Τράπεζες: Η πρώτη ουσιαστική ελάφρυνση για τα δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών

Με βαθιά ανακούφιση υποδέχθηκαν χθες οι δανειολήπτες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, την τέταρτη κατά σειρά μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τον Ιούνιο και έπειτα, καθώς θα αρχίσουν πλέον να βλέπουν ουσιαστικές μειώσεις στην μηνιαίες δόσεις των δανείων τους.

Κατά την τελευταία συνεδρίαση της χρονιάς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν έκανε την έκπληξη και συνέχισε χθες με μείωση 25 μονάδων βάσης – την τρίτη διαδοχική και τέταρτη της χρονιάς και αυτού του κύκλου νομισματικής χαλάρωσης – επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις της πλειονότητας των αναλυτών.

Μετά τη νέα μείωση, το επιτόκιο αναφοράς, ήτοι το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, διαμορφώνεται πλέον στο 3% με τον πληθωρισμό να αυξάνεται στην Ευρωζώνη κατά 2,3% τον περασμένο μήνα σε ετήσια βάση, την ώρα που πληθαίνουν τα σύννεφα πάνω από τις οικονομίες της Ευρώπης υπό την απειλή της επιβολής δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ αλλά και των δημοσιονομικών κινδύνων από την κατάρρευση των κυβερνήσεων σε Γαλλία και Γερμανία.

Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε χθες να μειώσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, τα επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν σε 3,00%, 3,15% και 3,40% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 18 Δεκεμβρίου 2024.

Υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή ανέφερε στο NEWS 24/7 ότι «το κόστος δανεισμού επιχειρήσεων και νοικοκυριών θα οδηγηθεί πλέον σε συνεχείς μειώσεις έως και τα τέλη του 2025, ελαφρύνοντας αφενός όσους έχουν ήδη λάβει χρηματοδότηση από τις τράπεζες και βελτιώνοντας αφετέρου τους όρους διάθεσης δανεισμού στους ενδιαφερόμενους».

Οι μεγάλοι κερδισμένοι

Η χθεσινή απόφαση «ήχησε χαρμόσυνα στα αυτιά» περίπου 400.000 δανειοληπτών στεγαστικών δανείων που είχαν συναφθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο και οι δόσεις των οποίων είχαν σταθεροποιηθεί στα επίπεδα του Μαΐου του 2023, όταν δηλαδή το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν στο 3,5% και το euribor 3μήνου στο 3%. Και αυτό γιατί οι δόσεις αυτών των δανείων θα παρακολουθούν πλέον την αποκλιμάκωση των επιτοκίων της ΕΚΤ και φυσικά του euribor, με συνέπεια τη σταδιακή μείωσή τους.

Πρόκειται για το πρόγραμμα ανταμοιβής των συνεπών δανειοληπτών που είχαν ανακοινώσει οι τράπεζες τον Μάιο του 2023 με στόχο να προστατευθούν τα στεγαστικά δάνεια που είχαν δοθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο πριν από το 2022 από τις αυξήσεις των επιτοκίων.

Το πρόγραμμα προέβλεπε ανώτατο όριο επιτοκίου για τα δάνεια που ήταν συνδεδεμένα με το επιτόκιο της ΕΚΤ το 3,30% και το 2,85% για το euribor 3μήνου. Το επιτόκιο προσαυξανόταν με βάση το περιθώριο (spread) που προέβλεπε το δάνειο.

Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα αφορούσε όλα τα δάνεια που είχαν χορηγηθεί έως και τα τέλη του 2022 υπό την προϋπόθεση ότι ήταν ενήμερα έως και τον Μάρτιο του 2023. Το πρόγραμμα προέβλεπε «πάγωμα» του επιτοκίου στο επίπεδο του 2,7% έως 2,8% – ανάλογα με την τράπεζα– για όσα δάνεια είναι συνδεδεμένα με το euribor 3μήνου, στο 2,7% για όσα δάνεια έχουν συναφθεί με βάση το euribor 1 μηνός, στο 3,30% για όσα δάνεια είναι συνδεδεμένα με το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ και στο 1,2% για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο που τιμολογούνται με βάση το επιτόκιο αναφοράς saron (swiss average rate overnight).

Διευκρινίζεται ότι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο έχουν ήδη αρχίσει να βλέπουν τις πρώτες μειώσεις επιτοκίων, καθώς το saron διαμορφώνεται σήμερα στο 0,96%. Οι δανειολήπτες αυτής της κατηγορίας, ωστόσο, βρίσκονται αντιμέτωποι με την περαιτέρω ανατίμηση του ελβετικού νομίσματος, με συνέπεια το όφελος του μειωμένου επιτοκίου να εξανεμίζεται από την ισοτιμία μεταξύ ευρώ και ελβετικού φράγκου.

Με δεδομένο ότι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ μειώθηκε χθες κάτω από το παραπάνω όριο – ανάλογη τάση έχει το Euribor – όλα τα δάνεια αυτής της κατηγορίας θα αρχίσουν σταδιακά να βλέπουν τις πρώτες μειώσεις στη μηνιαία δόση. Οι μειώσεις αναμένεται να γίνουν πιο ξεκάθαρες για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς τους επόμενους μήνες καθώς η πτωτική πορεία των επιτοκίων θα συνεχιστεί για όλο το 2025, οδηγώντας σύμφωνα με τις προβλέψεις σε σταδιακή αποκλιμάκωση του euribor στο επίπεδο του 1,95% τον Μάρτιο και στο 1,77% έως τα τα τέλη της επόμενης χρονιά.

Ποια δάνεια επηρεάζονται

Η χθεσινή απόφαση της ΕKΤ θα επηρεάσει όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια που με απόφαση των τραπεζών είχαν «παγώσει» από τον Μάιο του 2023, στο πλαίσιο του προγράμματος ανταμοιβής αλλά ΟΛΑ τα κυμαινόμενα επιτόκια των επιχειρηματικών, καταναλωτικών δανείων και φυσικά των στεγαστικών δανείων.

Το πρόγραμμα ανταμοιβής αφορούσε 450.000 στεγαστικά δάνεια συνολικής αξίας 19,5 δισ. ευρώ, αλλά με δεδομένο ότι πολλά από αυτά τα δάνεια φτάνουν πλέον στη λήξη τους και η δόση περιλαμβάνει κυρίως κεφάλαιο και όχι τόκους, οι ωφελημένοι εκτιμάται πως σήμερα δεν είναι πάνω από 400.000 δανειολήπτες.

Η πλειονότητα των στεγαστικών δανείων άλλωστε που έχουν χορηγηθεί τα τελευταία δύο χρόνια είναι με σταθερό επιτόκιο, με συνέπεια οι δανειολήπτες αυτοί να μη δουν διαφορά στη δόση τους λόγω της μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ. Τα σταθερά επιτόκια παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, ξεκινώντας από 2,9% για σταθερή διάρκεια 3 ετών και φθάνουν έως και 4,65% για μεγάλη διάρκεια 30 ετών.

Την ίδια στιγμή σε επιχειρηματική και επαγγελματική πίστη οι οφειλέτες ήδη βλέπουν τις δόσεις τους να μειώνονται ενώ ωφελημένοι θα είναι και οι νέοι δανειολήπτες καθώς η μείωση του κόστους άντλησης ρευστότητας από τις αγορές θα επιτρέψει στις τράπεζες να λανσάρουν φθηνότερα προϊόντα σε όλες τις κατηγορίες πίστης.