Τράπεζες: Διπλό ηχηρό καμπανάκι από την ΤτΕ για την ρευστότητα

Δύο πολύ ηχηρά «καμπανάκια» σε 24 ώρες χτύπησε στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα η Τράπεζα της Ελλάδος και ο Διοικητής Γιάννης Στουρνάρας αναφορικά με μείζον ζήτημα της δανειακής ρευστότητας που διαχέεται στην πραγματική οικονομία.

Το πρώτο καμπανάκι ήχησε την Τετάρτη όπου τα επίσημα στοιχεία της ΤτΕ επιβεβαίωσαν την σφοδρή κριτική του επιχειρηματικού κόσμου για τις συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας που επικρατούς στην αγορά. Συγκεκριμένα τον Απρίλιο οι τράπεζες αντί να «ρίξουν» φρέσκο χρήμα στην οικονομία εισέπραξαν από δόσεις και λήξεις δανείων περισσότερα απ΄ όσα έδωσαν σε νέα δάνεια και μάλιστα σε ένα χρονικό διάστημα που οι καταθέσεις αυξάνονταν.

Συγκεκριμένα τα υπόλοιπα των συνολικών χορηγήσεων στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν τον προηγούμενο μήνα κατά 789 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι η διαφορά μεταξύ εισπράξεων από δάνεια και νέων χορηγήσεων. Στο ίδιο διάστημα οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 384 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας την ρευστότητα των τραπεζών

Ακόμη μεγαλύτερο όμως είναι το πρόβλημα ρευστότητας για τις επιχειρήσεις προς τις οποίες η μηνιαία καθαρή ροή χρηματοδότησης ήταν αρνητική κατά 730 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο – δηλαδή οι τράπεζες εισέπραξαν από πληρωμές δόσεων και εξοφλήσεις δανείων 730 εκατ. περισσότερα απ’ όσα έδωσαν σε δάνεια.

Τραπεζικές εξηγούν ότι τα νούμερα δεν αντιπροσωπεύουν πλήρως την εικόνα της αγοράς καθώς αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις τους τελευταίους μήνες όχι μόνον έχουν περιορίσει τις δανειακές τους ανάγκες, αλλά έχοντας σημαντική ρευστότητα προχωρούν στην πρώορη εξόφληση των δανείων τους.

Αρνητική ήταν επίσης η χρηματοδότηση προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες και τις ατομικές επιχειρήσεις: Πήραν σε νέα δάνεια 26 εκατ. ευρώ λιγότερα απ’ όσα έδωσαν στις τράπεζες σε δόσεις και εξοφλήσεις δανείων

Καθυστερούν οι εκταμιεύσεις

Το δεύτερο καμπανάκι ήχησε χθες ο ίδιος ο Διοικητής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας ο οποίος σε εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων αν και χαρακτήρισε ικανοποιητικό το ποσοστό απορρόφησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ωστόσο άσκησε κριτική στις τράπεζες καθώς οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις προχωρούν με βραδύτερο ρυθμό.

Όπως είπε ο κεντρικός τραπεζίτης η έγκαιρη απορρόφηση και η εκταμίευση των πόρων του RRF προς τον ιδιωτικό τομέα είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των προβλεπόμενων ρυθμών αύξησης των ακαθάριστων επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου κατά την περίοδο 2024-2026. Μέχρι στιγμής, το ποσοστό απορρόφησης των πόρων του RRF είναι ικανοποιητικό (41% από συνολικό ποσό 36 δισ. ευρώ) και η Ελλάδα είναι 4η στη σχετική κατάταξη των χωρών, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις προχωρούν με βραδύτερο ρυθμό (14% του συνόλου), γεγονός που καθυστερεί την πραγματοποίηση επενδυτικών δαπανών.

Αποφασιστικός παράγοντας για την αύξηση των επενδύσεων και την επίτευξη ταχύτερης ανάπτυξης είναι ένα υγιές τραπεζικό σύστημα που μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, τόνισε ο Γ. Στουρνάρας.

Την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος ως προς την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος. Ειδικότερα, έχουν βελτιωθεί η κερδοφορία, η ρευστότητα, η κεφαλαιακή επάρκεια και η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών, ενώ έχει επίσης προχωρήσει η αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τραπεζικού συστήματος, μεταξύ άλλων με την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της κεφαλαιακής βάσης των ελληνικών τραπεζών και τη μείωση των ΜΕΔ τους, ώστε να συγκλίνει προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Εξάλλου, η περαιτέρω ενίσχυση του ανταγωνισμού στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα με τη δημιουργία του λεγόμενου “πέμπτου πόλου” θα μπορούσε να βελτιώσει τις συνθήκες χρηματοδότησης.

Τέλος κατέληξε ο κ. Στουρνάρας η τραπεζική χρηματοδότηση των επενδυτικών αναγκών των επιχειρήσεων θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω με τη χρήση όλων των εθνικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως αυτών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (EAT) και του RRF.