Τράπεζες: Γιατί αυξάνεται η “δύναμη πυρός” του Ηρακλή ΙΙΙ

Καρπούς απέδωσε η πίεση που άσκησαν συντονισμένα τις τελευταίες εβδομάδες τράπεζες, Τράπεζα της Ελλάδος και Servicers στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για την επέκταση της «δύναμης πυρός» του Ηρακλή ΙΙΙ καθώς τα αρχικά 2 δις. ευρώ των εγγυήσεων δεν επαρκούσαν.

Η εξυγίανση των μη συστημικών τραπεζών Attica Bank και Παγκρήτια Τραπεζα με στόχο τη δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα αποτελεί στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης. Ωστόσο οι δύο μη συστημικές τράπεζες διαθέτουν σήμερα στα χαρτοφυλάκιά τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ξεπερνούν αθροιστικά τα 3 δισ. ευρώ, με δείκτη NPE άνω του 60%. Έως τα τέλη του μήνα αναμένεται να ολοκληρωθεί η έκθεση του διεθνούς οίκου DBRS με την οποία θα υπολογιστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες της ένταξης των εν λόγω χαρτοφυλακίων στον Ηρακλή ΙΙΙ.

Όπως έχει διαμηνύσει η ΤτΕσε όλους τους τόνους, στόχος είναι η ριζική εξυγίανση των δύο ιδρυμάτων με διαδικασίες “fast track”, γεγονός που αφήνει μικρά περιθώρια για ένταξη άλλων χαρτοφυλακίων στο πρόγραμμα – πέραν όσων εκκρεμούν από τον Ηρακλή ΙΙ.

Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχουν καταθέσει αίτημα ένταξης η Εθνική Τράπεζα για την τιτλοποίηση “Frontier II” ύψους 1 δισ. ευρώ και η Τράπεζα Πειραιώς για το “Sunrise III” ύψους 508 εκατ. ευρώ. Τα δύο αυτά χαρτοφυλάκια αποτελούν “ουρά” του προηγούμενου Ηρακλή ο οποίος τερματίστηκε πρόωρα λόγω του ζητήματος αύξησης του δημοσιονομικού κόστους του προγράμματος που έθεσε η Eurostat.

Εκκρεμότητα του Ηρακλή ΙΙ συνιστά, επίσης, η κοινοπρακτική τιτλοποίηση “Solar” ύψους 1,2 δισ. ευρώ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, για την οποία ωστόσο δεν έχει ακόμη κατατεθεί αίτημα ένταξης.

Τονίζεται ότι, πέραν της “ουράς” του προηγούμενου προγράμματος, και των χαρτοφυλακίων του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, νέο χαρτοφυλάκιο ετοιμάζει για ένταξη στον Ηρακλή ΙΙΙ η Εθνική Τράπεζα. Πρόκειται για το Frontier III, ύψους 620 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει 60.000 δάνεια -ένα μείγμα στεγαστικών, καταναλωτικών και δανείων προς μικρές επιχειρήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό ήταν κοινό μυστικό ότι το πρόγραμμα κρατικών εγγυήσεων του Ηρακλή ΙΙΙ ύψους 2 δις. ευρώ δεν επαρκούσε και η ανάγκη αύξησης τους έχει επισημανθεί από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Τα 2 δισ. ευρώ ενδεχομένως να γίνουν 2,5 με 2,6 δισ. ευρώ.

Το “παράθυρο” αυτό το άνοιξε χθες ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης ο οποίος μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών προανήγγηλε το άνοιγμα της περιμέτρου των κεφαλαίων του Ηρακλή, καθώς τα 2 δισ. ευρώ δεν αρκούν για να καλύψουν το σύνολο των τραπεζών, εξού και η κυβέρνηση θα υποβάλει το αίτημα για αύξηση του ποσού. «Στόχος μας είναι στο προσεχές διάστημα οι ελληνικές τράπεζες, συστημικές και μη συστημικές, να περιορίσουν σε πολύ χαμηλά, θα έλεγα ευρωπαϊκά επίπεδα, το ποσοστό των κόκκινων δανείων τους», σημείωσε ο υπουργός και πρόσθεσε: «Δηλώνω δε ότι εάν το σχετικό κονδύλι που έχει εγκριθεί από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν αρκεί, σκοπεύουμε να υποβάλουμε σχετικό πρόσθετο αίτημα. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν αναμένεται το σχετικό ποσό να είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Και αξίζει τον κόπο προκειμένου να στείλουμε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ένα μήνυμα ακόμα μεγαλύτερης  ευρωστίας του τραπεζικού συστήματος».

Με το πρόγραμμα Ηρακλής, υπενθύμισε ο υπουργός, διασφαλίσαμε την ταχεία ενίσχυση της ευστάθειας και της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος, χωρίς να επιβαρύνουμε τον Έλληνα φορολογούμενο.

Στο 3,5% ο μέσος δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων το α’ τρίμηνο

Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου του 2024 οι τέσσερις συστημικές τράπεζες και η Optima μείωσαν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τους σε 6,15 δισ. ευρώ με τα καθαρά NPEs να ανέρχονται στα 2,11 δισ. ευρώ. Ο μέσος δείκτης NPE παρέμεινε σταθερός σε τριμηνιαία βάση στο 3,5%.

Στη Eurobank ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) μειώθηκε σε 3,0% από 5,1% το α΄ τρίμηνο 2023. Ο σχηματισμός νέων NPEs ήταν θετικός κατά 59 εκατ. ευρώ το α΄ τρίμηνο 2024. Η κάλυψη των NPEs από τις σωρευτικές προβλέψεις ενισχύθηκε κατά 16,5 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση και ανήλθε σε 92,6%.

Στην Alpha Bank ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) του Ομίλου παρέμεινε αμετάβλητος σε 6% , καθώς η αναταξινόμηση δανείων με την εγγύηση κρατικών φορέων ύψους 0,1 δισ. ευρώ στην περίμετρο των χαρτοφυλακίων ΜΕΑ, βάσει εποπτικών απαιτήσεων, αντιστάθμισε τις ενισχυμένες εκροές που προέκυψαν από την τακτική εξυπηρέτηση των δανείων (curings) και τις αποπληρωμές . Λαμβανομένης υπόψη της συναλλαγής «Gaia», ο δείκτης ΜΕΑ ανέρχεται σε 5,7%, μειωμένος κατά 25 μονάδες βάσης.

Στην Εθνική Τράπεζα τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα σε επίπεδο Ομίλου παρέμειναν αμετάβλητα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο σε 1,3 δισ. ευρώ το α’ τρίμηνο 2024, ή 0,2 δισ. μετά από προβλέψεις. Ο δείκτης ΜΕΑ σε επίπεδο Ομίλου παρέμεινε στο 3,7% το α’ τρίμηνο 2024, με τον δείκτη κάλυψης ΜΕΑ από σωρευμένες προβλέψεις να διαμορφώνεται σε 86%.

Στην Τράπεζα Πειραιώς τα NPE του Ομίλου διαμορφώθηκαν σε 1,3 δισ. στο τέλος Μαρτίου 2024, σε σύγκριση με 2,4 δισ. ένα χρόνο πριν. Η ετήσια μείωση προήλθε από τις εμπροσθοβαρείς και επιταχυνόμενες συναλλαγές εξυγίανσης του χαρτοφυλακίου, καθώς και από τα θετικά αποτελέσματα της οργανικής προσπάθειας. Ο δείκτης NPE ανήλθε σε 3,5%, σε σύγκριση με 6,6% ένα χρόνο πριν.

Στην μη συστημική, Optima bank, τέλος, ο δείκτης NPE διαμορφώθηκε στο 1,1% το α΄ τρίμηνο 2024 από 0,45% το 2023, έναντι 4,1% μέσου όρου των ελληνικών συστημικών τραπεζών.