Τράπεζες: Εκτός στόχων οι χορηγήσεις νέων δανείων

Εκτός στόχων είναι πλέον οι νέες χορηγήσεις δανείων από τις τράπεζες για το 2024 καθώς η καλοκαιρινή καθίζηση που παρατηρήθηκε και τα πρώτα φθινοπωρινά στοιχεία, καθιστούν πλέον ανέφικτες τις επιδόσεις πιστωτικής επέκτασης που είχαν αρχικά τεθεί.

Έμπειρα τραπεζικά στελέχη εμφανίζονται σχεδόν σίγουρα ότι η τάση που επικράτησε στις νέες εκταμιεύσεις τους καλοκαιρινούς μήνες δύσκολα θα αναστραφεί μέχρι το τέλος του έτους και προχωρούν σε αναπροσαρμογή των στόχων για το σύνολο του 2023, τοποθετώντας χαμηλότερα τον πήχη για την καθαρή πιστωτική επέκταση.

Όπως έχει γράψει το NEWS 24/7, η πολιτική της ΕΚΤ να αυξήσει κατακόρυφα τα επιτόκια τον τελευταίο ένα χρόνο προκάλεσε «τσουνάμι» πρόωρων αποπληρωμών δανείων από επιχειρήσεις με σημαντικά αποθέματα ρευστότητας. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα οι τράπεζες, αν και υπήρχε μεγάλη αύξηση στα νέα δάνεια, να μην μπορέσουν τελικά να εμφανίσουν μέχρι τέλος Αυγούστου καθαρή πιστωτική επέκταση.

Εκτός, όμως, από την αύξηση των επιτοκίων οι αυξημένες αποπληρωμές οφείλονται και σε έναν τεχνικό λόγο: το 2022 οι μεγάλες εταιρείες προχώρησαν σε μεγάλη αύξηση δανεισμού με κεφάλαια κίνησης ώστε να έχουν ισχυρές άμυνες σε μια σειρά από δυσμενείς εξελίξεις όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση. Όπως ήταν φυσικό, φέτος που οι συνθήκες ομαλοποιήθηκαν δεν χρειάστηκαν υψηλά αποθέματα σε κεφάλαια κίνησης, ειδικά μετά την έκρηξη των επιτοκίων που εκτόξευσε το κόστος.

Η καλοκαιρινή εικόνα

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον περασμένο Αύγουστο η καθαρή πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ήταν αρνητική κατά -401 εκατ. ευρώ. Δηλαδή οι νέες χορηγήσεις δανείων ήταν μικρότερες από τις αποπληρωμές παλαιότερων δανείων.

Αναλυτικότερα οι καθαρές ροές δανείων (νέες χορηγήσεις μείον αποπληρωμές) στο οχτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2023 διαμορφώνονται σε -1,794 δισ. ευρώ εκ των οποίων οι καθαρές ροές προς επιχειρήσεις ήταν -956 εκατ. ευρώ προς νοικοκυριά -689 εκατ. ευρώ και προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες κλπ ανήλθαν σε -148 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η πιστωτική επέκταση προς νοικοκυριά παραμένει αρνητική για περισσότερο από δέκα χρόνια.

Η χαμηλή πτήση στις χορηγήσεις νέων δανείων έχει οδηγήσει στην προσγείωση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης. Τον περασμένο Αύγουστο ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά διαμορφώθηκε στο αναιμικό +0,9% έναντι +6,3% που ήταν τον Δεκέμβριο 2023.

Το τελευταίο τρίμηνο

Η εικόνα αυτή πάντως δεν προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό στις διοικήσεις των τραπεζών που σκέφτονται να δώσουν μια τελευταία «μάχη» το τελευταίο τρίμηνο του έτους.

Αρχικά στην στεγαστική πίστη επιχειρείται προσπάθεια τόνωσης της ζήτησης με βασικό όπλο την στρατηγική συγκράτησης των επιτοκίων τόσο στα σταθερής όσο και στα κυμαινόμενης διάρκειας δανειακά προϊόντα, παρά το κλίμα ανοδικής τάσης που διαμορφώνεται από την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

​Όπως επισημαίνουν υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη «η όποια ζήτηση που καταγράφεται για νέα δάνεια αφορά σε ποσοστό έως και 90% για χρηματοδοτήσεις με σταθερό επιτόκιο, τα οποία παρά το γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο έχουν αυξηθεί κατά 100 περίπου μονάδες, εξακολουθούν να παραμένουν σε περισσότερο ελκυστικά σε σχέση με τα κυμαινόμενα.

Στην επιχειρηματική πίστη ότι οι τράπεζες έχουν εκπονήσει μια επιθετική πολιτική χορηγήσεων για το τελευταίο τετράμηνο του έτους, ειδικά για τις επιχειρήσεις με αιχμή τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Τα δάνεια του Ταμείου αυξάνονται συνεχώς, με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες να έχουν συμβασιοποιήσει ήδη περίπου 2,5 δισ. ευρώ, τα οποία μαζί με τραπεζικό δανεισμό της τάξης του 1 δισ. ευρώ, οδηγούν τις χρηματοδοτούμενες επενδύσεις στα επίπεδα των 5,5 δισ. ευρώ, από τον Φεβρουάριο του 2022 όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα.

Στο μικροσκόπιο των τραπεζών για άνοιγμα της κάνουλας βρίσκονται επιχειρήσεις από τους κλάδους της Ενέργειας, του Τουρισμός, των Logistics, της Βιομηχανία, των Υποδομών, της Ναυτιλίας και του Εμπορίου.

Αναμένεται επιτάχυνση για το 2024

Αν οι κινήσεις αυτές αποδώσουν, οι επιτελείς των τραπεζών αισιοδοξούν ότι το 2024 η εικόνα των νέων εκταμιεύσεων θα βελτιωθεί σημαντικά.

Σύμμαχος σε αυτή την εκτίμηση είναι το διαφαινόμενο τέλος του κύκλου αύξησης των επιτοκίων, η ολοκλήρωσης του κύματος των αποπληρωμών και φυσικά η αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα λόγω της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας.