Τράπεζες: Ελληνοποιούνται εκ νέου τα Διοικητικά Συμβούλια

Το πράσινο φως για να ενισχυθεί έπειτα από έξι σχεδόν χρόνια το ελληνικό στοιχείο στα Διοικητικά Συμβούλια των ελληνικών τραπεζών, θα ανάψει σύντομα ο νόμος που φέρνει προς ψήφιση στη Βουλή η Κυβέρνηση.

Από την πρώτη στιγμή εφαρμογής του, ο υφιστάμενος νόμος που επιβλήθηκε με το τρίτο Μνημόνιο το 2015 και με τον οποίο αποκλείονταν ουσιαστικά οι Έλληνες από την συμμετοχή τους στα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών, δέχθηκε δριμύτατη κριτική.

Όπως υποστήριξαν έμπειροι τραπεζίτες ο συγκεκριμένος νόμος άνοιξε τον πόρτα του εγχώριου πιστωτικού συστήματος σε ξένους τεχνοκράτες αμφιβόλου «ποιότητας και αποτελεσματικότητας» και σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαίωσαν τις προσδοκίες για την ουσιαστική βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης. Παράλληλα εκδιώχθηκαν «εν μία νυκτί» από τα ΔΣ τραπεζικά στελέχη, αλλά και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου με πολύχρονη πείρα και βαθειά κατανόηση της ελληνικής πραγματικότητα.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία ο υιοθέτηση του υφιστάμενο νόμου είχε σαν αποτέλεσμα να αλλάξει περίπου το 76% των μη εκτελεστικών μελών των διοικητικών συμβουλίων με την συντριπτική πλειονότητα των νέων μελών να προέρχεται από τη διεθνή αγορά.

Στόχος του οικονομικού επιτελείου με το υφιστάμενο νομοσχέδιο είναι να καταργηθούν ορισμένοι δρακόντειοι περιορισμοί που είχαν τεθεί το 2015, όταν η αξιοπιστία της χώρας βρισκόταν στο ναδίρ, και οι οποίοι είχαν στόχο να αποκλείσουν στελέχη που είχαν εργαστεί σε εγχώριες τράπεζες ή είχαν σχέση με τράπεζες. Πρακτικά, το νομοσχέδιο που είχε ψηφιστεί καθ’ υπαγόρευση των δανειστών αντιμετώπιζε υποχρέωνε πρόεδροι διαφόρων επιτροπών των τραπεζών να είναι ξένοι υπήκοοι μέλη των Δ.Σ. των τραπεζών. Περιορισμοί που δεν ισχύουν σε καμία χώρα της ευρωζώνης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ταφόπλακα στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο έβαλαν οι ίδιοι οι Θεσμοί, οι οποίοι στις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν με την Κυβέρνηση, παραδέχθηκαν έστω και εκ των υστέρων ότι η έλευση τους στα διοικητικά συμβούλια δεν έφερε και την απαραίτητη κουλτούρα.

Γ. Ζαββός: ο νέος νόμος θα προσαρμόζεται με τους κανόνες της ΕΒΑ

Όπως έκανε σαφές ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γ. Ζαββός, με τον νέο Νόμο επιδιώκεται ένας ανορθολογισμός των προϋποθέσεων που θα πρέπει να πληρούνται για να συμμετάσχει κάποιος στο ΔΣ των τραπεζών . Ο νόμος θα προσαρμόζεται στα δεδομένα τα οποία υπάρχουν στα κανονιστικά πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, κυρίως, στα θέματα που αφορούν την τραπεζική ένωση και υπάρχουν συστάσεις της Εuropean Banking Authority (EBA). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η καταλληλότητα των τραπεζιτών θα αξιολογείται ανάλογα με το βιογραφικό τους και την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων.

Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι τα κριτήρια επιλογής να είναι πιο ρεαλιστικά όσον αφορά στα απαιτούμενα προσόντα για την επιλογή μελών στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών. Πλέον , εκτιμάται ότι και οι θεσμοί μπορούν να δείξουν μία μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα και ευελιξία στα κριτήρια αυτά, χωρίς τούτο να συνεπάγεται και «έκπτωση ως προς τα χαρακτηριστικά των μελών». Άλλωστε, σε κάθε περίπτωση οι βασικές προυποθέσεις θα ακολουθούν τις βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν στην Ευρωζώνη.

Ασφυκτικές οι προϋποθέσεις συμμετοχής

Υπενθυμίζεται ότι ο Νόμος αυτός προέβλεπε ότι πως κάθε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου κάθε τράπεζας πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον δέκα χρόνια εμπειρίας σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή διαχείρισης επισφαλών περιουσιακών στοιχείων.

Ειδικά τα μη εκτελεστικά μέλη θα πρέπει να έχουν διατελέσει τρία χρόνια ως μέλη Διοικητικού Συμβουλίου σε πιστωτικό ίδρυμα ή επιχείρηση του χρηματοπιστωτικού τομέα ή σε διεθνές χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, καθώς και να μην ασκούν, ούτε να τους έχει ανατεθεί κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια σημαντικό δημόσιο λειτούργημα.

Οι προϋποθέσεις κατέληγαν να είναι ασφυκτικές καθώς το ΔΣ θα έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις εμπειρογνώμονες ως ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη με επαρκείς γνώσεις και διεθνή εμπειρία τουλάχιστον 15 ετών σε αντίστοιχα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εκ των οποίων τουλάχιστον τρία χρόνια ως μέλη διεθνούς τραπεζικού ομίλου που δεν δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά. Τα μέλη αυτά δεν θα πρέπει να είχαν οποιαδήποτε σχέση με πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα κατά τα προηγούμενα δέκα χρόνια και θα προεδρεύουν σε όλες τις επιτροπές.

Πρακτικά ο Νόμος αυτός αντιμετώπιζε συλλήβδην τα στελέχη που εργάζονταν στην Ελλάδα ως δεύτερης κατηγορίας, καθώς υποχρέωνε οι Πρόεδροι διάφορων κρίσιμων για την διοίκηση (διαχείρισης κινδύνων, περιουσιακών στοιχείων, αμοιβών) των πιστωτικών ιδρυμάτων επιτροπών να είναι ξένοι υπήκοοι. u0009

Σημειώνεται τέλος ότι αρχικός στόχος ήταν όλες οι αλλαγές στο καταστατικό να γίνουν με μια παρέμβαση, ωστόσο δεδομένης της πίεσης για την αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει άμεσα στην αλλαγή που επιτρέπει τη συμμετοχή του ΤΧΣ ως απλού επενδυτή σε αυξήσεις τραπεζών ενώ θα ακολουθήσουν σε δεύτερο χρόνο και οι αλλαγές για την επιλογή μελών Δ.Σ. των τραπεζών.