“Σήματα” της αγοράς για το παραγωγικό μοντέλο

Τον έντονο προβληματισμό τους για την πορεία της ελληνικής οικονομίας εκφράζουν κορυφαίοι παράγοντες της αγοράς, στο φόντο και της “αναιμικής” πορείας της οικονομίας της ΕΕ, όπου, κυρίως, αναφέρεται η Ελλάδα, τόσο για τις εξαγωγές της όσο και για τον τουρισμό της.

Σημειώνεται ότι, όπως αναφέρει η Κομισιόν, στις χειμερινές της προβλέψεις, μετά από υποτονική ανάπτυξη πέρυσι, το 2024 ξεκίνησε με χαμηλότερους από τους αναμενόμενους ρυθμούς. Συγκεκριμένα, οι χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναθεωρούν προς τα κάτω την ανάπτυξη στην ΕΕ και στην ευρωζώνη σε 0,5 % το 2023, από 0,6 % στις φθινοπωρινές προβλέψεις, και σε 0,9 % (από 1,3 %) στην ΕΕ και 0,8 % (από 1,2 %) στην ευρωζώνη το 2024. Το 2025 η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,7 % στην ΕΕ και κατά 1,5 % στην ευρωζώνη.

Όπως αναφέρεται, οι προβλέψεις αυτές χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα λόγω των παρατεταμένων γεωπολιτικών εντάσεων και του κινδύνου περαιτέρω επέκτασης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Η αύξηση του κόστους αποστολής μετά τις διαταραχές του εμπορίου στην Ερυθρά Θάλασσα αναμένεται να έχει μόνο οριακό αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Ωστόσο, περαιτέρω διαταραχές θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό που ενδέχεται να περιορίσουν την παραγωγή και να αυξήσουν τις τιμές.

Με βάση όσα καταγράφει η Κομισιόν, οι κίνδυνοι για τις βασικές προβολές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό συνδέονται με το αν η κατανάλωση, η αύξηση των μισθών και τα περιθώρια κέρδους θα υπερβούν τις προσδοκίες ή αν θα υστερούν σε σχέση με αυτές, καθώς και με το πόσο υψηλά θα παραμείνουν τα επιτόκια και για πόσο καιρό. Οι κλιματικοί κίνδυνοι και η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων εξακολουθούν να αποτελούν απειλή.

Η αγορά

Στο πλαίσιο αυτό πυκνώνουν οι αναφορές παραγόντων του οικονομικού κόσμου που “κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου” και υπογραμμίζουν την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, αλλά και μέτρα που θα “θωρακίζουν” την οικονομία, εμπλουτίζοντας τις δυνατότητές της και τις παραγωγικές της στοχεύσεις.

Είναι ενδεικτικό ότι, το περασμένο Σαββατοκύριακο, στην Αρκαδία, στο πλαίσιο της παρουσίασης των επενδύσεων της εγχώριας βιομηχανίας φαρμάκου, που ήδη υλοποιούνται για την περίοδο 2020-2026 και περιλαμβάνουν 10 νέα εργοστάσια, 22 νέες μονάδες παραγωγής και 14 νέες ερευνητικές δομές, αλλά και ειδικότερα της παρουσίασης της ανάπτυξης στην Τρίπολη ενός περιφερειακού κόμβου παραγωγής με 3 νέα εργοστάσια, (τα δυο θα είναι έτοιμα το 2025) με επένδυση άνω των 180 εκατ. ευρώ, από τρεις εταιρείες (Win Μedica, DEMO, FARAN), ο Δημήτρης Δέμος, Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος της DEMO ΑΒΕΕ και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας τόνισε την ανάγκη “ανάγνωσης” των κινδύνων και ενίσχυσης των μέτρων στήριξης της εγχώριας βιομηχανικής παραγωγής ως “ανάχωμα” στα “ρίσκα” που καταγράφονται διεθνώς.

“Το επόμενο βήμα είναι ότι χώρες, όπως η Γερμανία μπαίνουν σε ύφεση την ώρα που το επίπεδο οικονομικών σχέσεων Γερμανίας – Κίνας αντιμετωπίζει ζητήματα” ανέφερε και σημείωσε ότι στο φόντο των εξελίξεων μετά την πανδημία αλλά και των νέων ισορροπιών στο παγκόσμιο σύστημα “έρχεται ανακατανομή παραγωγικών ροών μεταξύ των χωρών της ΕΕ”, κάτι που όπως τόνισε δημιουργεί ευκαιρίες για την χώρα, που αποτελεί το 5ο μεγαλύτερο παραγωγικό οικοσύστημα στην Ευρώπη στον κλάδο του φαρμάκου.

“Για μας π.χ. το αναπτυξιακό μέτρο του επενδυτικού clawback (δηλαδή, του συμψηφισμού μέρους των επενδύσεων με τις αναγκαστικές επιστροφές που είναι υποχρεωμένη να κάνει η βιομηχανία για τις πωλήσεις φαρμάκων που κάνει) που έχει δώσει 1,2 δις επενδύσεις βοηθά” ανέφερε και προσέθεσε ότι “μπορεί η Ελλάδα να επαναπροσδιορίσει το ρόλο της, καθώς είναι ήδη είναι 5ος μεγαλύτερος κόμβος στην ΕΕ”.

“Ο κλάδος του φαρμάκου δίνει ελπίδα για επόμενες γενιές. Να δούμε κι άλλες πόλεις της Ελλάδος, πώς θα ακολουθήσουν το μοντέλο της Τρίπολης” ανέφερε ο κ. Δέμος “φωτογραφίζοντας” έτσι το δρόμο που πρέπει να βαδίσει η χώρα για να διαχειριστεί ζητήματα ανάπτυξης, άμβλυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων αλλά και της δημογραφικής συρρίκνωσης.

Αλλαγή παραγωγικού μοντέλου

Επίσης, πριν λίγες μέρες, στο πλαίσιο της παρουσίασης του επενδυτικού σχεδίου του Ομίλου CORDIA ο εκτελεστικός πρόεδρος του επενδυτικού ταμείου SMERemediumCap (SMERC) Νίκος Καραμούζης, που ελέγχει τον Όμιλο Cordia μίλησε για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και δεν έκρυψε την ανησυχία του για το μέλλον, εκφράζοντας συγκεκριμένες ενστάσεις.

Όπως είπε η Ελλάδα βρίσκεται ασφαλώς πια σε φάση ανάπτυξης, έπειτα από τα δύσκολα χρόνια της κρίσης, αλλά και της πανδημίας, ενώ σημείωσε πως η παρούσα κυβέρνηση είναι φιλική προς τις επενδύσεις και έχει κάποιες κινήσεις που ευνοούν το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Τα μεγάλα ζητήματα

Ωστόσο, συνέχισε, λέγοντας πως η Ελλάδα εξακολουθεί να ταλανίζεται από συγκεκριμένα προβλήματα που την κρατούν πίσω και εκτίμησε πως -αν δεν αλλάξει κάτι άμεσα- η ανάπτυξη θα “φρενάρει” το 2025 και το 2026. Πέρα από το θέμα των “κόκκινων δανείων” που, όπως είπε “γυρίζει γύρω γύρω σε διάφορα σχήματα, παραμένοντας ενεργό”, το έλλειμμα εργατικών χεριών και το οξύ δημογραφικό πρόβλημα, όπως το χαρακτήρισε, αποτελούν τα μεγάλα αγκάθια για την ελληνική οικονομία.

Συνάμα, παρά τα όσα λέγονται και εξαγγέλλονται, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως η χρόνια αποεπένδυση εξακολουθεί να είναι μη αντιμετωπίσιμη και ο ρυθμός των επενδύσεων παραμένει εξαιρετικά χαμηλός συγκρινόμενος με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. “Οι επενδύσεις υπολείπονται τόσο σε ποιότητα, όσο και σε ανταγωνιστικότητα”, τόνισε και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον αγροτικό τομέα.

Πρωτογενής παραγωγή

Η εγκατάλειψη του αγροτικού τομέα από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις διαχρονικά αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη, είπε ο κ. Καραμούζης και συμπλήρωσε πως το παράδειγμα της Ολλανδίας δείχνει το δρόμο που θα έπρεπε κι εμείς να ακολουθήσουμε.

Η Ολλανδία, χώρα μικρότερη από την Ελλάδα, έχει δημιουργήσει τεράστια εξαγωγική δυναμική, καθώς επένδυσε στον πρωτογενή τομέα και τώρα είναι σε απόλυτα νούμερα 10 φορές πιο παραγωγική από τη χώρα μας.

Ο κ. Καραμούζης σημείωσε ακόμα πως από το 2009 κιόλας, όταν ήταν ακόμη στο τιμόνι της Eurobank είχε μιλήσει για ανάγκη αλλαγής παραγωγικού μοντέλου. Ωστόσο, σημείωσε πως από τότε μέχρι σήμερα και παρά την κρίση, η κατανάλωση ήταν και παραμένει ο οδηγός της ανάπτυξης στην Ελλάδα.

Πρόσθεσε επίσης πως στην Ελλάδα “έχουμε μόνο 420 μεγάλες επιχειρήσεις, την ώρα που η Πορτογαλία έχει 900”. Την ίδια ώρα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν και έτσι η χώρα μένει πίσω. “Χρειάζονται” τόνισε “επιχειρηματικά σχήματα και συνεργασίες”.

Το μήνυμα

Σημειώνεται ότι στο φόντο και κάποιων πρόσφατων λουκέτων στη βιομηχανία στη χώρα έχει σημασία να αναδειχτεί ότι 73 επικεφαλής βιομηχανιών από 20 βιομηχανικούς κλάδους παρουσίασαν το Φεβρουάριο την «Διακήρυξη της Αμβέρσας» στο Βέλγο πρωθυπουργό Alexander De Croo και στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen.

Η Διακήρυξη υπογραμμίζει τη δέσμευση της βιομηχανίας προς την Ευρώπη και το μετασχηματισμό της και περιγράφει τις επείγουσες ανάγκες της βιομηχανίας για να καταστεί η Ευρώπη ανταγωνιστική , ανθεκτική και βιώσιμη εν όψει των δεινών οικονομικών συνθηκών.

«Οι βασικές βιομηχανίες στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν ιστορικές προκλήσεις: η ζήτηση μειώνεται, οι επενδύσεις στην ήπειρο καθυστερούν, η παραγωγή έχει μειωθεί σημαντικά και εργοστάσια απειλούνται με κλείσιμο. Θέλουμε να οδηγήσουμε τον μετασχηματισμό των εταιρειών μας. Για αυτό, χρειαζόμαστε επειγόντως αποφασιστική δράση για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια ισχυρότερη επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη. Η “Διακήρυξη της Αμβέρσας” σκιαγραφεί μια πορεία προς τα εμπρός. Τοποθετώντας την Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Συμφωνία στη κορυφή της στρατηγικής ατζέντας της Ευρώπης, η ΕΕ θα ανοίξει το δρόμο για μια ανθεκτική, ανταγωνιστική και βιώσιμη Ευρώπη. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο ότι η Πράσινη Συμφωνία λειτουργεί για όλους» τονίζει Martin Brudermüller, Πρόεδρος του CEFIC του ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Χημικής Βιομηχανίας.

Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις, η Διακήρυξη περιγράφει 10 συγκεκριμένες δράσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης της Βιομηχανικής Συμφωνίας στην ευρύτερη στρατηγική ατζέντα, τον εξ ορθολογισμό της νομοθεσίας και την απλούστευση του πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις. Καλεί να μετατραπεί η Ευρώπη σε παγκόσμιο ηγέτη στην παροχή άφθονης και οικονομικά προσιτής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα μέσω στρατηγικών συνεργασιών και στιβαρών υποδομών, παράλληλα με την ισχυρότερη υποστήριξη στην εκτέλεση των έργων στην ΕΕ.

Τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί η αυτάρκεια των πρώτων υλών, να ενισχυθεί η ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα και να ευδοκιμήσει η καινοτομία. Η ενιαία αγορά της Ευρώπης επισημαίνεται επίσης ως πλεονέκτημα που πρέπει να αξιοποιηθεί και να αναζωογονηθεί, μαζί με την καθιέρωση ενός νέου πνεύματος νομοθέτησης που παρέχει κίνητρα για επενδύσεις και μια συνεκτική εσωτερική δομή για αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών. Οι υπογράφοντες τη Διακήρυξη περιλαμβάνουν εκπροσώπους από διάφορους κλάδους, όπως χημικά, φαρμακευτικά προϊόντα, χαρτί, χάλυβας, εξόρυξη, αλουμίνιο, γυαλί, ψευδάργυρος, μέταλλα, υφάσματα, διυλιστήρια, τσιμέντο, ασβέστης, λιπάσματα, κεραμικά, βιομηχανικά αέρια και βιοτεχνολογία.

Η «Διακήρυξη της Αμβέρσας» αποτελεί μια επείγουσα έκκληση για αναζωογόνηση του βιομηχανικού τοπίου της Ευρώπης, ενισχύοντας τους βασικούς κλάδους της βιομηχανίας, διασφαλίζοντας την ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητά τους εν μέσω μεταβαλλόμενων γεωπολιτικών συνθηκών. Υπογραμμίζει την προθυμία της βιομηχανίας να συμβάλει σε μια ισχυρότερη Ευρώπη. Σηματοδοτεί μία συλλογική προσπάθεια για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και θέτει τις βάσεις για την επανεκκίνηση των βιομηχανικών επενδύσεων στην Ευρώπη, σηματοδοτώντας την έναρξη της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.