Τι σημαίνει η απόφαση των Ευρωπαίων δανειστών ΕΜΣ/ΕΤΧΣ για το ελληνικό χρέος

Ταμειακή διευκόλυνση για την αποκλιμάκωση του ύψους του ελληνικού δημόσιου χρέους, που έχει “αβγατίσει” και με τους αναβαλόμενους φόρους των τραπεζών, κατά 12,5 δισεκ. ευρώ φέρνει σε “απλά ελληνικά” η απόφαση από τα Διοικητικά Συμβούλια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), που συμφώνησαν σήμερα να παραιτηθούν από την υποχρέωση υποχρεωτικής αποπληρωμής των δανείων του ΕΜΣ/ΕΤΧΣ σε σχέση με την πρόωρη αποπληρωμή προς τους δανειστές της Ελληνικής Δανειακής Διευκόλυνσης (ΕΔΔ).

Σύμφωνα με τις δανειακές συμβάσεις του ΕΜΣ και του EFSF με την Ελλάδα, σε περίπτωση πρόωρης αποπληρωμής σε άλλους πιστωτές, ένα ανάλογο ποσό της χρηματοδοτικής συνδρομής που παρέχεται στο πλαίσιο των διευκολύνσεων του ΕΜΣ και του EFSF καθίσταται άμεσα ληξιπρόθεσμο και απαιτητό. Χάρη στις παρεκκλίσεις που χορηγήθηκαν σήμερα από τον ΕΜΣ και τον EFSF, η Ελλάδα δεν θα υποχρεωθεί να προβεί σε πρόωρη αποπληρωμή σε κανέναν από τους δύο οργανισμούς.

Να σημειωθεί ότι ο ΕΜΣ, ως ο μεγαλύτερος πιστωτής της χώρας, θα πρέπει να εγκρίνει, έστω και τυπικά, την πρόωρη αποπληρωμή μιας δόσης σε άλλους πιστωτές, δηλαδή, τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.. Παράλληλα, θα πρέπει να αποποιηθεί επίσημα του δικαιώματός του να διεκδικήσει πρόωρη αποπληρωμή και των δικών του δανείων προς την Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι ο ESM, μαζί με τα δάνεια του προκατόχου του, EFSF, διακρατεί ελληνικό χρέος ύψους περίπου 230 δισ. ευρώ.

Έτσι, έδωσε και επίσημα (ανεπίσημα η έγκριση έχει δοθεί) την τρίτη έγκριση για την απόδοση του δικαιώματος, η Ελλάδα να μπορεί να χρησιμοποιήσει για την αποπληρωμή χρέους το “μαξιλάρι” ασφαλείας των 15,7 δισ. ευρώ, το οποίο είχε διατεθεί στη χώρα το 2018. Το πόσο αυτό προήλθε από το υπόλοιπο του δανείου των 86 δισ. ευρώ, που δεν είχε εκταμιεύσει η χώρα στο τρίτο μνημόνιο.

«Η Ελλάδα συνεχίζει να κάνει σημαντικά βήματα στην οικονομική της ανάπτυξη. Είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στην ΕΕ και έχει επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα. Η προγραμματισμένη πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του GLF αποτελεί άλλο ένα θετικό μήνυμα για τις χρηματοπιστωτικές αγορές και καταδεικνύει τη βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης της Ελλάδας. Η αποπληρωμή θα δημιουργήσει κάποια εξοικονόμηση για τον ελληνικό προϋπολογισμό και θα ενισχύσει επίσης τη διαχείριση της ρευστότητάς του. Πρόκειται για αξιοσημείωτες εξελίξεις για τον ΕΜΣ και τον EFSF, οι οποίοι κατέχουν περίπου το 54% του δημόσιου χρέους της Ελλάδας. Τα συμφέροντά μας ευθυγραμμίζονται και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τις ελληνικές αρχές στις προσπάθειές τους να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ESM και Διευθύνων Σύμβουλος του EFSF, Pierre Gramegna.

Να σημειωθεί ότι οι αποφάσεις αυτές που οδηγούν σε απαλλαγές υποχρέωσης πρόωρη αποπληρωμής των ΕΣΜ και EFSF, των “υβριδικών” θεμσών που γεννήθηκαν με την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη για την χρηματοδότηση των ευάλωτων οικονομιών, ήλθαν μετά από επίσημο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης. Στο αίτημά της αυτό η Αθήνα πρότεινε την πρόωρη αποπληρωμή των πληρωμών κεφαλαίου που ήταν αρχικά απαιτητές το 2026-2028 προς τα κράτη μέλη, που χορήγησαν το 2010 τα πρώτα δάνεια, σε διμερή βάση στην Ελλάδα. Είναι οι λεγόμενοι δανειστές του  Greek Loan Facility,  GLF, που χορήγησαν ποσά ύψους 52,9 δισ,  στη χώρα μας στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος, το οποίο συμφωνήθηκε το Μάιο του 2010 και περιελάμβανε τόσο τα διμερή δάνεια από τις χώρες της ευρωζώνης (52,9 δισ.) όσο και χορηγήσεις από το ΔΝΤ (20,1 δισ.).

Να σημειωθεί ότι στις 14 Δεκεμβρίου 2023 η Ελλάδα προχώρησε στην πρόωρη εξόφληση δανείων του Greek Loan Facility, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ που έληγαν το 2024 και το 2025. Ήταν η δεύτερη πρωτοβουλία της κυβέρνησης σε αυτήν την κατεύθυνση, καθώς είχε προηγηθεί η πρόωρη αποπληρωμή δανείων του GLF ύψους κι αυτή κοντά στα 5,3 δισ. ευρώ  και το 2022.

Επίσης η Ελλάδα ολοκλήρωσε την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ δύο χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα το 2022.

Τώρα η Ελλάδα προγραμματίζει πρόωρη αποπληρωμή της τριπλής δόσης, συνολικού ύψους 7,93 δισ. ευρώ, για το δάνειο των 52,3 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα το 2010 απευθείας από τις χώρες της Ευρωζώνης. Έτσι στοχεύει τόσο στη μείωση του χρέους, αλλά και στη διευκόλυνση της προσπάθειας για τόνωση του αξιόχρεου. Είναι, δε, η πρώτη τολμηρή κίνηση για τη μείωση του ύψους του χρέους μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας

Να σημειωθεί ότι, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, στα 369,442 δισ. ευρώ ανήλθε το β’ τρίμηνο εφέτος το δημόσιο χρέος, από 369,346 δισ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι, με τα 266,289 δισ. ευρώ να είναι μακροπρόθεσμο χρέος, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

Ταχύτερη μείωση του χρέους και επενδυτική βαθμίδα

Πάντως, όπως έχει αναφέρει το οικονομικό επιτελείο σταθερός στόχος της Ελλάδας ήταν και παραμένει η ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, ώστε μέχρι το τέλος του 2026 να είναι για πρώτη φορά το δεύτερο υψηλότερο εντός της Ε.Ε., αφήνοντας την πρώτη θέση στην Ιταλία.

Aυτό αναμένεται να βοηθήσει κάποια από τις επόμενες αναβαθμίσεις της οικονομίας, αφού την αμέσως επόμενη, την πρώτη αναβάθμιση εντός της επενδυτικής βαθμίδας, την αναμένουμε μέσα στο 2025.