CNN: Πόσο άσχημα έγιναν τα πράγματα στο ελληνικό “νησί του Instagram”

Θέμα στα διεθνή ΜΜΕ γίνεται ο υπερτουρισμός που πλήττει τη Σαντορίνη, η οποία “βουλιάζει” από τους δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες που αποβιβάζονται καθημερινά στο νησί.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ρεπορτάζ του CNN Travel, που καταπιάνεται με το σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το νησί τα τελευταία χρόνια και ειδικά το φετινό καλοκαίρι, “υπάρχει ένα ηφαίστειο που αναμένεται να εκραγεί στη Σαντορίνη, αλλά δεν είναι η παγκοσμίου φήμης Καλντέρα”.

Τα εκθαμβωτικά ασβεστωμένα σπίτια, οι εκκλησίες με τον γαλάζιο τρούλο, ο καταγάλανος ουρανός και η θάλασσα του εντυπωσιακού ελληνικού νησιού, προσελκύουν 3,4 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, ξεπερνώντας κατά πολύ τους 20.000 περίπου μόνιμους κατοίκους της Σαντορίνης.

Περίπου 17.000 επιβάτες κρουαζιερόπλοιων επιβιβάζονται στο νησί κατά τη διάρκεια της high season, κατευθυνόμενοι κατευθείαν σε hot spots της Σαντορίνης, όπως είναι η πρωτεύουσά της, τα Φηρά, ή ο οικισμός της Οίας, που φημίζεται για τα θεαματικά ηλιοβασιλέματά της.

Τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια και τα “μπαλκόνια” στις πλαγιές της Σαντορίνης, που έχει χαρακτηριστεί ως το “νησί του Instagram” – λόγω της “no filter” ομορφιάς του – γεμίζουν με παραθεριστές που “διψούν” για μια selfie στο ηλιοβασίλεμα, με αποτέλεσμα ο συνωστισμός που προκαλείται να είναι κάτι παραπάνω από ανυπόφορος.

Την ίδια στιγμή, οι ντόπιοι ενοχλούνται και δυσκολεύονται στην καθημερινότητά τους, λόγω της ακραίας προσέλευσης τουριστών.

Υπενθυμίζεται πως πριν μερικές εβδομάδες, είχαν σημειωθεί μαζικές αντιδράσεις από τους κατοίκους, μετά από ανάρτηση του προέδρου κοινότητας Θήρας, που τους καλούσε να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους λόγω της άφιξης κρουαζιερόπλοιων. Οι ντόπιοι είχαν διαμαρτυρηθεί έντονα, υποστηρίζοντας πως δεν είναι δυνατόν οι μόνιμοι κάτοικοι να προσαρμόζουν τη ζωή τους και την καθημερινότητά τους στα γούστα και τις ανάγκες των τουριστών.

Ανώτατο όριο επισκεπτών – Διαμαρτυρίες στην Ευρώπη

Ο δήμαρχος της Σαντορίνης Νίκος Ζώρζος πρότεινε ανώτατο όριο στους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων, έως 8.000 την ημέρα. Είναι μια κίνηση που υποστηρίζεται από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος δήλωσε στο Bloomberg ότι το μέτρο έχει οριστεί για το επόμενο έτος, 2025.

Ο υπερτουρισμός αποτελεί τα τελευταία χρόνια φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη, με τις διαμαρτυρίες από ντόπιους να σημειώνονται και σε άλλες χώρες. Το φετινό καλοκαίρι πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις στην Ισπανία, την Ολλανδία και την Ιταλία. Μάλιστα, πρόσφατα πρόσφατα η Βενετία περιόρισε το μέγεθος των τουριστικών γκρουπ στα 25 άτομα σε μια ακόμα προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο του υπερτουρισμού από τα πλήθη επισκεπτών στην πόλη, ενώ απαγόρευσε τη χρήση μεγαφώνων από ξεναγούς στο πλαίσιο των ίδιων μέτρων.

Ο υπερτουρισμός έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πρόβλμα στα ταξίδια τα τελευταία χρόνια, καθώς δημοφιλείς προορισμοί αγωνίζονται να εξισορροπήσουν την ανάγκη τους για έσοδα από τον τουρισμό με την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους και τη διατήρηση ενός επιθυμητού και βιώσιμου περιβάλλοντος για όλους.

“Το νησί είναι άδειο – Υπάρχει έλλειψη υποδομών”

Παρά την “έκρηξη” επισκεπτών στη Σαντορίνη, πολλοί ισχυρίζονται πως, όταν βραδιάζει, τα πλήθη εξαφανίζονται και το νησί μετατρέπεται σε “πόλη-φάντασμα”.

“Υπερτουρισμός δεν υπάρχει. Αυτό που βλέπω είναι έλλειψη δομών”, λέει στο CNN Travel ο Gianluca Chimenti, τοπικός τουριστικός πράκτορας και κάτοικος της Σαντορίνης εδώ και 18 χρόνια. Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γεμίζουν με εικόνες από τον συνωστισμό στα hot spots του νησιού τις ώρες αιχμής, ο ίδιος λέει ότι η εικόνα τον υπόλοιπο χρόνο είναι πολύ διαφορετική. “Η αλήθεια είναι ότι το νησί είναι άδειο. Αυτή τη στιγμή, είναι όπως ποτέ άλλοτε. Eναι η χειρότερη σεζόν”.

Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος αποτελούν τους μήνες αιχμής της τουριστικής περιόδου στη Σαντορίνη, αλλά τα κέντρα των οικισμών είναι έρημα μετά τις 9 μ.μ., και τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία δεν έχουν πολλές κρατήσεις, ισχυρίζεται. Οι επιβάτες των κρουαζιεροποίων είναι ευπρόσδεκτοι, όπως και οι επισκέπτες μεγαλύτερης διάρκειας που έρχονται με πλοίο ή αεροπλάνο, αλλά ο ίδιος επισημαίνει ότι μεταξύ των ντόπιων επικρατεί ολοένα και μεγαλύτερη απογοήτευση για τις συνθήκες ζωής.

Έως τα τέλη του 20ου αιώνα, η Σαντορίνη εξακολουθούσε να διαθέτει ένα ειδυλλιακό και βουκολικό σχεδόν τοπίο, όπου οι κάτοικοι κυκλοφορούσαν με γαϊδούρια και καλλιεργούσαν ντομάτες και αμπελώνες για κρασί. Τώρα οι απαρχαιωμένες υποδομές του νησιού δέχονται σοβαρές πιέσεις, με το κύριο λιμάνι των Φηρών να είναι ασφυκτικά γεμάτο…

Το τελεφερίκ είναι η μόνη επιλογή για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων να φτάσουν από το Παλιό Λιμάνι στο κέντρο της πόλης, επισημαίνει ο Chimenti, αναφέροντας πως “είναι απολύτως φυσιολογικό να υπάρχει ατέλειωτη αναμονή όταν τα κρουαζιερόπλοια έρχονται όλα μαζί”.

Ωστόσο, όταν τα πλήθη φεύγουν, “τα ξενοδοχεία αυτή τη στιγμή είναι λίγο πολύ κάτω από το 30% μιας κανονικής σεζόν”, ισχυρίζεται και λέει ότι και άλλες επιχειρήσεις στο νησί δέχονται παρόμοιο πλήγμα. “Το πρόβλημα είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που ισχύει στην πραγματικότητα”, σημειώνει.

Ενώ πολλοί, πολλοί τουρίστες θα το επισκεφτούν φέτος, υπάρχουν, επίσης, πολλοί άλλοι που δεν το θεωρούν προορισμό για μεγαλύτερη διαμονή, καθώς έχουν επηρεαστεί από την κυρίαρχη εικόνα που έχει διαμορφωθεί ενός κορεσμένου νησιού.

Η ανάγκη διαφοροποίησης

Η Cruise Lines International Association (CLIA), ένας παγκόσμιος εμπορικός οργανισμός, ανακοίνωσε την 1η Αυγούστου ότι συναντήθηκε με τον υπουργό Ναυτιλιακών Υποθέσεων της Ελλάδας, Χρήστο Στυλιανίδη, για να συζητήσουν για την κρίση, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης και της αναβάθμισης των λιμενικών υποδομών και υπηρεσιών.

Η “τουριστική μηχανή” της Ελλάδας δεν εντοπίζεται μόνο στη Σαντορίνη. Τα έσοδα του τουρισμού αυξήθηκαν 16% τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, αναφέρει το Reuters, και το 2024 αναμένεται να ξεπεραστεί το περσινό ρεκόρ των 33 εκατομμυρίων αφίξεων.

“Πρόσφατα, η ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα έχει συγκεντρώσει σημαντική προσοχή, ιδιαίτερα όσον αφορά τα νησιά της Σαντορίνης και της Μυκόνου”, δήλωσε η Μαρία Δεληγιάννη, περιφερειακή διευθύντρια της CLIA για την Ανατολική Μεσόγειο.

Επιβεβαίωσε τη δέσμευση των γραμμών κρουαζιέρας για διατήρηση του ανώτατου ορίου επισκεπτών των 8.000 επιβατών και είπε ότι επικρατεί ενδιαφέρον για τη διαφοροποίηση των ελληνικών δρομολογίων, ώστε να “αποσυμφορηθούν” τα πιο δημοφιλή σημεία. Επί του παρόντος, σχεδόν τα δύο τρίτα του τουρισμού κρουαζιέρας στην Ελλάδα πραγματοποιούνται στον Πειραιά, τη Σαντορίνη και τη Μύκονο, σύμφωνα με την CLIA.

“Η Σαντορίνη έχει έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη”, λέει ο Chimenti. “Γιατί τα κρουαζιερόπλοια δεν οργανώνουν ξεναγήσεις στους αρχαιολογικούς χώρους; Αν χωρίσεις τους ανθρώπους σε τρία μέρη του νησιού, σε διαφορετικές στιγμές θα κάνουν πολλά πράγματα”. “Θα έχουν χρόνο να απολαύσουν τη Σαντορίνη και δεν θα έχουμε ποτέ συνωστισμό σε συγκεκριμένα σημεία του νησιού” καταλήγει.