Tο “μαξιλάρι” των φοροαπαλλαγών του 2023 και ο “λογαριασμός” των φόρων του 2024

Ανεβασμένος κατά 20,6% σε σχέση με το 2022 είναι ο “λογαριασμός” των φοροαπαλλαγών για το 2023 με βάση τα στοιχεία για τις φορολογικές δαπάνες που περιλαμβάνονται στον ειδικό τόμο που συνοδεύει τον νέο Προϋπολογισμό του 2024. Συγκεκριμένα ανέρχεται στο 6,9% του ΑΕΠ ή στα 15,5 δισ. ευρώ ανέρχεται το κόστος των απαλλαγών και των εκπτώσεων φόρου.

Μάλιστα, προστέθηκαν άλλες 17 περιπτώσεις στη λίστα των φοροαπαλλαγών, ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε 1.064 από 1.047, γεγονός που εξηγεί και την αύξηση κατά 2,67 δισ. ευρώ στο κόστος της δαπάνης. Τα τελευταία, δε, χρόνια συνεχώς η λίστα μεγαλώνει, λόγω και της προσπάθειας για “αναχώματα” έναντι της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, αλλά και των πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης. ‘Έτσι, ενώ ο Προϋπολογισμός του 2019 είχε 774 περιπτώσεις εκπτώσεων φόρου, σήμερα έχουν φτάσει τον αριθμό των 1.064. Το, δε, ποσό έφτασε από τα 8,96 δισεκ. ευρω στα 15,5 δισεκ. ευρώ, αυξημένο κατά 6,6 δισεκ. ευρώ

Αξίζει να σημειωθεί, ότι μετά το ξέσπασμα της πανδημίας προστέθηκαν στη λίστα 245 νέες εκπτώσεις και απαλλαγές.

Ο ειδικός φόρος στα ακίνητα

Καταλυτικό ρόλο στην αύξηση των ποσών από τις φοροαπαλλαγές παίζουν οι εξαιρέσεις των επιχειρήσεων από τον ειδικό φόρο στα ακίνητα (ΕΦΑ). Η συγκεκριμένη φορολογητέα αξία αυξήθηκε λόγω της αναπροσαρμογής των τιμών ζώνης το 2022. Υπενθυμίζεται ότι ο ΕΦΑ επιβάλλεται με συντελεστή 15% επί της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων. Έτσι καθώς η τελευταία ανέβηκε, το ποσό του φόρου που  “γλιτώνουν” 10.113 επιχειρήσεις, αυξάνεται κατά 1,6 δις. ευρώ, στα 5,3 δις. ευρώ φέτος από 3,7 δις. ευρώ το 2022.

Σημαντικό ρόλο επίσης στην αύξηση των ποσών των φοροαπαλλαγών έπαιξαν και η αύξηση του αφορολόγητου ορίου για τις γονικές παροχές στα 800.000 ευρώ, οι μειώσεις φόρου στα εισοδήματα μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, οι απαλλαγές από το τέλος επιτηδεύματος, εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ κ.α..

Πιο συγκεκριμένα, ο χάρτης με τις φοροαπαλλαγές έχει ως εξής:

1. Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων εγγράφονται 239 απαλλαγές και εκπτώσεις που συνολικά κοστίζουν 5,396 δις. ευρώ. Οι φοροαπαλλαγές που χρησιμοποιήθηκαν από τα φυσικά πρόσωπα ξεπερνούν τις 10,2 εκατ. περιπτώσεις με το μεγαλύτερο τμήμα και συγκεκριμένα ποσό ύψους 3,85 δισ. ευρώ να αφορά στο αφορολόγητο όριο που ισχύει για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας (γονείς και παιδιά). Η φοροαπαλλαγή αφορούσε 7 εκατ. φορολογούμενους,

2. Σε σχέση με το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, ισχύουν 206 απαλλαγές και εκπτώσεις ύψους 1,846 ευρώ δισεκ. ευρώ για 48.248 επιχειρήσεις.

3. Για τη φορολογία κεφαλαίου ισχύουν 87 εκπτώσεις και απαλλαγές. Εφαρμόστηκε, δε, το εν λόγω καθεστώς σε  περισσότερες από 4,9 εκατ. περιπτώσεις. Οι εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές ύψους κοστίζουν στον προϋπολογισμό 5,514 δις. ευρώ.

4. Στον ΦΠΑ ισχύουν 75 εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές. Το όφελος για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και καταναλωτές φτάνει τα 939,1 εκατ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 455,5 εκατ. ευρώ.

5. Στα τέλη χαρτοσήμου εφαρμόζονται 76 εκπτώσεις με κόστος  73,97 εκατ. ευρώ.

6.Στο φόρος ασφαλίστρων οι 5 απαλλαγές κοστίζουν 544,38 εκατ. ευρώ.

7. Σε σχέση με τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης καταγράφεται ένα κόστος για 43 φοροαπαλλαγές που ανέρχεται στα 1,047 δις. ευρώ. Στα ενεργειακά προϊόντα το ποσό φτάνει τα  511 εκατ. ευρώ και στην αιθυλική αλκοόλη (διήμεροι παραγωγοί τσίπουρου κτλ) και τα αλκοολούχα ποτά  το ποσό ανέρχεται στα 533 εκατ. ευρώ.

8.Στα τέλη ταξινόμησης οχημάτων οι 26 απαλλαγές κοστίζουν 166 εκατ. ευρώ.

9.Στα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων το ποσό των απαλλαγών ανήλθε σε 11,844 εκατ. ευρώ.

10. Σε σχέση με τον φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου οι 19 φοροαπαλλαγές κοστίζουν 17 εκατ. ευρώ.

Οι φόροι και οι στόχοι

Στο μεταξύ,  με το “μαξιλάρι” των φοροπαλλαγών ως έχει για το 2023, έρχεται ο “λογαριασμός” για το 2024. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,1%, δηλαδή, 4,991 δισ ευρώ με βασικό “πυλώνα” την ανάπτυξη και βέβαια τις τουριστικές εισπράξεις της επόμενης χρονιάς που εκτιμάται, με συντηρητικές προβλέψεις ότι θα φτάσουν τα φετινά επίπεδα.

Συγκεκριμένα, τα έσοδα από φόρους αναμένεται να ανέλθουν στο ύψος των 62,960 δισεκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,632 δισ εκατ. Ευρώ.

Στις βασικές κατηγορίες εσόδων:

• τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 24,379 δισεκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,161 δισεκατ. ευρώ έναντι του 2023
• ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 13,337 δισεκατ. ευρώ και είναι αυξημένος κατά 959 εκατ. ευρώ έναντι του 2023, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην αναμενόμενη αύξηση των αμοιβών καθώς και στον νέο τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και παρά την αύξηση του αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα
• ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να ανέλθει στο ποσό των 6,696 δισεκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 295 εκατ. ευρώ έναντι του 2023, όχι όμως λόγω της μειωμένης κερδοφορίας των επιχειρήσεων, αλλά επειδή το 2024 δεν θα υπάρχει η προσωρινή συνεισφορά αλληλεγγύης στις εταιρείες διύλισης.