Τα δισ. της ανάκαμψης, η Ελλάδα και οι “Ευρωτσιγκούνηδες”

Το κύκλο μιας πολύ σκληρής διαπραγμάτευσης άνοιξε η αναμενόμενα τολμηρή πρόταση για το ταμείο ανάκαμψης που κατέθεσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακολουθώντας την γαλλογερμανική πρόταση και προσδιορίζοντας μια “ισχύ πυρός” του νέου ταμείου στα 750 δισ. ευρώ.

Το τολμηρό της πρότασης είναι ότι η Επιτροπή προτείνει από τα 750 δισ. ευρώ τα 2/3, δηλαδή τα 500 δις να δοθούν σε επιχορηγήσεις και και μόνο το 1/3 δηλαδή 250 εκατ. ευρώ, μέσω δανείων. Η ανακοίνωση την περασμένη εβδομάδα του γαλλογερμανικού άξονα για επιχορηγήσεις 500 δισ. ευρώ είχε ως αποτέλεσμα την άμεση απάντηση των “Ευρωτσιγκούνηδων” (Αυστρία, Ολλανδία, Σουηδία και Δανία) αναφορικά με την σύσταση και λειτουργία του ταμείου ανάκαμψης όπου ξεκαθάριζαν ότι μπορούν να αποδεχθούν βοήθεια προς τα κράτη μέλη αλλά μόνο με την μορφή δανείων.

Τα 750 δισ. ευρώ θα τα δανειστεί η ίδια η κομισιόν από τις αγορές για να τα διαθέσει στα κράτη μέλη που έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη.

Επιπλέον, στην πρόταση της επιτροπής προβλέπεται και μια γενναία αύξηση και του κοινοτικού προϋπολογισμού, στο 1,1 τρις ευρώ -από 1 τρις που υπολογιζόταν ως τώρα- για την περίοδο 2021 -2027.

Από εδώ και πέρα ξεκινά ένας εξάμηνο διαπραγματεύσεων ως το τέλος του χρόνου μέχρι να βρεθεί μια λύση που θα μπορούν να εγκρίνουν και να λειτουργήσει με την σύμφωνη γνώμη όλων. Το θετικό είναι ότι οι διαπραγματεύσεις που θα έχουν ως πρώτο σταθμό την Σύνοδο Κορυφής στις 18 και 19 Ιουνίου, θα διεξαχθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2020, όταν την προεδρία της ΕΕ θα ασκεί η Γερμανία η οποία συνέπραξε με την Γαλλία για την αρχική πρόταση και η οποία, και δια στόματος Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, τάσσεται τώρα υπερ της αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, για να ξεπεραστεί το πρόβλημα της πρόσφατης υγειονομικής κρίσης. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα πάντως, το πιο πιθανό είναι η αναλογία επιδοτήσεων και δανείων να μοιραστεί στο 50/50, αν κάτι τέτοιο μπορεί να εξασφαλίσει και την σύμφωνη γνώμη όλων, που είναι απαραίτητη για να προχωρήσουν οι αποφάσεις για το ταμείο ανάκαμψης. Επίσης, είναι βέβαιο ότι οι ίδιοι οι Γερμανοί θα βάλουν ασφαλιστικές δικλείδες για να διασφαλιστούν δύο θέματα:

Το πρώτο είναι ότι δεν θα υπάρξει κανενός είδους απόπειρα αμοιβαιοποίησης του Ευρωπαϊκού χρέους. Κάτι τέτοιο αντίκειται και στο Γερμανικό σύνταγμα αλλά θα ήταν και κόκκινο πανί σε μια ενδεχόμενη ψηφοφορία στο Γερμανικό κοινοβούλιο. Η ιδέα θέλει ένα ταμείο ανάκαμψης, το οποίο θα έχει βραχύ χρόνο ζωής και τα χρήματα πηγαίνουν αποκλειστικά για να υποστηρίξουν την ανάγκες της ανάκαμψης.

Το δεύτερο είναι ότι τα χρήματα που θα δίνονται στα κράτη μέλη θα υπόκειται σε έλεγχο. Με άλλα λόγια το κράτος μέλος θα μπορεί να δηλώνει ότι τα χρήματα του ταμείου θα διοχετευτούν σε ένα συγκεκριμένο σκοπό και εκ των υστέρων θα καλούνται να αποδείξουν ότι όντως έχουν δοθεί για τον σκοπό στον οποίο δηλώθηκαν. Όπως είναι φυσικό και τα δύο θέματα είναι σε φάση διερεύνησης αφού προέχει η επί της αρχής συμφωνία για το ταμείο.

Κερδισμένη η Ελλάδα

Από την πρόταση της κομισιόν για τον προϋπολογισμό, η Ελλάδα προσδοκούσε με βάση την προηγούμενη πρόταση περί τα 19-20 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει το επόμενο ΕΣΠΑ. Ωστόσο, Κυβερνητικά στελέχη διαβεβαίωναν ότι, αν όντως η πρόταση προχωρήσει ως έχει, η Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει πολλά περισσότερα χρήματα, που προσεγγίζουν ακόμη και 30 δις ευρώ για την επόμενη πολυετή προγραμματική περίοδο.

Πάντως, ακόμη και με το χειρότερο δυνατό σενάριο, δεν αναμένεται η Ελλάδα να πέσει κάτω από τα 20 δισ. ευρώ σε ό,τι αφορά τις χρηματοδοτήσεις για επόμενη πολυετή προγραμματική περίοδο.

Κερδισμένη θα είναι η χώρα και από την κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης, αφού μέχρι τώρα έχει εξασφαλίσει και την χρηματοδότηση από το πρόγραμμα για την αύξηση της απασχόλησης, το SURE αλλά και από τις εγγυήσεις συνολικού ύψους 200 δις που θα διαθέσει η ΕΤΕΠ για χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων.