Τράπεζες: Με το “σταγονόμετρο” φθάνει στις επιχειρήσεις η ρευστότητα του Ταμείου Ανάκαμψης

Τις ανησυχίες των επιχειρήσεων για τις συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας που επικρατούν στην αγορά ακόμη και όσες «προνομιούχες» έχουν ενταχθεί στο δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης, επιβεβαίωσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος.

Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει η Τράπεζα της Ελλάδος στο τελευταίο ενημερωτικό δελτίο της για την ελληνική οικονομία, που απευθύνεται σε θεσμικούς επενδυτές και διεθνείς φορείς, οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις περιορίζονται μέχρι στιγμής μόλις στο 14% του συνόλου των διαθέσιμων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, παρά το γεγονός ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στην έγκριση επιλέξιμων έργων, οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις προχωρούν με βραδύτερο ρυθμό από τον αναμενόμενο. Συγκεκριμένα, από τα 36 δισ. ευρώ των διαθέσιμων πόρων για την Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης, στα ταμεία των επιχειρήσεων έχουν φτάσει μέχρι στιγμής 5,12 δισ. ευρώ, αν και οι εκταμιεύσεις έχουν ανέλθει σε 14,9 δισ. ευρώ.

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για τις κλειστές στρόφιγγες των συγκεκριμένων δανείων καθώς οι σημαντικές καθυστερήσεις που καταγράφονται σχετίζεται άμεσα με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο για φέτος, σε μεγάλο βαθμό, η εκτιμώμενη αύξηση του ΑΕΠ θα προέλθει από τις επενδύσεις που χρηματοδοτούν τα κοινοτικά ταμεία.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, η εικόνα έχει ως εξής:

• Από τις επιχορηγήσεις, συνολικού προϋπολογισμού 18,2 δισ. ευρώ, έχουν εκταμιευθεί προς την Ελλάδα τα 7,6 δισ. ευρώ. Εως τον Μάρτιο 2024 είχαν εκταμιευθεί προς τις επιχειρήσεις 3,42 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 2,3 δισ. ευρώ είχαν μεταβιβασθεί σε φορείς της γενικής κυβέρνησης έως τον Απρίλιο.
• Από τα δάνεια, συνολικού προϋπολογισμού 17,7 δισ. ευρώ, έχουν εκταμιευθεί 7,3 δισ. ευρώ. Εως τον Απρίλιο προς τις επιχειρήσεις είχε εκταμιευθεί 1,7 δισ. ευρώ. Ωστόσο, είχαν υπογραφεί συμβάσεις 4,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.

Όσον αφορά τις εκταμιεύσεις, πάντως, με 14,9 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 41% του συνολικού προϋπολογισμού της, η Ελλάδα είναι μεταξύ των 4 πρώτων χωρών. Μάλιστα τον Απρίλιο υπέβαλε το αίτημα για την 4η δόση δανείου, 2,3 δισ. ευρώ. Στο Ταμείο Ανάκαμψης εκτιμούν ότι η δόση αυτή του δανείου θα εκταμιευθεί τον Ιούλιο, οπότε το σύνολο των εκταμιεύσεων θα φτάσει τα 17,2 δισ. ευρώ ή 48% των διαθέσιμων πόρων.

Σανίδα σωτηρίας

Τα παραπάνω στοιχεία δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα στις συστημικές τράπεζες οι οποίες βλέπουν την ζήτηση για νέες εκταμιεύσεις δανείων προς την πραγματική οικονομία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, να είναι καθηλωμένη και να απειλεί ευθέως του στόχους που έχουν ανακοινώσει στους αναλυτές. Μάλιστα έχουν αποδώσει την αισιοδοξία τους ότι στη συνέχεια της χρονιάς θα πιάσουν τους στόχους των νέων χρηματοδοτήσεων το 2024, με αιχμή του δόρατος το Ταμείο Ανάκαμψης, και το τελικό ύψος των νέων δανείων θα είναι τελικά αντίστοιχο του περυσινού.

Υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή επεσήμανε στο NEWS 24/7 ότι ο στόχος που έχει το εγχώριο πιστωτικό σύστημα για τις νέες εκταμιεύσεις του 2024 είναι εφάμιλλος με την επίδοση του 2023 και παρά την μηδενική, σχεδόν, ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, τα επιχειρηματικά δάνεια μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα αποτελέσουν εφαλτήριο για την τόνωση της συνολικής πιστωτικής επέκτασης. Μάλιστα πρόσθεσε ότι το σύνολο των συμβασιοποιημένων δανείων μέσω του ΤΑΑ για το σύνολο των συστιμικών τραπεζών ανέρχονταν στο τέλος του 2023 στα 3,5 δις. ευρώ, ποσό που μέχρι το τέλος του εξαμήνου θα έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί ξεπερνώντας τα 7 δις. ευρώ με έμφαση σε χρηματοδοτήσεις επενδυτικών έργων στους τομείς ενέργειας, τουρισμού, logistics, βιομηχανίας, υποδομών, ναυτιλίας και εμπορίου.

Προχωράει η 4η δόση

Παράλληλα, ετοιμάζονται να καταθέσουν το αίτημα για την 4η δόση επιχορηγήσεων, 1 δισ. ευρώ, παρότι εκκρεμούν ακόμη τρία προαπαιτούμενα.

Λόγω των δυσκολιών που υπάρχουν, είναι πιθανό να υποβληθεί το αίτημα με αστερίσκο, προβλέποντας εκταμίευση αφού εκπληρωθούν και τα εκκρεμή ορόσημα.

Παράλληλα, στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ετοιμάζουν το επόμενο αίτημα για επιχορηγήσεις και δάνεια, με στόχο να το καταθέσουν εντός του έτους. Αρχικώς είχε αναφερθεί ο Σεπτέμβριος, αλλά είναι πιθανό να καθυστερήσει, καθώς πυκνώνουν οι δυσκολίες όσον αφορά την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων, στόχων και οροσήμων.

Επιβεβαιώνεται πάντως ότι οι δυσκολίες μεγαλώνουν καθώς περνάει ο χρόνος και ότι η απορρόφηση του συνόλου των πόρων, όπως ελπίζει η κυβέρνηση, θα είναι μεγάλο στοίχημα.

Στα 6 δις ο στόχος των νέων δανείων

Με την δημοσίευση των οικονομικών αποτελεσμάτων για το πρώτο τρίμηνο, οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών παρουσίασαν αναλυτικά τους στόχους που έχουν τεθεί στα business plans του 2024, σύμφωνα με τους οποίους το εγχώριο πιστωτικό σύστημα σχεδιάζει να διαθέσει στην πραγματική οικονομία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, περί τα 6 δις. ευρώ. Πρόκειται ωστόσο για στόχο που οι ξένοι επενδυτές χαρακτήρισαν εξαιρετικά φιλόδοξο με τις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να προβάλουν ως ισχυρό επιχείρημα τις εκταμιεύσεις δανείων για επενδυτικά έργα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Πάντως εκτός από τα χθεσινά στοιχεία που δείχνουν τις πραγματικές συνθήκες ρευστότητας η ΤτΕ είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου πρόσφατα όταν και επεσήμανε ότι το πρώτο τρίμηνο του 2024, η συνολική ζήτηση δανείων αναμένεται να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη, αν και αναμένεται να αυξηθεί ως ένα βαθμό η ζήτηση μακροπρόθεσμων δανείων από μικρομεσαίες επιχειρήσεις,