Τα 6 αγκάθια των τραπεζών για το 2016

Κρίσιμες αναδεικνύονται 6 προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι τράπεζες στο τρέχον έτος, παρά το γεγονός ότι και οι 4 συστημικές έχουν καλύψει το σύνολο των απαιτούμενων κεφαλαιακών αναγκών και προς το παρόν τουλάχιστον, διέφυγαν τον κίνδυνο να κρατικοποιηθούν ή να χρειαστεί να διασωθούν εκ των έσω (bail in) δηλαδή με τη συμμετοχή και των καταθετών για μη εγγυημένα ποσά που αντιστοιχούν σε 100.000 ευρώ και άνω.

Τα 6 αγκάθια που θα έρθουν αντιμέτωπες οι τράπεζες συνοψίζονται στα εξής:

1. Βελτίωση της ελληνικής οικονομίας. Αν δεν αρχίσει να ανακάμπτει η ελληνική οικονομία θα συνεχιστεί η αύξηση των «κόκκινων δανείων», με αποτέλεσμα οι τράπεζες να χρειαστούν νέα κεφάλαια στο άμεσο μέλλον. Γι αυτό εκτιμάται ότι είναι κρίσιμο να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί χωρίς μεγάλες καθυστερήσεις το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων που προβλέπει το μνημόνιο προκειμένου να γίνει η οικονομία πιο ανταγωνιστική. Επιπλέον, μόνο αν η οικονομία επιστρέψει στην ανάπτυξη θα μπορέσουν να μειωθούν σημαντικά τα κόκκινα δάνεια (με υστέρηση χρόνου) και να απελευθερωθούν προβλέψεις, έτσι ώστε να αυξηθεί η κερδοφορία των τραπεζών.

2. Η ανάκαμψη της οικονομίας θα οδηγήσει στην σταδιακή αποκατάσταση  της  εμπιστοσύνης στη χώρα, την κυβέρνηση και τις τράπεζες. Με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η κυβέρνηση θα έχει μπορέσει να προσελκύσει διεθνείς επενδυτές για τα κρατικά της ομόλογα. Στη συνέχεια θα επιτρέψει στις τράπεζες να βγουν στις αγορές και να ξεκινήσει η σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, γεγονός που σημαίνει ότι θα μειώσουν τον δανεισμό τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

3. Η υλοποίηση των σχεδίων αναδιάρθρωσης. Αν οι τράπεζες δεν εκτελέσουν κατά …γράμμα τις ενέργειες που προβλέπονται από τα προγράμματα αναδιάρθρωσης τους, δε θα καταφέρουν να επανέλθουν γρήγορα στην ουσιαστική κερδοφορία για να δημιουργήσουν νέα κεφάλαια και αποθεματικά, απαραίτητα για την μελλοντική τους ανάπτυξη. Στην ουσία τα προγράμματα αυτά προβλέπουν πωλήσεις μη στρατηγικής σημασίας θυγατρικών του εσωτερικού και εξωτερικού για να ελευθερωθούν εποπτικά κεφάλαια και σε ορισμένες περιπτώσεις ρευστότητα. Προβλέπουν εξορθολογισμό του δικτύου καταστημάτων στην Ελλάδα αφού μετά τη συγκέντρωση του κλάδου  προέκυψαν τεράστια δίκτυα που αλληλοκαλύπτονται. Αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει σημαντική μείωση προσωπικού και λειτουργικού κόστους που θα επιτρέψει μεγαλύτερη κερδοφορία.

4. Η αποτελεσματική διαχείριση των κόκκινων δανείων θα είναι πολύ σημαντική στη μελλοντική πορεία των τραπεζών και ιδιαίτερα η ταχύτητα των διαδικασιών αφού: α)οι οποιεσδήποτε εισπράξεις θα προστεθούν στα κεφάλαια και τα αποθεματικά και β)οι οποιεσδήποτε πωλήσεις θα βοηθήσουν και τα εποπτικά κεφάλαια και τη ρευστότητα, αλλά και θα απαλλάξουν τις τράπεζες από πολύτιμο ακριβό διαχειριστικό χρόνο.

5. Η γρήγορη επιστροφή σε αυξημένη ανταγωνιστικότητα και κερδοφορία είναι απαραίτητη για να αντιμετωπισθεί στο άμεσο μέλλον η σταδιακή μείωση από την ΕΚΤ του ποσοστού του αναβαλλόμενου φόρου που υπολογίζεται στα εποπτικά κεφάλαια. Αν δεν αντικατασταθούν τα κεφάλαια του αναβαλλόμενου φόρου από κέρδη, τότε οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση σύντομα. Επίσης, δεν πρέπει να αποκλεισθεί η πιθανότητα ακόμα και πώλησης υγειών δανείων προκειμένου να απελευθερωθούν τα αναγκαία κεφάλαια για να επιτευχθεί η απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Εξάλλου, η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε εκτενώς για ανακεφαλαιοποιήσεις πολλών ευρωπαϊκών τραπεζών μέσα στο γενικότερο πνεύμα της απομόχλευσης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.

6. Στην ουσία, εκτός από αυτά που πρέπει να κάνει η χώρα για να βοηθηθούν οι τράπεζες, όλα τα παραπάνω που πρέπει να εκτελέσουν οι τράπεζες το 2016 (πωλήσεις θυγατρικών, δανείων, κλείσιμο καταστημάτων, κλπ) δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μεγάλο πρόγραμμα απομόχλευσης προκειμένου να προσαρμόσουν το μέγεθος τους στα νέα δεδομένα μιας οικονομίας που συρρικνώθηκε τα τελευταία χρόνια κατά σχεδόν 40%… Οι τράπεζες για να επιβιώσουν και να επιστρέψουν και σε ικανοποιητική κερδοφορία και κεφαλαιακή επάρκεια, αλλά και για να αποκτήσουν ικανοποιητική ρευστότητα που θα μπορεί να διοχετευτεί στην ελληνική οικονομία, θα πρέπει να μειώσουν το μέγεθος τους (απομόχλευση).