Σχέδιο “Ελλάδα 2.0”: Οι ευκαιρίες, οι προκλήσεις και οι απειλές αποκλεισμού

Μεγάλη ευκαιρία αλλά με σημαντικές προκλήσεις συνιστά το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας όπως αποκαλύπτει πανελλαδική έρευνα της Deloitte αναφορικά με το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» και την αντίληψη που έχει γι’ αυτό η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα.

Μπορεί το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων Next Generation EU (NGEU) και το Εθνικό Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» να στοχεύουν στην ενίσχυση της μετάβασης σε μια πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική οικονομία στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα, μέσω της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας, αλλά και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, δημιουργώντας μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, ωστόσο υπάρχουν και σημεία σε σχέση με τα προγράμματα που θα πρέπει να “κεντρίσουν” το ενδιαφέρον, ώστε ένα ευρύτερο σύνολο επιχειρήσεων να επωφεληθεί

Συγκεκριμένα, με βάση την έρευνα αναφέρεται ότι:

Γενικότερη αντίληψη της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας για το «Ελλάδα 2.0»

Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις. Στη βάση αυτή, περισσότερες από 9 στις 10 ελληνικές επιχειρήσεις θεωρούν το πρόγραμμα στρατηγικό και απαραίτητο μέσο για τη στήριξη των πολιτικών ανάκαμψης της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα.

Πιο συγκεκριμένα, εκφράστηκε η άποψη ότι η Ψηφιοποίηση και η Καινοτομία (23%), η Έρευνα και Ανάπτυξη (19%), το Περιβάλλον και η Βιωσιμότητα (17%) και οι Υποδομές (16%) αναμένεται να διαδραματίσουν το σημαντικότερο ρόλο στην ανάκαμψη αυτή.

Ωστόσο, η γραφειοκρατία/καθυστέρηση διαδικασιών (32%), η καθυστέρηση/αδυναμία εφαρμογής μεταρρυθμίσεων (32%) και η απορροφητικότητα (24%), αναδείχθηκαν ως οι σημαντικότερες προκλήσεις που οφείλουν να υπερκεραστούν με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση του προγράμματος «Ελλάδα 2.0».

Επίσης το 40% των ελληνικών επιχειρήσεων υποστηρίζει ότι γνωρίζει πολύ, ή πάρα πολύ καλά το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» και ότι αυτό περιλαμβάνει. Δηλαδή, 6 στις 10 επιχειρήσεις έχουν λίγη γνώση ή καθόλου με αποτέλεσμα να υπάρχει ορατός ο κίνδυνος αποκλεισμού τους. Κάτι που ειδικά αφορά τις ΜμΕ.

Γραφειοκρατία

Ειδικότερα το 68% των ερωτηθέντων θεωρεί η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση διαδικασιών είναι η πιο “καυτή” πρόκληση που χρήζει αντιμετώπισης σε σχέση με το όλο πρόγραμμα ενώ το 16% θεωρεί την καθυστέρηση ή την αδυναμία εφαρμογής μεταρρυθμίσεων ως κίνδυνο. Επίσης το 14% εκτιμά ότι μεγάλη πρόκληση είναι η δυνατότητα απορρόφησης κονδυλίων. Επίσης, το 50% των επιχειρήσεων προτίθενται να αξιοποιήσουν την επιλογή Δανειοδότησης με ανταγωνιστικούς όρους που προσφέρει το Σχέδιο.

Αναφορικά με τις προκλήσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς η έρευνα διεξήχθη και στην ΕΕ, αρκετοί ερωτηθέντες εξέφρασαν ανησυχίες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα στη δημόσια διοίκηση (49%), την προστασία προσωπικών δεδομένων (42%), την απώλεια διαπροσωπικής επαφής (42%), αλλά και την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού (40%) και τη βελτίωση της ευρυζωνικής συνδεσιμότητας (31%).

Ψηφιακός μετασχηματισμός

Επίσης, παρότι η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα θεωρεί ότι ο βαθμός της ψηφιακής ωριμότητας εντός της επιχείρησής τους κρίνεται ως «Ικανοποιητικός» σε ποσοστό μόλις 41%, περισσότερο από το 60% των ελληνικών επιχειρήσεων σκοπεύει να αξιοποιήσει έως και το 50% του επενδυτικού τους πλάνου για τα επόμενα χρόνια σε επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού.

Στο δρόμο προς ένα πιο ψηφιακό μέλλον, η πανελλαδική έρευνα ανέδειξε την κυβερνοασφάλεια (23%) και την έλλειψη γνώσεων και δεξιοτήτων (30%) ως τις μεγαλύτερες προκλήσεις που χρειάζεται να υπερκεραστούν.

Όπως μάλιστα αναφέρεται χαρακτηριστικά από την έρευνα: “Η ψηφιοποίηση θα συνεχίσει να αποτελεί κινητήρια δύναμη για την αλλαγή και την καινοτομία σε όλους τους τομείς των επιχειρήσεων και της κοινωνίας. Οι μεγάλες επενδύσεις του προγράμματος NGEU θα αποτελέσουν με τη σειρά τους σημαντικό εφόδιο για τη στήριξη της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το πρόγραμμα NGEU, το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα στην Ε.Ε. δημιουργεί μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης. Όλοι πρέπει να επωφεληθούν από την ψηφιοποίηση.

Υπάρχει κίνδυνος, ορισμένα τμήματα της κοινωνίας να μείνουν πίσω από την τεχνική πρόοδο και οι πολίτες να αισθανθούν απομονωμένοι λόγω της έλλειψης ανθρώπινης αλληλεπίδρασης σε αυτοματοποιημένα συστήματα. Καθώς, η ψηφιοποίηση διεισδύει όλο και περισσότερο την καθημερινότητα μας, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι οι ψηφιακές εφαρμογές θα είναι «ανθρωποκεντρικές» και οι χρήστες θα τις θεωρούν προσβάσιμες και εύχρηστες. Η κοινωνία, οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη δημιουργίας μιας βιώσιμης κοινωνίας, μέσω της υιοθέτησης μέτρων για την εξομάλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Ορισμένοι πολίτες (συμπεριλαμβανομένων των ερωτηθέντων στην έρευνα) θεωρούν ότι αν και οι εταιρείες εκφράζουν καλές προθέσεις, καθυστερούν να αναλάβουν δράση. Πολλές από τις ψηφιακές καινοτομίες του μέλλοντος θα υπαγορευθούν/επηρεαστούν από την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα”.

Έρευνα και καινοτομία

Περισσότερο από το 60% των ελληνικών επιχειρήσεων πιστεύει ότι το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», μπορεί να ανταποκριθεί σε μεγάλο βαθμό στις ανάγκες της επιχείρησης, με γνώμονα την καινοτομία και την ανάπτυξη νέων προϊόντων. Μάλιστα, οι Επιχορηγήσεις (39%) και τα Εθνικά Προγράμματα όπως το «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» (30%) χαρακτηρίστηκαν από τις ελληνικές επιχειρήσεις ως οι σημαντικότεροι πόροι προς αξιοποίηση για την έρευνα και την ανάπτυξη νέων προϊόντων.

Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι το 90% των επιχειρήσεων αναγνωρίζει σε μεγάλο, ή πολύ μεγάλο βαθμό τη δημιουργία μιας στρατηγικής σχέσης μεταξύ Καινοτομίας και Βιωσιμότητας ως πολύ προοδευτική και αναγκαία για την ανάπτυξη ισχυρού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.

Πράσινη μετάβαση

Σχεδόν το 70% των ελληνικών επιχειρήσεων πιστεύει ότι το πρόγραμμα μπορεί να ανταποκριθεί σε μεγάλο βαθμό στις απαιτήσεις/ανάγκες της επιχείρησης με γνώμονα την πράσινη μετάβαση.

Επιπρόσθετα, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας (23%) και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης (16%), αποτελούν τους δημοφιλέστερους τομείς για επενδύσεις πράσινης μετάβασης, ενώ παράλληλα η κοινωνική ευθύνη (21%) και η θετική εικόνα και φήμη της επιχείρησης (20%), αναδεικνύονται ως τα σημαντικότερα κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης (ESG).

Ωστόσο, η έλλειψη πόρων και χρηματοδότησης ή/και φορολογικών κινήτρων (53%), τα υψηλά κόστη και οι ανεπαρκείς προϋπολογισμοί (42%), καθώς και η αβεβαιότητα σχετικά με την απόδοση των επενδύσεων (38%) αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την υλοποίηση βέλτιστων πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης. Κάτι που ουσιαστικά αναδεικνύει ένα σοβαρό κίνδυνο για πολλές επιχειρήσεις να χάσουν μια σημαντική ευκαιρία.

Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή

Όπως αναφέρεται επίσης, “η δυσκολία εξεύρεσης ικανά καταρτισμένου εργατικού δυναμικού, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν το 75% των ελληνικών επιχειρήσεων θεωρεί την έλλειψη εξειδικευμένων δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ως τον βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη της επιχείρησής τους τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, τουλάχιστον 6 στις 10 επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολία στην εξεύρεση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού.”

Στη βάση αυτή, περισσότερο από το 80% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι η μεταρρύθμιση που στοχεύει στη ριζική αναθεώρηση και στον εκσυγχρονισμό του συστήματος αναβάθμισης δεξιοτήτων του ενεργού πληθυσμού, θα αποτελέσει ουσιαστικό παράγοντα για την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Επιπρόσθετα, όπως ανέδειξε και η πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα της Deloitte σχετικά με την εκπαίδευση STEM, το ζητούμενο είναι η προώθηση της κριτικής και των υβριδικών ικανοτήτων, αλλά και η στροφή στην πρωτότυπη σκέψη και στην προσαρμοστικότητα που πρέπει να επιδεικνύεται ενόψει της συνεχούς αβεβαιότητας.

Επενδύσεις και αναπτυξιακό πλάνο

Καταλήγοντας, η έκθεση αναδεικνύει το ανθρώπινο δυναμικό (20%), τις τεχνολογίες πληροφορικής & επικοινωνιών (19%) και την έρευνα & ανάπτυξη (16%), ως τους δημοφιλέστερους τομείς προς επένδυση την επόμενη τριετία. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι σχεδόν το 50% των ελληνικών επιχειρήσεων θεωρεί πολύ/πάρα πολύ πιθανό να αξιοποιήσει τους πόρους του προγράμματος «Ελλάδα 2.0» για πιθανές εξαγορές ή συγχωνεύσεις. Δηλαδή , 1 στις 2 επιχειρήσεις της χώρας μάλλον εκτιμούν ότι δεν τους αφορά το πρόγραμμα, ποσοστό που είναι μεγάλο.

Η κυβέρνηση

Στο μεταξύ, την εκτίμηση πως θα φτάνουν μέχρι και τα 10 δισ. ευρώ οι συμβασιοποιήσεις δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους, εξέφρασε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, στο πλαίσιο εκδηλώσεων για τις «Ευκαιρίες και Προοπτικές του “Ελλάδα 2.0”», που πραγματοποιήθηκαν σε Καβάλα και Σέρρες (12-13/1).

Ήδη, έχουν υπογραφεί δανειακές συμβάσεις, προϋπολογισμού άνω των 3 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχει άφθονος χώρος για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, μέχρι το ύψος των 25-30 δισ. ευρώ σχεδίων, που μπορεί να καλύψει το δανειακό σκέλος του Ταμείου.

Επιπλέον, ο κ. Σκυλακάκης προανήγγειλε τρεις πρωτοβουλίες του ΤΑΑ, αποκλειστικά, για την ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), που θα «τρέξουν» το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Πρώτον, το «Εξοικονομώ των επιχειρήσεων», που αφορά σε εξοικονόμηση και αυτοπαραγωγή ενέργειας και πρόκειται να ανοίξει εντός των επόμενων εβδομάδων. Δεύτερον, ένα καινούριο χρηματοδοτικό εργαλείο, που θα βγει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους, όπου 2,5 δισ. ευρώ δανειακοί πόροι θα διοχετευτούν σε ΜμΕ, από το InvestEU. Τρίτον, το δεύτερο κύκλο της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων -δεδομένου του υψηλού ενδιαφέροντος που καταγράφηκε στον πρώτο.

Σημείωσε ακόμα, πως στο δανειακό σκέλος του ΤΑΑ τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υποβληθεί από ΜμΕ υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα εξήγησε πως με τα κίνητρα για συνεργασίες που έχει νομοθετήσει η κυβέρνηση, οι ΜμΕ μπορούν να μεγαλώσουν ή/και να δημιουργήσουν ευρύτερες συνεργασίες (cluster), ώστε οι ΜμΕ να «αναζητήσουν το μέλλον τους», μέσα από ένα μοντέλο χαμηλής φορολογίας και οικονομιών κλίμακας.

Με αφορμή την πρόσφατη (12/1) έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της δεύτερης πληρωμής, ύψους 3,6 δισ. ευρώ, από το ΤΑΑ (επιδοτήσεις: 1,72 δισ. ευρώ και δάνεια: 1,84 δισ. ευρώ) επισήμανε πως εκπληρώνοντας, νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό, τα ορόσημα των δανείων, εισρέουν και νωρίτερα στα ταμειακά μας διαθέσιμα 1,84 δισ. ευρώ. Γεγονός, που μεταφράζεται σε όφελος άνω των 20 εκατ. ευρώ, από τη διαφορά των επιτοκίων.

Μίλησε για την πρόταση αναθεώρησης του «Ελλάδα 2.0», που θα παρουσιαστεί στην Κομισιόν μέσα στους επόμενους μήνες. Μεταξύ άλλων, θα προβλέπει περισσότερες μεταρρυθμίσεις και μετακίνηση πόρων σε προγράμματα που παρουσιάζουν αυξημένη δυναμική, όπως προκύπτει από την απορρόφηση.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις