Το χρέος των δανειστών

Από το αποτέλεσμα του μπρα ντε φερ μεταξύ Βερολίνου-ΔΝΤ που έχει ήδη ξεκινήσει, θα κριθεί ο χρόνος και η μορφή της τελικής συμφωνίας  για την Ελλάδα, αφού τα μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ, τα αντίμετρα για την διετία 2019 -2020 και το SLA που θα ακολουθήσει, ήταν μόνο η αρχή

Η ουσία της επιστροφής της ελληνικής οικονομίας στην «κανονικότητα», θα κριθεί από την οριστική ρύθμιση του χρέους αλλά και της υποχρεωτικής λιτότητας μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος. Σε αυτά τα θέματα όλα θα κριθούν από τις υποχωρήσεις που θα κάνει μέσα στις επόμενες 40 ημέρες τόσο Βερολίνο όσο και το σκληρό – μόνο προς την Ελλάδα -ΔΝΤ.

Τα πρώτα μηνύματα από τις επαφές Μέρκελ-Λαγκάρντ χθες στο Βερολίνο (οι οποίες θα επαναληφθούν και σήμερα) δείχνουν ότι η σημερινή κυβέρνηση της Γερμανίας δεν δείχνει διαθέσιμη να δώσει πολλά. Η κα. Μέρκελ δεν άνοιξε χθες το θέμα της Ελλάδας στην συνέντευξη, που είχε μετά της συναντήσεις με επικεφαλής πέντε διεθνών οργανισμών μεταξύ των οποίων και η κα. Λαγκάρντ. Μάλιστα πληροφορίες θέλουν και οι δημοσιογράφοι που βρέθηκαν εκεί να έχουν έκκληση να μην κάνουν ερωτήσεις για την Ελλάδα. Η ίδια η κα. Λαγκάρντ «ξέχασε» στις δηλώσεις της την Ελλάδα.

Στο παρασκήνιο η κα. Μέρκελ απαντώντας σε σχετική ερώτηση της κας Λαγκάρντ, τόνισε ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να δώσει ισχυρές δεσμεύσεις για την ελάφρυνση του χρέους, χωρίς όμως να ανοίξει τα χαρτιά της όπως κάνει πάντα. Αυτό όμως απέχει πολύ από τις απαιτήσεις του ΔΝΤ, που ζητά συγκεκριμένες λύσεις.

Την ίδια ώρα, η πολιτική αποφασιστικότητα την οποία θέλει να επιδείξει στο εσωτερικό της κοινό η Γερμανίδα καγκελάριος, η οποία συνοψίζεται στο ότι «δεν χαρίζεται» στην Ελλάδα, έχει ήδη ένα ρήγμα.

Όπως παραδέχθηκε ο πρόεδρος του SPD κ. Μάρτιν Σούλτς, ο υπουργός Εξωτερικών του μεγάλου συνασπισμού της σημερινής Κυβέρνησης Ζίγκμαρ Γκάμπριελ (o οποίος βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα) πίεσε σημαντικά να βρεθεί λύση για την Ελλάδα πριν από το τελευταίο Eurogroup.

Το ρήγμα αποφεύχθηκε και φτάσαμε στην κατ’ αρχήν συμφωνία της Μάλτας, με τον κ. Σόϊμπλε να δείχνει σαφώς πιο διαλλακτικός από παλαιότερα. Από την άλλη και ο κ. Σούλτς δεν θα εκτεθεί υπερβολικά στο θέμα της Ελλάδας αφού κάτι τέτοιο θα μπορούσε να του γυρίσει «μπούμερανγκ» ενώ το κόμμα του βρίσκεται σε ανοδική πορεία .

Παράλληλα, ο ίδιος ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε, έχει υποστηρίξει σθεναρά την παρουσία και ενεργό συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα έχοντας κατά νου ότι το Ταμείο θα πιέσει σε απόλυτο βαθμό την Ελλάδα για σκληρές μεταρρυθμίσεις, όπως άλλωστε και έγινε. Τώρα όμως είναι εγκλωβισμένος σε αυτή του την επιλογή αφού η Ελλάδα υποχώρησε στα μέτρα και άρα είναι η δική του σειρά να το κάνει το ίδιο για το χρέος και τα πλεονάσματα.

Κρίσιμη η εαρινή σύνοδος

Με αυτά τα δεδομένα η εαρινή σύνοδος του ΔΝΤ θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμη για το μέλλον του ελληνικού ζητήματος. Έναν χρόνο πριν την άνοιξη του 2016 σε πάνελ με παρούσα την κα. Λαγκάρντ στην Ουάσινγκτον ο κ. Σόϊμπλε επέμενε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται ρύθμιση του χρέους αλλά μεταρρυθμίσεις .

Η κα. Λαγκάρντ λίγο νωρίτερα τόνισε ότι η Ελλάδα χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από αυτή που σχεδιάζουν να κάνουν οι Ευρωπαίοι.

Ένα χρόνο μετά, η Ελλάδα έχει κλείσει την πρώτη και βρίσκεται ένα βήμα πριν το κλείσιμο και της δεύτερης αξιολόγησης, έχοντας δεχθεί και πρόσθετα μέτρα μετά τη λήξη του προγράμματος και μόνο για να ικανοποιηθεί η απαίτηση του Βερολίνου για συνέχιση της λιτότητας και συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Η μέχρι τώρα θέση της ηγεσίας του Ταμείου, είναι ότι ακόμη και αν η ελάφρυνση του χρέους υλοποιηθεί στην πράξη, μετά το 2018 θα πρέπει η λύση να είναι ολοκληρωμένη και βιώσιμη και όχι μισή. Θα πρέπει δε να διατρέχει το χρέος μέχρι και την εξόφληση του και όχι να κάνει μια προσωρινή διευθέτηση. Τούτο διότι η όποια λύση δοθεί θα πρέπει να μετρηθεί από τα στελέχη του Ταμείου και να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα θα είναι σε θέση να το αποπληρώνει μέχρι να τα εξοφλήσει .

Στοιχείο κλειδί σε αυτό θα είναι η αποδοχή της Γερμανίας του μακροχρόνιου κόφτη για το χρέος. Πρόκειται για το μακροπρόθεσμο μέτρο που βρίσκεται στην πρόταση του ESM και προβλέπει ότι θα υπάρξει μηχανισμός για την σταθεροποίηση του επιτοκίου αποπληρωμής σε ένα συγκεκριμένο εύρος τιμών, όποια και αν είναι η πορεία των επιτοκίων.

Πρόσφατα το γερμανικό ΥΠΟΙΚ δήλωσε εμμέσως την αντίδραση του στο μέτρο, διαρρέοντας στη Handelsblatt έγγραφο, σύμφωνα με το οποίο η εφαρμογή του μέτρου θα κόστιζε στις χώρες της Ευρωζώνης 120 δισ. ευρώ. Το κακό είναι ότι ο κόφτης χρέους είναι μια από τις βασικές παραμέτρους αναδιάρθρωσης που προτείνει και το ΔΝΤ

Ένα δεύτερο σημαντικό θέμα για την εαρινή σύνοδο θα είναι το διάστημα, στο οποίο η Ελλάδα θα κληθεί να επιτύχει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ. Το ταμείο υποχώρησε ήδη αποδεχόμενο το στόχο για την τριετία 2018-2020 επιβάλλοντας τα πρόσθετα μέτρα τω 3,6 δισ. ευρώ . Δεν αναμένεται να αποδεχθεί την δεκαετή περίοδο υψηλών πλεονασμάτων μέχρι και το 2028 που ζητά η Γερμανία.

Γνωρίζει ότι ένα οριστικό “όχι” στην συμμετοχή του στο πρόβλημα μπορεί να είναι καταστροφή για την Ελλάδα αλλά και ένα τεράστιο πολιτικό πρόβλημα και για την κυβέρνηση Μέρκελ λίγο πριν τις εκλογές και με αυτά τα χαρτιά θα κάτσει στο τραπέζι.

Η τεχνική συμφωνία

Ο μόνος τρόπος να τρενάρει η Γερμανία το σκληρό “πόκερ” με το ΔΝΤ, είναι να καθυστερήσει κι άλλο την τεχνική συμφωνία, πιέζοντας ακόμη περισσότερο την Ελλάδα για σκληρά μέτρα.

Γι’ αυτό και είναι κρίσιμο να κλείσει σε χρόνο ρεκόρ της μια εβδομάδας, που θα ακολουθήσει την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες για τα θέματα που έχουν ήδη συμφωνηθεί. Η επικύρωση της τεχνικής συμφωνίας από ένα έκτακτο Eurogroup στο τέλος του μήνα ή τις αρχές Μαΐου θα ανοίξει τον δρόμο για μια λύση επί της ουσίας για την Ελλάδα.

(Φωτογραφία: AP Photo / Michael Sohn)