθηκε λόγω της ανόδου των επιτοκίων στις ΗΠΑ. Το ενδιαφέρον των επενδυτών φαίνεται να εστιάζει στο εάν η μείωση των τιμών αποτελεί απλώς διόρθωση ή αλλαγή τάσης. Η πλειοψηφία των διεθνών επενδυτικών οίκων εκτιμά, ως είθισται,  πως αποτελεί διόρθωση. Κάθε τέτοια προσπάθεια ανάλυσης, πιστεύω πως πρέπει να εστιάσει στη σημαντική αλλαγή στον παραγωγικό ιστό που συντελείται παγκοσμίως, οδηγούμενη εδώ και καιρό από την ψηφιακή επανάσταση. Ο βαθμός που έχουν συντελεστεί τέτοιες αλλαγές στην κάθε οικονομία διαφέρει, η ταχύτητα με την οποία θα προχωράει η αφομοίωσή τους στο μέλλον, θα καθορίσει τους ρυθμούς ανάπτυξής της τα επόμενα χρόνια. Αυτή η διαφοροποίηση θα διαμορφώνει και το επίπεδο του επενδυτικού ενδιαφέροντος που θα μπορεί κάθε οικονομία να προσελκύσει. Για αυτό πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως με τις τρέχουσες συνθήκες της ελληνικής οικονομίας και με δεδομένη τη διεθνή ρευστότητα και το μέγεθος των αναγκών μας, η όποια διόρθωση διεθνώς μπορεί να επηρεάσει θετικά τις δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων μέσω της ελληνικής αγοράς. Βέβαια στο τέλος όλα καταλήγουν στις προοπτικές κερδοφορίας των επιχειρήσεων, η εκτίμηση των οποίων κατά τις μεταβατικές περιόδους αποτελεί και τη μεγαλύτερη πρόκληση. 

Πώς πιστεύετε ότι διαγράφεται το τοπίο στην επανασύνδεση της χώρας, των τραπεζών και των επιχειρήσεων με τις διεθνείς αγορές;

Στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών παρέμεινε υψηλό καθ’ όλα τα τελευταία χρόνια με το ποσοστό συμμετοχής τους στο μετοχικό κεφάλαιο των εισηγμένων εταιριών να παραμένει πάνω από 60% τα τελευταία τέσσερα χρόνια και την πλειοψηφική τους συμμετοχή στη συναλλακτική δραστηριότητα. Ειδικά για τις τράπεζες, η διοχέτευση ρευστότητας από τους ξένους είναι σημαντικά υψηλότερη. Η αναδιάρθρωση του επιχειρηματικού τοπίου μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, η πρόοδος στην διαχείριση των NPLs, οι αναμενόμενες ιδιωτικοποιήσεις, οι εκδόσεις κρατικών ομολόγων λειτουργούν ως καταλύτες για την κινητοποίηση τόσο των επενδυτικών τραπεζών όσο και των διαχειριστών θεσμικών κεφαλαίων στις αναφερόμενες ως διεθνείς αγορές. Χωρίς να σημαίνει πως η στόχο-προσήλωση σε πολιτικές που εστιάζουν στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος δεν παραμένει/αποτελεί το κυρίαρχο σινιάλο που αναγνωρίζει η επενδυτική κοινότητα. 

Αναφορικά με τα νέα προϊόντα στο ΧΑ, όπως τα ETF, πώς κινούνται;

Όπως είπαμε το 2017 ήταν η χρονιά των εταιρικών ομολόγων, στη διαδικασία διάθεσής τους αξιοποιήθηκε για πρώτη φορά και το Ηλεκτρονικό Βιβλίο Προσφορών (ΗΒΙΠ) με μεγάλη επιτυχία.  Το ΗΒΙΠ δίνει την δυνατότητα αξιοποίησης του ήδη εγκατεστημένου ψηφιακού διεθνούς δικτύου συγκέντρωσης εντολών, που εξυπηρετεί σήμερα την ελληνική δευτερογενή αγορά για την συγκέντρωση κεφαλαίων πρωτογενώς (ΑΜΚ, ομολογιακές εκδόσεις, κλπ). Από την δομή του, είναι ένα φτηνό εργαλείο με ευρεία προσβασιμότητα και για αυτόν το λόγο, ευελπιστούμε ότι θα μπορέσει να εξυπηρετήσει μικρότερες εκδόσεις που αφορούν ΜμΕ και start-ups.     

Τα ETF είναι ένα προϊόν διασποράς επενδυτικού κινδύνου, παθητικής διαχείρισης και κατά συνέπεια χαμηλού κόστους, με μεγάλη διάδοση παγκοσμίως, το οποίο δεν έχει καταφέρει να έχει ανάλογη απήχηση στην Ελλάδα, παρότι έχει χαμηλό επίπεδο προμηθειών και δεν επιβαρύνεται με φόρο συναλλαγών. Πιστεύω ότι το προϊόν αυτό δεν έχει ακόμη αφομοιωθεί και κατ’ επέκταση στηριχτεί από το δίκτυο διάθεσης των χρηματιστηριακών εταιρειών, γιατί το 2007 που ξεκίνησε να διαπραγματεύεται στην Ελλάδα, ήταν η τελευταία χρονιά υψηλών αποδόσεων για τις κεφαλαιαγορές διεθνώς και αμέσως μετά ήρθαν οι συνέπειες στις αποτιμήσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Στα χρόνια που ακολούθησαν, δεν επετεύχθη η δέουσα υποστήριξη από το εγχώριο δίκτυο διάθεσης των χρηματιστηριακών εταιριών, πιθανόν γιατί η συρρίκνωση της αποταμιευτικής ικανότητας αλλά και οι ευρύτερες συνθήκες της οικονομίας, οδηγούσαν τους επενδυτές-πελάτες  τους σε πιο βραχυπρόθεσμης ελκυστικότητας επιλογές. Λογικά η προσέγγιση αυτή, προϊόντως του χρόνου θα αλλάξει και σε αυτό θα συμβάλει η αλλαγή της επενδυτικής κουλτούρας που θεωρητικά αναμένεται να προκύψει, καθώς θα αφομοιώνονται στην επενδυτική αντίληψη οι αλλαγές στο συνταξιοδοτικό και στη φορολόγηση των ακίνητων.  Άλλωστε, άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού νότου όπως η Γαλλία και η Ιταλία, υιοθέτησαν πρόσφατα φορολογικά κίνητρα για να βοηθήσουν σε αυτή την αλλαγή κουλτούρας συνδυάζοντάς την με την ανάγκη να στηρίξουν κεφαλαιακά τις ΜμΕ επιχειρήσεις. Το μεγάλο ενδιαφέρον που παρουσιάζεται καθ’ όλη την περίοδο της κρίσης για ETFs που παρακολουθούν δείκτες της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς και διαπραγματεύονται στο εξωτερικό, πιστεύω πως επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι το μέλλον των προϊόντων αυτών στην ελληνική αγορά.  Με την ευκαιρία να αναφέρω πως τα ETF επί ελληνικών δεικτών που διαπραγματεύονται σε NYSE και Euronext έχουν σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και μεταφέρουν άμεσα σημαντική ρευστότητα στην ελληνική αγορά.