ΞΕΕ: Από τον υπερτουρισμό στον αντιτουρισμό – Απειλή η βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα

Η ραγδαία αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων δημιουργεί ανησυχίες για κοινωνικές επιπτώσεις, με το ΞΕΕ να απαντά με την πρωτοβουλία “Μιλάμε για τη ζωή μας”.

Με μια δήλωση όλο νόημα και προς όλες τις κατευθύνσεις, ο πάντα εύστοχoς πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδας κ. Αλέξανδρος Βασιλικός μίλησε την Τρίτη για τη βραχυχρόνια μίσθωση και για την επικινδυνότητα που ελλοχεύει η περίφημη συζήτηση που έχει ξεκινήσει τελευταία στη χώρα μας για τον «υπερτουρισμό». «Όταν η συζήτηση περί «υπερτουρισμού» έτσι όπως γίνεται σήμερα μπορεί να καταλήξει στον αντιτουρισμό, είμαστε υποχρεωμένοι να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή θέση τους», είπε και παρουσίασε τη νέα πρωτοβουλία του ΞΕΕ, με τίτλο «Μιλάμε για τη ζωή μας».

Όπως εξήγησε ο κ. Βασιλικός, βασικό χαρακτηριστικό της πρωτοβουλίας είναι ότι οι ίδιοι οι πολίτες παίρνουν το λόγο προκειμένου να περιγράψουν τα προσωπικά βιώματά τους, τις αγωνίες και τις ανησυχίες τους από την ανεξέλεγκτη επέκταση του φαινομένου. Ως εναρκτήριο λάκτισμα της πρωτοβουλίας αυτής παρουσιάστηκε η επικαιροποιημένη μελέτης τη Grant Thornton για τις βασικές τάσεις, και τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης.

«Φρενίτιδα» στη βραχυχρόνια μίσθωση

Η ελληνική αγορά του τουρισμού βιώνει μια ριζική αλλαγή, καθώς η βραχυχρόνια μίσθωση καταλυμάτων εκτινάσσεται σε πρωτοφανή ύψη, αλλάζοντας τις ισορροπίες της φιλοξενίας στη χώρα. Τα στοιχεία είναι αμείλικτα: ενώ ο αριθμός των κλινών στα ξενοδοχεία σε όλη την Ελλάδα σημείωσε μια οριακή αύξηση της τάξεως του 3,5% κατά την περίοδο 2019-2023, οι κλίνες της οικονομίας διαμοιρασμού (βραχυχρόνιες μισθώσεις) διπλασιάστηκαν, φτάνοντας τις 857.790 κλίνες το 2023 από 427.870 το 2019.

Στην Αττική, η αντίστοιχη αύξηση ήταν εξίσου εντυπωσιακή, με τις κλίνες της βραχυχρόνιας μίσθωσης να αυξάνονται από 52.650 το 2019 σε 113.990 το 2023. Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας λειτουργούν αυτή τη στιγμή πάνω από 200.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Η πρόσφατη επικαιροποιημένη μελέτη της Grant Thornton καταδεικνύει πως αυτή η ραγδαία αύξηση δεν είναι μια παροδική τάση, αλλά ένα φαινόμενο που ήρθε για να μείνει. Με ετήσιο ρυθμό αύξησης 18% στις διανυκτερεύσεις σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης την τελευταία πενταετία, η ζήτηση για τέτοιου είδους καταλύματα μοιάζει ασταμάτητη.

Χάσμα ανάμεσα σε μακροχρόνια και βραχυχρόνια μίσθωση

Ωστόσο, αυτή η ανάπτυξη δεν έρχεται χωρίς επιπτώσεις. Το χάσμα μεταξύ βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων μισθώσεων αυξάνεται ραγδαία, με τις τιμές των βραχυχρόνιων μισθώσεων να κυμαίνονται από 200% έως και 900% υψηλότερα από τις μακροχρόνιες, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στέγασης και εκτοπισμό μακροχρόνιων ενοικιαστών. Παράλληλα, η υπερχρήση τοπικών υποδομών, η πρόκληση προβλημάτων θορύβου και ασφάλειας, καθώς και η διατάραξη της αίσθησης της κοινότητας είναι μερικές από τις αρνητικές συνέπειες που επισημαίνονται στη μελέτη.

Η σύγκριση με τον παραδοσιακό ξενοδοχειακό τομέα είναι αμείλικτη. Παρά την τεχνολογική πρόοδο και την αναβάθμιση των υποδομών στα ξενοδοχεία της χώρας, με πάνω από το 70% των κλινών να ανήκουν σε ακίνητα υψηλής ενεργειακής κλάσης, η βραχυχρόνια μίσθωση παραμένει μια μορφή φιλοξενίας που δημιουργεί σημαντικά ζητήματα βιωσιμότητας, όπως το αυξημένο παραγόμενο όγκο απορριμμάτων (+20%) και τη χαμηλή αξιοποίηση λύσεων ανακύκλωσης (-40%).

Σε αυτό το πλαίσιο, η αγορά καλείται να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ισορροπίας ανάμεσα στην ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου της βραχυχρόνιας μίσθωσης και την ανάγκη για βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη διαχείριση των επιπτώσεών της. Από τη μελέτη προκύπτει ότι, οι εξελίξεις αυτές υπογραμμίζουν την ανάγκη για νέα στρατηγική και κανονιστικό πλαίσιο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης δεν θα γίνει εις βάρος της κοινωνικής συνοχής και της ποιότητας ζωής στις ελληνικές πόλεις.

Η καμπάνια

Ο τίτλος της πρωτοβουλίας «ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» έχει διαμορφωθεί ανάλογα και χρησιμοποιείται ως hashtag #Milame_gia_ti_zoi_ mas, συνοδεύοντας κάθε αναφορά στο περιεχόμενο και τις δράσεις της. Επίσης η ειδική ιστοσελίδα milamegiatizoimas.gr λειτουργεί ως διαδικτυακός κόμβος πληροφόρησης για όλες τις δράσεις της πρωτοβουλίας.

Κεντρικό μήνυμα που αναδεικνύεται μέσα απ’ όλες τις δράσεις και τα εργαλεία της πρωτοβουλίας είναι πως η δίκαιη ρύθμιση του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων αποτελεί προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

Ο κίνδυνος του «αντιτουρισμού»

Στη δήλωση του ο πρόεδρος του ΞΕΕ, κατέληξε: «Η σύγχρονη επιχειρηματικότητα οφείλει να εργάζεται για ένα θετικό κοινωνικό αποτύπωμα στην κοινωνία που δραστηριοποιείται. Αυτό ο ξενοδοχειακός κλάδος το έχει αποδείξει με πράξεις και διαχρονική προσφορά.

Γι’ αυτό και όταν η συζήτηση περί «υπερτουρισμού» έτσι όπως γίνεται σήμερα μπορεί να καταλήξει στον αντιτουρισμό, είμαστε υποχρεωμένοι να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή θέση τους. Παίρνουμε την πρωτοβουλία «ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ», δίνοντας φωνή στους ίδιους τους πολίτες, όχι για να βάλουμε απέναντι τη βραχυχρόνια μίσθωση αλλά για να καταδείξουμε την αναγκαιότητα μιας δίκαιης ρύθμισης προκειμένου ο τουρισμός να συνεχίσει τη μεγάλη προσφορά του, στηρίζοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή».