Στον δρόμο που χάραξαν τα ΕΣΠΑ

Επιχειρείν έστω και χωρίς….μετρητά! Όλο και περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται κάπου τυχαία, κάπου συνειδητά να γίνουν επιχειρηματίες και managers, «τρέχοντας» τις δικές τους μικρές επιχειρήσεις, που συχνά αποτελούν την υλοποίηση μιας φιλόδοξης, πρωτότυπης ή και ξαφνικής ιδέας!

Τα τελευταία χρόνια, η υλοποίηση αυτή της όποιας ιδέας, έχει σύμμαχο: Τα προγράμματα ΕΣΠΑ (που δίνουν επιδότηση) και τις τράπεζες που χρηματοδοτούν την επένδυση έως και το 100%. Δίνουν τη δυνατότητα να μπει «ο θεμέλιος λίθος» σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο, ακόμη και όταν το αρχικό backround μοιάζει για κάποιους νέους χαοτικό: όταν απουσιάζει ρευστότητα, όταν δεν υπάρχει «μπούσουλας» από το πού ξεκινάμε…

Ο ρόλος του τραπεζικού τομέα είναι να συμβάλλει στην κάλυψη της ιδιωτικής συμμετοχής που απαιτεί η ένταξη στα προγράμματα ΕΣΠΑ, τα οποία ανακοινώνονται για συγκεκριμένες περιόδους – εν προκειμένω για την περίοδο 2014- 2020 – από το υπουργείο Οικονομίας , Ανάπτυξης και Τουρισμού. Όσοι ενταχθούν στο ΕΣΠΑ, πρέπει να καταβάλλουν το 50% της επένδυσης ως ιδιωτική συμμετοχή και λαμβάνουν επιδότηση κατά 40 – 50%.

Οι τράπεζες δεν παραλαμβάνουν τους σχετικούς φακέλους υποβολής ενδιαφέροντος , ούτε τους αξιολογούν-  αυτό είναι δουλειά των εξειδικευμένων εταιριών Συμβούλων στους οποίους απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι και υποβάλλουν αίτηση.

Παλαιότερα, προκειμένου για την ιδιωτική συμμετοχή απαιτείτο βεβαίωση υπολοίπων καταθετικών λογαριασμών (δηλαδή, ότι πράγματι ο ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας διαθέτει τα κεφάλαια κατά το ποσοστό της ιδιωτικής συμμετοχής).

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει, προς το συμφέρον των μικρών και νεοσύστατων επιχειρήσεων, καθώς οι Τράπεζας μπορούν να δανειοδοτήσουν έως το 100% της συμμετοχής με προνομιακούς όρους χρηματοδότησης, διευκολύνοντας έτσι τα επιχειρηματικά σχήματα,  με δυστοκία ρευστότητας. Εύκολα, άμεσα και αναλαμβάνοντας συμβουλευτικό ρόλο.

Ενα επίσης θετικό χαρακτηριστικό της συμβολής των τραπεζών, είναι ότι μπορούν οι τράπεζες να προεξοφλήσουν την επιχορήγηση που δίνουν τα προγράμματα ΕΣΠΑ – και την οποία λαμβάνει η επιχείρηση ένα χρόνο μετά – από την αρχή του έργου (αυτό λέγεται bridge finance). Άλλωστε, η επιδότηση είναι 100% εγγυημένη, οπότε….δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας, να μην πάρουν τα λεφτά τους πίσω.

Ταυτόχρονα, ενώ δεν είναι δουλειά τους η υποβολή αιτήσεων, κάποιες τράπεζες προσπαθούν να εκπαιδεύσουν τους πελάτες τους και να τους ενημερώσουν σχετικά με τα ΕΣΠΑ. Τόσο η Εθνική, όσο και η Εurobank έχουν αναπτύξει ειδικά προγράμματα για διευκόλυνση των επενδυτών, στο πλαίσιο της ενημέρωσης για τη χρηματοδότηση. Σε καμία περίπτωση όμως, δεν ελέγχουν τους φακέλους.

9 Ιουνίου εκπνέει η προθεσμία

Στο μεταξύ, σε λιγότερο από ένα δεκαήμερο εκπνέει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για τα δύο από τα τέσσερα εναπομείναντα προγράμματα ΕΣΠΑ της περιόδου 2014 – 2020, τα οποία έχουν προσελκύσει μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων.

Συγκεκριμένα, στις 9 Ιουνίου λήγει η προθεσμία για δύο προγράμματα:

1. Την αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους σε νέες αγορές και

2. Την ενίσχυση τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών

Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο των προγραμμάτων ΕΣΠΑ υπήρχαν άλλες 2 δράσεις που τώρα έχουν ολοκληρωθεί, η μία αφορούσε την Ενίσχυση της Αυτοαπασχόλησης Πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και η δεύτερη, τη Νεοφυή Επιχειρηματικότητα. Και οι δύο δράσεις είχαν τεράστιο ενδιαφέρον γι αυτό και δόθηκε παράταση, που όμως επίσης έληξε. Δεν αποκλείεται πάντως, το Υπουργείο Οικονομίας να εξετάσει το ενδεχόμενο νέας παράτασης.

Για τα παραπάνω προγράμματα – που αφορούν επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί ως τις 31/12/2015 – ο ρόλος των τραπεζών αφορά αποκλειστικά τη χρηματοδότηση. Την υποβολή των φακέλων και τις αξιολογήσεις επ’ αυτών, τις κάνουν οι εταιρίες, ειδικοί σύμβουλοι.

Το συνολικό ποσό χρηματοδότησης για τα δύο πρώτα προγράμματα ΕΣΠΑ που είναι ακόμη σε ισχύ είναι:

78 εκατ. Ευρώ για την Αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους σε νέες αγορές . Αφορά (σύμφωνα με τις αιτήσεις που υποβάλλονται) 1.950 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 420 στην Αττική και οι 1.221 στην Ανατολική. Οι υπόλοιπες κατανέμονται αντίστοιχα σε άλλες Περιφέρειες, ανάλογα με το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται.

– 70 εκατ ευρώ, για την ενίσχυση τουριστικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τον εκσυγχρονισμό τους και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αφορά σύμφωνα με τις κατ εκτίμηση αιτήσεις που κατά μέσο όρο υποβάλλονται, 1867 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 261 στην Αττική και οι 767 στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, τη Κεντρική Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Δυτική Ελλάδα.

Αναφορικά με το πρόγραμμα Αναβάθμιση πολύ μικρών και μικρών υφιστάμενων επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους σε νέες αγορές, τα υποβαλλόμενα επενδυτικά σχέδια, αφορούν αποκλειστικά τους ακόλουθους στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας του προγράμματος:

Αγροδιατροφή / Βιομηχανία Τροφίμων

Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες (ΠΔΒ)

Υλικά / Κατασκευές

Εφοδιαστική Αλυσίδα

Ενέργεια

Περιβάλλον

Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας ΤΠΕ

Υγεία – Φάρμακα

Δικαιολύχοι είναι υφιστάμενες και οι νέες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στους εννέα τομείς προτεραιότητας του προγράμματος με ημερομηνία σύστασης έως και 31/12/2015. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε  130 εκατ. ευρώ , καθώς πρόκειται για 2 κύκλους προκήρυξης (1ος κύκλος 2016: 78εκατ.   και 2ος κύκλος 2ο εξάμηνο 2016: 52εκατ. ). 

Στις νέες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, προορίζεται το 10% του προϋπολογισμού της Δράσης (δηλαδή 13εκατ. ευρώ). Η πλειοψηφία απευθύνεται στις υφιστάμενες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις που φτάνουν το 90% του προϋπολογισμού της Δράσης (δηλαδή τα 117εκατ. ).

Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός κυμαίνεται από 15.000 έως 200.000 ευρώ (δεν δύναται να υπερβαίνει τον κύκλο εργασιών του έτους 2015 και σε κάθε περίπτωση  το ποσό των 200.000). Το ποσοστό της ενίσχυσης διαμορφώνεται μέχρι το 40% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Στην περίπτωση πρόσληψης νέου προσωπικού για τουλάχιστον μία επιπλέον Επίσημη Μονάδα μισθωτής εργασίας το ποσοστό της ενίσχυσης ορίζεται στο 50% (η επίτευξη του στόχου ελέγχεται κατά την τελική πιστοποίηση).

Στο δεύτερο σε ισχύ πρόγραμμα ΕΣΠΑ που αφορά τον Τουρισμό , οι δικαιούχοι είναι υφιστάμενες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις που έχουν δύο ή περισσότερες πλήρεις διαχειριστικές χρήσεις και νέες επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί μέχρι 31/12/2015. Απαιτείται η επιχείρηση να απασχολεί τουλάχιστον μισή Ετήσια Μονάδα μισθωτής εργασίας. Ο συνολικός προϋπολογισμός είναι τα 70 εκατ. ευρώ και η επιχορήγηση κυμαίνεται από 15.000 έως 150.000 ευρώ. Από τα 70 εκατ ευρώ, θα ωφεληθούν κατά το ποσό των 55 εκατ ευρώ παλαιές τουριστικές επιχειρήσεις και κατά το ποσό των 15 εκατ ευρώ νέες επιχειρήσεις. Το ποσοστό ενίσχυσης μπορεί να φτάσει μέχρι το 40% των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. Στην περίπτωση πρόσληψης νέου προσωπικού, το ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται στο 50% μόνο μετά την πιστοποίηση επίτευξης αυτού του στόχου.

Το πρόγραμμα αυτό καλύπτει ανάγκες για κτιριακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, μεταφορικά μέσα, πιστοποίηση συστημάτων διασφάλισης ποιότητας, εξοπλισμό για εξοικονόμηση ενέργειας ή προστασία περιβάλλοντος, λογισμικό, μισθολογικό κόστος….

«Φαβορί» για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα του τουρισμού, είναι για παράδειγμα, μονάδες με καταλύματα που διαθέτουν πρωινό με βιολογικά ή τοπικά προϊόντα, που οργανώνουν διαδρομές ποδηλάτου, διαθέτουν ξεναγό ή spa.

Με σωστό προγραμματισμό, επαρκή και άμεση χρηματοδότηση και κατάλληλη συμβουλευτική υποστήριξη, το όραμα μπορεί να γίνει πραγματικότητα.