Τράπεζες: Μικρές “ανάσες” για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες

Την ώρα που η Fed ανακοίνωσε χθες βράδυ την πρώτη μείωση των επιτοκίων μετά από τέσσερα χρόνια, στην ελληνική οικονομία δρομολογούνται οι πρώτες «δειλές» μειώσεις επιτοκίων -κυρίως για τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες– ως αποτέλεσμα των δύο μειώσεων για τα βασικά επιτόκια το Ευρώ που αποφάσισε τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Όπως εξηγεί στο NEWS 24/7 υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή «μέχρι το τέλος του χρόνου η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής που υιοθετεί σταδιακά η ΕΚΤ θα γίνεται ολοένα και πιο αισθητή στις τάξεις των δανειοληπτών και ιδιαίτερα στις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι αναμένεται να δουν σημαντικές μειώσεις στο κόστος εξυπηρέτησης των οφειλών τους προς το τραπεζικό σύστημα».

Μάλιστα, προσθέτει η ίδια πηγή, «η τάση αυτή θα συνεχίζεται και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, καθώς η ΕΚΤ θα προχωρά σε μειώσεις των επιτοκίων, με αποτέλεσμα η υποχώρηση του μέσου κόστους δανεισμού σε βάθος 12μήνου να υποχωρήσει κατά 150 μονάδες βάσης περίπου από τα τρέχοντα επίπεδα».

Πρόκειται για μεγάλο κομμάτι της πίτας των υφιστάμενων δανείων, καθώς σύμφωνα με στοιχεία των τραπεζών οι χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες διαμορφώνονται στα 70 δις. ευρώ περίπου και οι οποίες επιβαρύνονται κατά κύριο λόγο με κυμαινόμενα επιτόκια, τα οποία μετά την έναρξη μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ, θα μειωθούν αισθητά.

Ενδεικτικό της εκτόξευσης του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεις είναι το γεγονός ότι το καλοκαίρι του 2022 και πριν η ΕΚΤ ξεκινήσει τον κύκλο ανόδου των επιτοκίων, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στα υφιστάμενα δανειακά υπόλοιπα των ελεύθερων επαγγελματιών ήταν μόλις 4,20% και βρέθηκε στο 7,13% τον Νοέμβριο του 2023. Ανάλογη πορεία ακολούθησε το κόστος δανεισμού και για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, καθώς το μέσο επιτόκιο από μόλις 2,99% τον Μάιο του 2023 βρέθηκε στα τέλη της περυσινής χρονιάς έως και το 6,43%.

Γιατί μειώνονται οι δόσεις για τις επιχειρήσεις

Από την αρχή του έτους όμως τα επιτόκια τόσο στα επιχειρηματικά, όσο και στα επαγγελματικά δάνεια, ακολουθούν πτωτική πορεία, γεγονός που τραπεζικές πηγές το αποδίδουν σε δύο κυρίως λόγους:

Πρώτον ο ανταγωνισμός των τραπεζών για την διατήρηση της συγκεκριμένης κατηγορίας πελατών λειτούργησε καθώς τα πιστωτικά ιδρύματα επιδόθηκαν σε μια σκληρή μάχη για την χρηματοδότηση, ιδιαίτερα των αξιόπιστων πελατών τους, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις επιχειρήσεων με ισχυρό πιστοληπτικό προφίλ επετεύχθη, ύστερα από διαπραγμάτευση και μείωση των spreads.

Δεύτερον, από την άνοιξη του 2024 καταγράφεται σταθερή υποχώρηση των ευρωπαϊκών δεικτών αναφοράς. Συγκεκριμένα, το euribor 1 μήνα, από το οποίο εξαρτάται η πλειονότητα των χορηγήσεων, πλην των στεγαστικών δανείων, σημείωσε πτώση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα από τη ζώνη του 3,9% στο 3,4% σήμερα.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών είχε υποχωρήσει από τα υψηλά του έως και τον περασμένο Ιούλιο κατά 36 μονάδες βάσης στο 6,77% και των αντίστοιχο των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων κατά 51 μονάδες βάσης στο 5,92%.

Μάλιστα το euribor 1 μήνα συνέχισε την πτωτική του πορεία με αποτέλεσμα να βρεθεί ακόμη πιο χαμηλά, κατά 25 μονάδες βάσης, εξέλιξη που θα αποτυπωθεί στα στοιχεία που θα ανακοινώσει η κεντρική τράπεζα για τα επιτόκια του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου.

Γιατί δεν πέφτουν οι δόσεις των στεγαστικών

Από την άλλη, αρκετή υπομονή θα πρέπει να κάνουν ακόμη όσοι αποπληρώνουν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Άλλωστε όπως έχει γράψει κατ’ επανάληψη το NEWS 24/7 τα στεγαστικά δάνεια προστατεύονται ήδη από την άνοιξη του 2023, καθώς οι τράπεζες ενεργοποίησαν πλαφόν στο ύψος των ευρωπαϊκών δεικτών αναφοράς στα επίπεδα που βρίσκονταν στις αρχές της περυσινής χρονιάς με αποτέλεσμα οι δόσεις να έχουν εκ τοτε σταθεροποιηθεί.

Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη δράση έχει ισχύ έως και το Μάιο του 2025 και ως εκ τούτου για να δουν μέχρι τότε οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες μείωση των μηνιαίων καταβολών τους θα πρέπει, ανάλογα με το πρόγραμμά τους:

• Το euribor 1 μήνα να πέσει κάτω από το 2,7% έναντι 3,4% σήμερα
• Το euribor 3 μηνών κάτω από το 2,85% έναντι 3,47% σήμερα
• Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ κάτω από το 3,3% έναντι 3,65% σήμερα

Σε ότι αφορά στους δανειολήπτες καταναλωτών δανείων τα επιτόκια καθορίζονται διοικητικώς από τις τράπεζες με αποτέλεσμα η όποια ελάφρυνση να εξαρτάται από την πολιτική που θα εφαρμόσουν οι τελευταίες και όχι από την πορεία των δεικτών της ΕΚΤ.

Ενδεικτικό πάντως του κλίματος που διαμορφώνεται στις Κεντρικές Τράπεζες παγκοσμίως είναι η απόφαση χθες βράδυ της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς (FOMC) της Fed να προχωρήσει στην πρώτη μείωση των επιτοκίων εδώ και τέσσερα επιλέγοντας τελικά μια πιο επιθετική αποκλιμάκωση κατά 50 μονάδες βάσης.

Τα επιτόκια μειώνονται μετά από την διατήρηση τους στο υψηλότερο επίπεδο των 23 ετών στο εύρος 4,75-5 %, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις των traders. Μέχρι πρόσφατα μια μείωση της τάξης των 25 μονάδων θεωρούνταν απ όλους ότι θα ανακοινωθεί στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Ωστόσο τις τελευταίες μέρες έχει κερδίσει έδαφος η εκτίμηση ότι η μείωση θα είναι κατά 50 μονάδες βάσης