Σρι Λάνκα: Το πρώτο ντόμινο στη νέα παγκόσμια οικονομική κρίση – Ποιες χώρες κινδυνεύουν

Η πρώτη χώρα που λυγίζει από τις οικονομικές πιέσεις που γίνονται πιο έντονες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι η Σρι Λάνκα. Η αποχώρηση του πρωθυπουργού Μαχίντα Ρατζαπάκσα ήρθε μετά από εβδομάδες διαμαρτυριών και αντιδράσεων, με την χώρα της νότιας Ασίας να έχει μόλις 50 εκατ. δολάρια αποθεματικό.

Μια ομάδα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αυτή την εβδομάδα ξεκίνησε να συνεργάζεται με αξιωματούχους στο Κολόμπο για ένα πρόγραμμα διάσωσης που θα περιλαμβάνει ένα σκληρό πακέτο μεταρρυθμίσεων καθώς και οικονομική υποστήριξη. Όμως, όπως το ΔΝΤ έτσι και η Παγκόσμια Τράπεζα, γνωρίζουν πολύ καλά, πως πρόκειται για κάτι περισσότερο από την κακοδιαχείριση μιας μεμονωμένης χώρας. Φοβούνται ότι η Σρι Λάνκα είναι το πρώτο κομμάτι ντόμινο μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όπως αναφέρει ο Guardian.

Πόσες χώρες έχουν προβλήματα

Σε όλο τον κόσμο, οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος παλεύουν με μια τριπλή κρίση: την πανδημία, το αυξανόμενο κόστος του χρέους τους και την αύξηση των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο Ντέιβιντ Μάλπας, πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, εξήγησε τις ανησυχίες του στην εαρινή συνεδρίαση του οργανισμού τον περασμένο μήνα. “Ανησυχώ βαθιά για τις αναπτυσσόμενες χώρες”, είπε ο Μάλπας. “Αντιμετωπίζουν ξαφνικές αυξήσεις τιμών για την ενέργεια, τα λιπάσματα και τα τρόφιμα και την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων”.

Ο ΟΗΕ προσπάθησε να ποσοτικοποιήσει το πρόβλημα. Ο κλάδος του εμπορίου και της ανάπτυξης, η UNCTAD, ανέφερε σε πρόσφατη έκθεση ότι υπάρχουν 107 χώρες που αντιμετωπίζουν τουλάχιστον ένα από τα τρία προβλήματα: αύξηση των τιμών των τροφίμων, αύξηση των τιμών της ενέργειας ή αυστηρότερες οικονομικές συνθήκες. Και τα τρία προβλήματα αντιμετώπισαν 69 χώρες – 25 στην Αφρική, 25 στην Ασία και στον Ειρηνικό και 19 στη Λατινική Αμερική και τον Ειρηνικό.

Ο κατάλογος των χωρών που φαίνονται ευάλωτες είναι μακρύς και ποικίλος. Το ΔΝΤ έχει ξεκινήσει συνομιλίες διάσωσης με την Αίγυπτο και την Τυνησία –μεγάλους εισαγωγείς σιταριού από τη Ρωσία και την Ουκρανία– και με το Πακιστάν, το οποίο έχει επιβάλει διακοπές ρεύματος λόγω του υψηλού κόστους της εισαγόμενης ενέργειας. Οι χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής που παρακολουθούνται προσεκτικά περιλαμβάνουν τηn Γκάνα, την Κένυα, τη Νότια Αφρική και την Αιθιοπία. Η Αργεντινή υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία χρέους 45 δισ. δολαρίων με το ΔΝΤ ενώ σε κίνδυνο είναι και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως το Ελ Σαλβαδόρ και το Περού.

Γιατί αντέχει η Τουρκία

Εδώ και μήνες υπήρχε η εικασία ότι η Τουρκία θα ήταν το πρώτο ντόμινο που θα πέσει, αλλά παρά τον ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού 70% και μια αντισυμβατική προσέγγιση στην οικονομική διαχείριση, εξακολουθεί να είναι όρθια. Σε αντίθεση με ορισμένες άλλες χώρες που απειλούνται, η Τουρκία είναι σε θέση να δώσει φαγητό στους πολίτες της.

Ο Richard Kozul-Wright, διευθυντής του τμήματος στρατηγικών παγκοσμιοποίησης και ανάπτυξης στην UNCTAD, δήλωσε: “Οι χώρες έχουν εσωτερικά προβλήματα, αλλά τα περισσότερα από τα σοκ δεν έχουν καμία σχέση με αυτά. Η πανδημία και ο πόλεμος δεν είχαν καμία σχέση με αυτές τις χώρες, αλλά οδήγησαν σε τεράστια αύξηση του δανεισμού”.

Η Παγκόσμια Τράπεζα είπε ότι σχεδόν το 60% των χωρών με το χαμηλότερο εισόδημα αντιμετώπιζαν προβλήματα χρέους ή υψηλού κινδύνου πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού αυξάνεται κατακόρυφα, ιδιαίτερα για εκείνες τις χώρες που έχουν συγκεντρώσει χρέη σε ξένα νομίσματα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε τους επενδυτές να αναζητήσουν το καταφύγιο του αμερικανικού δολαρίου, πιέζοντας προς τα κάτω την αξία των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών. Τα υψηλότερα επιτόκια από την την κεντρική τράπεζα της Αμερικής, έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα.

Οι κρίσεις στις αναδυόμενες αγορές δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά ο Kozul-Wright είπε ότι η διεθνής κοινότητα δεν ήταν καλά προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει ένα διαφαινόμενο πρόβλημα χρέους. “Το σύστημα μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα μόνο χώρα προς χώρα”, είπε. “Αλλά αυτά είναι συστημικά ζητήματα και επί του παρόντος δεν υπάρχει τρόπος να τα αντιμετωπίσουμε συστημικά”.

Αυτό μπορεί να αποδειχθεί δαπανηρό. Η Σρι Λάνκα είναι η πρώτη χώρα που δεν άντεξε τις αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις και θεωρείται απίθανο να είναι η τελευταία.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις