Σε “κλοιό φυσικού αερίου” και έντονης αβεβαιότητας το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2023

Σε κλίμα έντονης αβεβαιότητας λόγω της ενεργειακής κρίσης, αλλά και της γεωπολιτικής έντασης, με την ΕΕ να αναζητεί τον τρόπο που θα διαχειριστεί τις νέες δημοσιονομικές ανισορροπίες, που δημιουργεί η ανάγκη επιδοτήσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων κατατίθεται σήμερα το προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2023.

Προφανώς, όπως και ο τρέχων προϋπολογισμός, που έχει ήδη αναθεωρηθεί δυο φορές, και αυτός για το 2023, έστω και με τη μορφή προσχεδίου έχει μέγιστο δείκτη δυσκολίας ως προς τις προβλέψεις. Γιαυτό άλλωστε, το οικονομικό επιτελείο έχει επιδείξει “συντηρητική” διάθεση στα όσα καταγράφει αλλά και προδιαγράψει, ήδη, και διαφορετικές εναλλακτικές. Χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, πριν λίγες μέρες στο MEGA.

Η άγνωστη μεταβλητή του φυσικού αερίου

“Η οικονομία έχει μία δυναμική“, τόνισε ο κ. Σταϊκούρας λέγοντας ότι, “η δυναμική εξαρτάται της οικονομίας από την πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται μέσα από τις διαδοχικές κρίσεις. Και από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Σήμερα που συζητάμε ο δημοσιονομικός χώρος εξαντλήθηκε σε αυτά που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Το τι θα γίνει σε έναν μήνα, σε 2-3 μήνες ή το 2023, θα το έχουμε ως εικόνα με τον προϋπολογισμό που θα καταθέσουμε την Δευτέρα, αλλά κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθούν οι τιμές στο φυσικό αέριο. Άρα, θα πρέπει να έχουμε πάντα εφόδια και “πολεμοφόδια” για να βοηθήσουμε ακόμη περισσότερο την οικονομία εάν χρειαστεί“.

Πάντως, όπως είπε μιλώντας στον Ρ/Σ Real Fm την περαμένη Πέμπτη ο Θεόδωρος Σκυλακάκης με τις σημερινές τιμές αερίου, στο πεδίο των 200 ευρώ ανα θερμική μεγαβατώρα, το κόστος στην οικονομία είναι 12 -13 δισεκ. από 2 δισεκ. που ήταν πριν την κρίση. Μια επαναφορά των τιμών, όπως είπε ο κ. Σκυλακάκης, στα επίπεδα προ ολίγων εβδομάδων, κοντά στα 300 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα, θα επιφέρει ένα επιπλέον δυσβάσταχτο για την οικονομία κόστος της τάξης των 10 δισεκ. ευρώ.

Βέβαια ήδη ο κ. Σταϊκούρας έχει καταγράψει δύο εναλλακτικά σενάρια για την οικονομία. “Τις τελευταίες 10 μέρες είχαμε ανακοινώσεις 10 διαφορετικών οικονομικών μεγεθών. Η οικονομική πολιτική χτίζεται με το σύνολο των οικονομικών δεικτών. Έχουμε πολύ υψηλή ανάπτυξη, μην το προσπερνάμε αυτό. Έχουμε υψηλότερα τουριστικά έσοδα από το 2019. Έχουμε 6% λιγότερη ανεργία. Έχουμε υψηλότερες επενδύσεις και εξαγωγές, που σημαίνει υψηλότερο διαθέσιμο εισόδημα. Έχουμε διπλή αύξησης του κατώτατου μισθού και σημαντικές μειώσεις φόρων. Αυτά είναι τα σημαντικά στοιχεία της οικονομίας. Από την άλλη πλευρά έχουμε ένα εξαιρετικά αρνητικό στοιχείο που επηρεάζει την καθημερινότητα των πολιτών και αυτό είναι ο υψηλός πληθωρισμός. Η κυβέρνηση έρχεται να δώσει 13 εκατομμύρια ευρώ φέτος για μέτρα. Εκ των οποίων τα 10 δισεκατομμύρια είναι για την επιδότηση του ρεύματος στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η εκτίμησή μας είναι ότι η πίεση θα είναι έντονη φέτος με χαμηλότερους ρυθμούς αύξησης του πληθωρισμού του χρόνου. Πάλι θα είναι υψηλός ο πληθωρισμός του χρόνου, και επίμονος, αλλά και σε όλη την Ευρώπη θα είναι υψηλός. Έχουμε ένα εξωγενές πρόβλημα, που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις. Από το δεύτερο τρίμηνο του 2023 θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωση του υψηλού πληθωρισμού, κατά το βασικό σενάριο“, είπε.

“Το δυσμενές σενάριο, θα ταράξει την οικονομία και θα οδηγήσει την Ευρώπη σε ύφεση το 2023. Γι’ αυτό χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί και να έχουμε πολεμοφόδια. Η Ελλάδα δεν έχει επενδυτική βαθμίδα και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όσο βοηθάμε, δίνουμε τα περισσότερα στην Ευρώπη και αυτό έχει αποδειχθεί. Εάν δεν προσέξουμε τα δημοσιονομικά μας, με δεδομένο ότι το κόστος δανεισμού είναι υψηλό σε όλη την Ευρώπη, θα οδηγηθούμε σε καταστάσεις που βιώσαμε πρόσφατα. Η Ελλάδα για παράδειγμα να μην έχει πρόσβαση στις αγορές“, τόνισε χαρακτηριστικά.

Οι βασικές στοχεύσεις

Πάντως, πέρα από την προσπάθεια να είναι όσο γίνεται πιο “προσγειωμένα”, τα νούμερα, αλλά και οι προσδοκίες, μέσα από τις γραμμές του προσχεδίου καταφαίνεται η προσπάθεια:

• να επανέλθει η χώρα σε φάση δημοσιονομικής ισορροπίας με περιορισμό των πρωτογενών ελλειμμάτων,
• να εξυπηρετηθεί ο στόχος για ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μέσα αφενός από την πολιτική “δημοσιονομικής σύνεσης” αλλά και τις προβολές για αναπτυξιακή πορεία εν μέσω, όμως, υφεσιών τάσεων στην ΕΕ,
• να διαμορφωθεί ένα μίνιμουμ πλέγματος προστασίας ευάλωτων ομάδων έναντι της κρίσης με μια σειρά μέτρων που έχει ήδη εξαγγελθεί
• να εξυπηρετηθούν βασικές πολιτικές στοχεύσεις με “κλείσιμο του ματιού” σε κομβικές κοινωνικές ομάδες για την έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος π.χ. δημόσιο, συνταξιούχοι
• να συνεχιστεί η πολιτική μειώσεων φόρων, που ωστόσο όμως σε “πολεμικές” περιόδους όπως η τωρινή μάλλον ευνοεί τα ανώτερα στρώματα σε βάρος των πιο αδύναμων.

Ενδιαφέρον έχει και το ότι το “μπαζούκας” των 38 και πλέον δισεκ. του “μαξιλαριού” ρευστότητας παραμένει η βασική ζώνη άμυνας έναντι των αγορών και της αβεβαιότητας με τα επιτόκια δανεισμού. Να σημειωθεί ότι οι δανειακές ανάγκες για το 2023, με βάση προβλέψεις αναλυτών εκτιμώνται στα 7 δισ. ευρώ από 12 δισ. ευρώ φέτος, αν και βέβαια λόγω της συγκυρίας, προς ώρας, με τη βοήθεια και του “μαξιλαριού” μειώθηκαν στα 10 δισ. ευρώ.

Προβλέψεις

Σε σχέση με τις προβλέψεις με βάση όσα έχει αναφέρει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, στην εισαγωγική ομιλία του στο συνέδριο του Economist, το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί εφέτος στα περίπου 210 δισ. ευρώ και στα 220 δισ. ευρώ το 2023, αυξανόμενο εφέτος κατά 5,3% (από αρχική εκτίμηση 3,1%) και λίγο πάνω από 2% το επόμενο έτος, την ώρα που προς ώρας ο ευρωπαϊκός μέσος όρος εκτιμάται στο 3,1%. Ο δε, πληθωρισμός φέτος εκτιμάται ότι θα κλείσει μεσοσταθμικά σε ετήσια βάση στο 9% και θα αποκλιμακωθεί στο 3% το 2023.

Σε ό,τι αφορά το τελικό αποτέλεσμα θα προβλέπεται η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που προβλέπονται στο μεσοπρόθεσμο. Όπως αναφέρουν οι τελευταίες πληροφορίες, το πρωτογενές πλεόνασμα θα κυμαίνεται στην περιοχή του 0,5% έως και 0,7% και πάντως σε κάθε περίπτωση χαμηλότερα από το 1%. Σημειώνεται ότι με βάση το μεσοπρόθεσμο υπήρχε η δέσμευση ότι θα έπρεπε να επιτύχει πλεόνασμα στο 2% του ΑΕΠ.

Μέτρα

Επίσης στο Προσχέδιο αναμένεται να ενταχθούν μια σειρά από μέτρα που έχουν ήδη ανακοινωθεί από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ. Συγκεκριμένα:

• Μονιμοποίηση της μείωσης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών. Το κόστος ανέρχεται στα 871 εκατ. ευρώ.
• Μόνιμη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα. Το κόστος ανέρχεται στα 765 εκατ. ευρώ.
• Απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος για επιτηδευματίες και μικρές επιχειρήσεις, με ακαθάριστα έσοδα έως 2 εκατ. ευρώ ετησίως, που αυξάνουν τον μέσο ετήσιο αριθμό εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, κατ’ ελάχιστο για 3/12 σε ετήσια βάση, για το έτος που συντελείται η αύξηση.
• Κίνητρα μετατροπής συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρη απασχόληση, για επιχειρήσεις με υψηλά ποσοστά εργαζόμενων μερικής απασχόλησης. Από φέτος και ως το τέλος του 2023, όσες επιχειρήσεις έχουν ποσοστό εργαζομένων με μερική απασχόληση άνω του 50%, για συμβάσεις εργαζομένων τους που έχουν συναφθεί πριν τις 10 Σεπτεμβρίου και μετατραπούν από μερικής σε πλήρους απασχόλησης, απαλλάσσονται, για 1 έτος, από το 40% των ασφαλιστικών εισφορών για τον εν λόγω εργαζόμενο.
• Επέκταση επιδόματος μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα, για 32.000 γυναίκες, από τους 6 στους 9 μήνες, από το 2023. Το κόστος ανέρχεται στα 64 εκατ. ευρώ.
• Μόνιμη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δημοσίους υπαλλήλους. Το κόστος ανέρχεται στα 202 εκατ. ευρώ.
• Κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων.
• Άμεση διευθέτηση παγίων μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων.
• Αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των 20.000 γιατρών του Ε.Σ.Υ., από την 1η Ιανουαρίου 2023, με αύξηση του βασικού μισθού, του επιδόματος νοσοκομειακής απασχόλησης και του επιδόματος θέσης ευθύνης.
• Μόνιμη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης σε 1 εκατ. συνταξιούχους. Το κόστος ανέρχεται στα 274 εκατ. ευρώ.
• Αύξηση κύριων συντάξεων το 2023. Η αύξηση αφορά 1,5 εκατ. συνταξιούχους με χαμηλή ή μηδενική προσωπική διαφορά. Το ύψος της αύξησης θα προκύπτει κατά 50% από την αύξηση του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή στο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.Υπολογίζεται, στο πρώτο έτος εφαρμογής, η αύξηση να υπερβεί το 6%. Το κόστος αναμένεται να ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ για το 2023.
• Αύξηση ΚΑΠ των ΟΤΑ, από το 2023. Το κόστος ανέρχεται στα 120 εκατ. ευρώ.
• Αναστολή ισχύος του ΦΠΑ στο 24% για νέες οικοδομές, έως τέλος του 2024, Το κόστος ανέρχεται στα 18 εκατ. ευρώ.
• Αναμόρφωση πλαισίου λειτουργίας κεφαλαιαγοράς, έως το τέλος του 2023, με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, όπως είναι:

– Η μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων, από το 0,5% στο 0,2%.

– Η μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών.

– Η κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε επιχειρηματικά και κρατικά ομόλογα.

• Επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές, στον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά, στα γυμναστήρια, στις σχολές χορού, στον κινηματογράφο και στο τουριστικό πακέτο, έως τον Ιούνιο του 2023. Το κόστος ανέρχεται στα 246 εκατ. ευρώ.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις