Σε κλοιό γεωπολιτικών και πληθωριστικών κινδύνων η οικονομία

Οι τιμές της ενέργειας, των πρώτων υλών αλλά και βασικών τροφίμων είναι στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος αναλυτών, που ήδη εκφράζουν έντονο προβληματισμό για το πόσο θα επηρεάσουν την πορεία της εθνικής οικονομίας στο φόντο και των τελευταίων δραματικών εξελίξεων στο γεωπολιτικό πεδίο.

Ηδη, πάντως το βάρος είναι μεγάλο για το δημόσιο ταμείο. Είναι ενδεικτικό, ότι σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θ. Σκυλακάκη, για κάθε 10 ευρώ αύξηση στην τιμή της μεγαβατώρας στο φυσικό αέριο το ΑΕΠ μειώνεται κατά περίπου 600 εκατ. ευρώ.

Μόνο, δε, τον Δεκέμβριο το κόστος εισαγωγών καυσίμων αυξήθηκε κατά 800 εκατ. ευρώ, ή κατά 80% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2020 και έτσι τα μάτια όλων είναι στραμμένα στις εξελίξεις στην Ουκρανία, όπου η κρίση πέρα από την ώθηση στις τιμές καυσίμων εντείνει και την πληθωριστική κρίση με εκτόξευση τιμών σε πρώτες ύλες όπως πχ καλιούχα λιπάσματα, σιτάρι, καλαμπόκι, ηλιέλαιο και άλλα φυτικά έλαια.

Άλλωστε η Ουκρανία είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εξωτερικός προμηθευτής τροφίμων της ΕΕ. με τις χώρες της ΕΕ να εισάγουν κυρίως ηλιέλαιο, ελαιοκράμβη ,μέλι, αλευρα από την Ουκρανία. Ειδικά η μεγάλη έκθεση της ΕΕ και της χώρας μας σε μεγάλες ουκρανικές εισαγωγές καλαμποκιού που χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφές σε χοιροτροφεία και πτηνοτροφεία και γενικότερα στην κτηνοτροφία, αναμένεται να εντείνουν την αρρυθμία που υπάρχει στις τιμές τελικών προϊόντων που εισάγονται στην Ελλάδα από την ΕΕ όπως π.χ χοιρινού και βόειου κρέατος, αλεύρων, ζυμαρικών και άλλων τροφίμων.

Πλήγμα στην ανάπτυξη

Η ακρίβεια έτσι και βέβαια η πληθωριστική πίεση αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την αναπτυξιακή δυναμική και την πορεία της δημοσιονομικής εξυγίανσης και επιβαρύνοντας περαιτέρω το ισοζύγιο πληρωμών λόγω αύξησης των διεθνών τιμών κυρίως στα καύσιμα.

Ήδη, δε, στην 13η έκθεση αξιολόγησης οι θεσμοί καταγράφουν μια σειρά από δημοσιονομικούς κινδύνους που έχουν να κάνουν κύρια με την πανδημία και τον ενεργειακό πληθωρισμό, αλλά και τις επιβαρύνσεις που έχει επιφέρει ο τελευταίος στα δημόσια οικονομικά λόγω των προγραμμάτων επιδοτήσεων.

Ειδικότερα, όσον αφορά στις δημοσιονομικές εξελίξεις οι θεσμοί επισημαίνουν ότι “οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί” εστιάζοντας στην πανδημία και την ενεργοποίηση των κρατικών εγγυήσεων. «Οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις παραμένουν αυξημένοι» αναφέρουν και προσθέτουν: “Η νέα επιδότηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας θα απαιτήσει στενή παρακολούθηση λόγω του μεγάλου ύψους της” αναφέρουν οι θεσμοί σε σχέση με τα ενεργειακά στην έκθεσή τους τονίζοντας ότι απαιτείται προσεκτική διαχείριση στη ροή εσόδων στον ειδικό λογαριασμό που καλύπτει αυτές τις επιδοτήσεις ώστε να μην προκύψει ελλειμματική διαχείριση.

Υπάρχουν κίνδυνοι πρόσθετων διαταραχών, «αν και αυτή η επίπτωση αναμένεται να είναι μάλλον βραχύβιοι» εκτιμάται στην έκθεση η οποία όμως δεν έχει προλάβει να σχολιάσει τις επιπτώσεις από την νέα φάση της ρωσο-ουκρανικής κρίση. «Οι πρόσφατες εξελίξεις στο πεδίο των τιμών της ενέργειας στην παγκόσμια αγορά και, ειδικότερα, των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας οδήγησαν σε άνοδο των τιμών καταναλωτή και αποτελούν πρόσθετη πηγή αβεβαιότητας για την οικονομία γενικότερα» σημειώνεται στην έκθεση.

Ουσιαστικά οι θεσμοί εστιάζουν και συστήνουν προσοχή για το μοντέλο των επιδοτήσεων που έχει υιοθετηθεί και στηρίζεται αποκλειστικά στην αξιοποίηση των εσόδων από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, όπου γίνεται μια μεταβίβαση των κερδών από τους παραγωγούς ρεύματος. Δηλαδή, κατατίθεται ένας προβληματισμός για το αν οι ροές εσόδων προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης είναι αρκετές για να καλύψουν το κόστος των επιδοτήσεων, ειδικά εάν χρειαστεί να παραταθούν οι επιδοτήσεις ως το τέλος του χρόνου. Με βάση, δε, την 13η έκθεση αξιολόγησης το μοντέλο που προκρίνεται προβλέπει οριζόντια επιδότηση στο 50% του αυξημένου κόστους σε όλο το πρώτο τρίμηνο κι εν συνεχεία επιδότηση στο 30% για το δεύτερο τρίμηνο. Μάλιστα 1 δισεκ, είναι διαθέσιμο μέχρι τον Ιούλιο, ωστόσο το ερώτημα που τίθεται είναι το τι θα συμβεί από εκεί και πέρα.

Αναζητούνται νέα μέτρα

Τούτων δοθέντων η κυβέρνηση αναζητά τη σωστή μεθοδολογία ώστε αφενός να αποφύγει δημοσιονομικούς κινδύνους κι αφετέρου να στήσει επαρκή αναχώματα για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.

Βέβαια, μέσα σε ένα περιβάλλον ακραίας αβεβαιότητας είναι προφανές ότι όλα θα πρέπει να μπουν στο τραπέζι καθώς η εξέλιξη της Ουκρανικής κρίσης τινάζει στον αέρα όλους τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών της ΕΕ. Δεν είναι τυχαία η αναφορά χτες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη χθες στη Ρουμανία. “Βραχυπρόθεσμα είναι πάρα πολύ σημαντικό σε ευρωπαϊκό επίπεδο να υπάρχουν έκτακτα μέτρα στήριξης των ευρωπαίων καταναλωτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, καθώς όλες οι χώρες σήμερα με τον έναν ή τον άλλον τρόπο επιδοτούν τους καταναλωτές για να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας” σημείωσε ο Πρωθυπουργός και προσέθεσε:

“Χρειάζεται μια ευρωπαϊκή απάντηση σε ένα πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν όλες οι χώρες, τα κράτη-μέλη. Η κάθε μια έχει τον δικό της τρόπο να το αντιμετωπίσει αλλά για όλες τις χώρες είναι ένα πρόβλημα το οποίο είναι δημοσιονομικά εξαιρετικά επώδυνο και έχω πρόθεση να θέσω το ζήτημα αυτό στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο” είπε ο Πρωθυπουργός.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις