Σαρωτικές αλλαγές στον τομέα της ενέργειας μετά τη συμφωνία

Από την 1η Ιανουαρίου 2020, κανένας προμηθευτής ηλεκτρισμού δεν θα πρέπει να κατέχει μερίδιο πάνω από 50%, της αγοράς λιανικής, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου: “Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης”.

Εργαλείο για να γίνει αυτή η αναμόρφωση στη λιανική, θα αποτελέσουν οι δημοπρασίες τύπου «ΝΟΜΕ», που θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή από φέτος τον Οκτώβριο. Δηλαδή, με βάση τη διαδικασία ΝΟΜΕ, η ΔΕΗ πρέπει να ξεκινήσει από τον Οκτώβριο να πουλά σε ιδιώτες ανταγωνιστές της, μέσω δημοπρασιών, ποσότητες από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική ενέργεια που παράγουν τα εργοστάσιά της, με στόχο να πάψει η ΔΕΗ να μονοπωλεί το λιγνίτη και τα υδροηλεκτρικά, προκειμένου να περιορίσει το μονοπώλιό της και να δώσει χώρο στον ανταγωνισμό.

Τα τέσσερα βήματα αναδιάρθρωσης της ενέργειας

1. Τον Σεπτέμβριο του 2015, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να συζητήσουν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον σχεδιασμό του συστήματος δημοπρασιών ΝΟΜΕ, με στόχο να μειωθούν κατά 25% τα μερίδια λιανικής και χονδρικής αγοράς της ΔΕΗ και να πέσουν κάτω από το 50% έως το 2020.

2. Οι τιμές στις οποίες θα γίνονται οι δημοπρασίες θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος παραγωγής της ΔΕΗ και να συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες της ΕΕ.

3. Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή η επίτευξη συμφωνίας για το ΝΟΜΕ έως τα τέλη Οκτωβρίου 2015, τότε οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε διαρθρωτικά μέτρα τα οποία θα εγκριθούν αμέσως, και θα οδηγήσουν στα ίδια αποτελέσματα που αναφέρονται ανωτέρω, όσον αφορά τα μερίδια αγοράς και τα χρονοδιαγράμματα.

4. Σε κάθε περίπτωση, έως το 2020 καμία επιχείρηση ηλεκτρισμού δεν θα μπορεί να παράγει ή να εισάγει, άμεσα ή έμμεσα, πάνω από το 50% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται και εισάγεται στην Ελλάδα.

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναλαμβάνει να “μοιράσει την πίτα”

Επιπλέον, μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2019, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα εκτιμήσει την δυνατότητα εκπλήρωσης του ανωτέρω στόχου και στην περίπτωση που διαπιστώσει αδυναμία επίτευξης, θα προτείνει τα κατάλληλα μέτρα με γνώμονα το όφελος του τελικού καταναλωτή, ενώ σε περίπτωση που κάποια εταιρεία, δεν συμμορφώνεται με μέτρο ή μέτρα που της έχουν επιβληθεί σύμφωνα με τα παραπάνω, της επιβάλλεται από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, πρόστιμο κατ’ ελάχιστο 5% και μέγιστο 10% επί του ετήσιου κύκλου εργασιών της εταιρείας, κατά το προηγούμενο έτος.

Ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, εκτός αν…

Για τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), για τον οποίον έγινε μεγάλη κουβέντα τους τελευταίους μήνες και αποτέλεσε σημείο αντίστασης της ελληνικής κυβέρνησης αναφέρονται τα εξής. Τα πάγιά του – δίκτυα και γραμμές –  παραμένουν κατά 100% στη μητρική ΔΕΗ, ενώ σε νέα εταιρία, εντελώς ανεξάρτητη από τη ΔΕΗ, θα μεταβιβαστεί μόνο η διαχείριση του συστήματος ηλεκτρισμού. Σε αυτή την εταιρεία θα μπορούν εν συνεχεία να μπουν ιδιωτικά κεφάλαια, funds, Ασφαλιστικά Ταμεία, κλπ.

Πάντως ως τον Οκτώβριο του 2015, οι αρχές θα λάβουν μη αναστρέψιμα μέτρα (συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης της ημερομηνίας για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών) για την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης μεταφοράς ηλεκτρικής ενεργείας, ΑΔΜΗΕ, εκτός εάν προταθεί εναλλακτικό σχέδιο, με ισοδύναμα αποτελέσματα όσον αφορά τον ανταγωνισμό και τις προοπτικές επενδύσεων, σύμφωνα με τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και σε συμφωνία με τους θεσμούς για την επίτευξη πλήρους ιδιοκτησιακού διαχωρισμού από τη ΔΕΗ. Για τον σκοπό αυτό, σημειώνεται ότι οι αρχές απέστειλαν την πρώτη πρόταση στους θεσμούς φέτος τον Αύγουστο.

Αγορά φυσικού αερίου. Πλήρης απελευθέρωση από το 2018

Έως την 30ή Μαΐου 2016, η ΔΕΠΑ ΑΕ και οι ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης υποχρεούνται να υποβάλουν προς έγκριση το λογιστικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων τους στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία οφείλει να αποφασίσει γι’ αυτό εντός προθεσμίας τριών μηνών από τον χρόνο υποβολής.

Η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου προβλέπεται ως το 2018. Στόχος είναι να διαχωριστεί η δραστηριότητα της εμπορίας από αυτήν της διαχείρισης των δικτύων πόλης, ώστε να εισέλθουν και άλλοι παίκτες στην αγορά.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο σχέδιο νόμου, στόχος είναι να μπορούν οι καταναλωτές στο εξής να επιλέγουν ελεύθερα προμηθευτή και να μειωθεί το ενεργειακό κόστος και γι’ αυτό έως την 1η Ιανουαρίου 2017 οι τρεις ΕΠΑ υποχρεούνται να προβούν στο νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό της δραστηριότητας διαχείρισης των δικτύων διανομής Αττικής, Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης από τις λοιπές δραστηριότητές τους. Πάντως σημειώνεται ότι θα μπορούν οι ΕΠΑ να μετασχηματίζονται σε Εταιρεία Διανομής Αερίου (ΕΔΑ), στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας θα μετέχουν οι δύο ΕΠΑ κατ’ αναλογία της εισφοράς τους.

Σημειώνεται ότι τα δίκτυα διανομής που έχουν κατασκευαστεί εντός της ελληνικής επικράτειας είτε από τη ΔΕΠΑ είτε από τις ΕΠΑ Αττικής, Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης, παραμένουν στην αποκλειστική κυριότητα της ΔΕΠΑ ΑΕ.

Τέλος σημειώνεται ότι έως τον Νοέμβριο του 2015, η κυβέρνηση θα θεσπίσει νομοθεσία για να εφαρμόσει τις εκκρεμείς συστάσεις του ΟΟΣΑ σχετικά με τις άδειες εμπορίας καυσίμων.

Το πλαίσιο που προωθείται για τις Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ)

Ακόμη γνωστοποιείται με το σχέδιο νόμου ότι τον Οκτώβριο, θα επανεξεταστεί η φορολόγηση της ενέργειας, θα ενισχυθεί η οικονομική και επιχειρησιακή ανεξαρτησία της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας, θα μεταφερθεί στο εσωτερικό δίκαιο η οδηγία 27/2012 για την ενεργειακή απόδοση, ενώ ως τον Δεκέμβριο του 2015, οι αρχές θα εγκρίνουν νέο πλαίσιο για τη στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αξιοποιώντας με βέλτιστο τρόπο τα κονδύλια της ΕΕ, την επίσημη διεθνή χρηματοδότηση και ιδιωτική χρηματοδότηση. Επιπλέον, θα θεσπιστεί νέο σχέδιο για την αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση, να ενισχυθεί η διαλειτουργικότητα και να μειωθεί το κόστος για τους καταναλωτές.

Όπως αναφέρεται: «οι αρχές θα κάνουν χρήση της τεχνικής βοήθειας για τον σχεδιασμό του νέου πλαισίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση».

Πηγή: ΑΠΕ