Τράπεζες: Μαζί με τα κέρδη επέστρεψαν και τα κόκκινα δάνεια

Την ώρα που το εγχώριο πιστωτικό σύστημα πανηγυρίζει – και δικαιολογημένα – για την επιστροφή του στην κερδοφορία έπειτα από επτά συναπτά έτη ζημιών, το θετικό κλίμα έρχεται εν μέρει να χαλάσει από το επιβεβαιωμένο πλέον, νέο κύμα κόκκινων δανείων.

Ήδη στις ανακοινώσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων της Eurobank την προηγούμενη Πέμπτη, η Διοίκηση του Ομίλου εκτίμησε ότι οι εισροές νέων κόκκινων δανείων φέτος για την Τράπεζα θα ανέλθουν σε 400 – 450 εκατ. ευρώ από μόλις 46 εκατ. το 2022.

«Μπορεί σε απόλυτο νούμερο το ποσό να μην τρομάζει, εκτιμάει τραπεζική πηγή, και να πρόκειται για πρόβλεψη που έχει ληφθεί με αυστηρές παραδοχές, ωστόσο πρόκειται πραγματική έκρηξη αν κανείς αναλογιστεί ότι ουσιαστικά μιλάμε δεκαπλασιασμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων της τράπεζας για τη φετινή χρονιά».

Σε ότι αφορά στην ποιότητα του Ενεργητικού της τράπεζας, η Διοίκηση της Eurobank γνωστοποίησε στους διεθνείς αναλυτές και επενδυτές ότι τα επιχειρηματικά δάνεια παρουσιάζουν καλύτερη συμπεριφορά στην άνοδο των επιτοκίων σε σχέση με τα δάνεια ιδιωτών και δη τα στεγαστικά. Μάλιστα επεσήμανε ότι σε τεστ ευαισθησίας των στεγαστικών δανείων και υπολογίζοντας σε αυτά ως βασικό επιτόκιο το 3,5%, η Eurobank αναμένει ότι τα μισά στεγαστικά της δάνεια θα έχουν επιβάρυνση στη δόση τους κατά 15% και τα άλλα μισά επιβάρυνση 30%. Χονδρικά, η μηνιαία δόση των τελευταίων υπολογίζεται ότι θα υποστεί αύξηση κατά 100 ευρώ.

Ίδια εικόνα αναμένεται να παρουσιάσουν τα χαρτοφυλάκια τόσο της Alpha Bank όσο και της Εθνικής Τράπεζας, οι οποίες θα δημοσιεύσουν τα οικονομικά τους αποτελέσματα κατά την διάρκεια της τρέχουσας εβδομάδας, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά την «ανησυχία» του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος με κάθε ευκαιρία έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία των κόκκινων δανείων τα επόμενα χρόνια.

Σημειώνεται ότι η άνοδος των επιτοκίων και η επίπτωσή της στη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων θα επιβαρύνει το κόστος πιστωτικού κινδύνου των τραπεζών, οδηγώντας στον σχηματισμό υψηλότερων προβλέψεων για επισφάλειες. Πρόσφατα η Τράπεζα Πειραιώς έκανε λόγο για αύξηση του κόστους κινδύνου στις 120 μονάδες βάσης, ενώ η Eurobank εκτίμησε για την ίδια ότι αυτό θα ανέλθει φέτος στις 85 μονάδες βάσης.

Η άνοδος των επιτοκίων δεν προβληματίζει τους τραπεζίτες και τα στελέχη της αγοράς μόνο αναφορικά με την προοπτική νέων κόκκινων δανείων. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ο αναμενόμενος περιορισμός της ζήτησης για νέα δάνεια, κάτι που απειλεί να θέσει εκτός στόχου τα σχέδια των τραπεζών για την πιστωτική τους επέκταση.

Τα δάνεια υψηλού κινδύνου

Οι διοικήσεις των συστιμικών τραπεζών παρακολουθούν πλέον σε τακτά χρονικά διαστήματα την ποιότητα του δανειακού τους χαρτοφυλακίου και κυρίως μια κατηγορία δανείων υψηλού κινδύνου που ενδέχεται να «κοκκινίσουν» εντός του 2023. Αυτά είναι τα ρυθμισμένα δάνεια, τα δάνεια δηλαδή που για ένα διάστημα οι δανειολήπτες τους αδυνατούσαν να τα εξυπηρετήσουν και προχώρησαν σε ρύθμιση. Τα ρυθμισμένα δάνεια αντιπροσωπεύουν το 6,7% του συνόλου των δανείων ή ποσό 9,32 δισ. ευρώ και περιλαμβάνουν 1,3 εκατομμύριο δάνεια, εκ των οποίων 800.000 εξυπηρετούνται κανονικά και 500.000 βρίσκονται σε καθυστέρηση από έναν έως τρεις μήνες.

Η ίδια η ΤτΕ έχει υποστηρίξει με επιμονή ότι μέρος αυτών των δανείων θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες εξυπηρέτησης εντός των δύο επόμενων ετών (2023-24). Και οι λόγοι είναι πρώτον επειδή ο υψηλός πληθωρισμός, ιδίως στην ενέργεια και στα τρόφιμα, συμπιέζει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, άρα και τους τζίρους των μικρών επιχειρήσεων. Και δεύτερον επειδή η αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οδηγεί σε αυξήσεις επιτοκίων για όλες τις κατηγορίες δανείων, κατά συνέπεια σε αυξήσεις της μηνιαίας δόσης η οποία ζορίζει υπερβολικά τους δανειολήπτες.

Συνεχής αύξηση της δόσης

Στην παρούσα φάση, με το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων να έχει φτάσει ήδη στο 5%, το μεγαλύτερο πρόβλημα έχουν οι δανειολήπτες που έχουν στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου χρονικής διάρκειας έως 15 ετών, καθώς γι’ αυτούς η μηνιαία δόση έχει υπερδιπλασιαστεί. Η δόση αυτή θα αυξηθεί κι άλλο όταν μες στους επόμενους μήνες το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων θα φτάσει το 7% και θα παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα για όλο το 2023 και το πρώτο εξάμηνο του 2024 – οπότε εκτιμούν αναλυτές ότι θα αρχίσει η μείωση των επιτοκίων. Αντικειμενικά ωστόσο πρόβλημα έχουν όλοι οι δανειολήπτες που η στενότητα των οικονομικών τους τους έχει ήδη οδηγήσει να ρυθμίσουν τα δάνειά τους μία φορά, ακόμη κι αν έχουν κάνει ρυθμίσεις μεγάλης διάρκειας και επιβαρύνονται με μικρότερες αυξήσεις της μηνιαίας δόσης.

Στην Ελλάδα ήδη, μέχρι σήμερα η δόση ενός στεγαστικού δανείου κυμαινόμενου επιτοκίου, ύψους 100.000 ευρώ, έχει αυξηθεί ακόμη και έως κατά 300 ευρώ ( έως 3.600 ευρώ ετησίως), σφίγγοντας τη «θηλιά» γύρω από τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Νέα αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ

Άλλωστε για άλλη μία φορά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη ανοδική πορεία των επιτοκίων, τονίζοντας ότι είναι «πολύ πιθανή» η αύξηση των επιτοκίων κατά επιπλέον 50 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της ΕΚΤ κατά την ερχόμενη Πέμπτη 16 Μαρτίου.

Στην περίπτωση, πάντως, που πράγματι αποφασιστεί τέτοια αύξηση στη συνεδρίαση στις 16ης Μαρτίου, το επιτόκιο αναφοράς θα έχει ανέλθει συνολικά κατά 350 μονάδες βάσης από τον Ιούλιο του περασμένου έτους. Παρότι δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συμβεί μετά τον Μάρτιο, οι αναλυτές προεξοφλούν ότι το κόστος του χρήματος θα αγγίξει το 4% εν συγκρίσει με το τρέχον επίπεδο του 2,5%.

Οικονομολόγοι από κορυφαίες τράπεζες και οίκους που πήραν μέρος σε έρευνα του πρακτορείου Bloomberg, εκτιμούν ότι ο πήχης των αυξήσεων στα επιτόκια, θα φτάσει στο 3,75% εντός των επόμενων μηνών.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις