Τράπεζες: Μικρή “ανάσα” για τους δανειολήπτες

Μια πρώτη, μικρή, «ανάσα» αναμένεται να πάρουν μεθαύριο Πέμπτη οι Έλληνες δανειολήπτες, καθώς η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, θα ανάψει το «πράσινο φως» για την πρώτη, έπειτα από σχεδόν δύο χρόνια, μείωση των επιτοκίων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορέσουν να ξεκινήσουν έναν κύκλο νομισματικής χαλάρωσης χωρίς να τους αναγκάσει μια οικονομική έκτακτη ανάγκη.

Όπως εξηγούν τραπεζικοί αναλυτές, «ύστερα από 9 μήνες που τα επιτόκια παρέμειναν αμετάβλητα, η ΕΚΤ είναι πλέον έτοιμη να προχωρήσει στην πρώτη μείωση με το επιτόκιο καταθέσεων να υποχωρεί στο 3,75% από 4% και το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο 4,25% από 4,5%.

Ομιχλώδες πάντως παραμένει το τοπίο αναφορικά με την στρατηγική που θα υιοθετηθεί από την Πέμπτη και έπειτα καθώς η ταχύτητα της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων θα εξαρτηθεί σχεδόν αποκλειστικά από την πορεία του πληθωρισμού. Όπως έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη η κα Λαγκάρντ ο πληθωρισμός παραμένει ο μεγαλύτερος εχθρός που έχει να διαχειριστεί με τις ενδείξεις να μην επιτρέπουν εφησυχασμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Μάιο ο πληθωρισμός στην ΕΕ αυξήθηκε στο 2,6%, «ψαλιδίζοντας» κατά αρκετά τις προσδοκίες για το πόσες και τι ύψους θα είναι οι μειώσεις που δουν φέτος οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Το πιθανότερο σενάριο

Σύμφωνα με την πλειονότητα των αναλυτών, οι αγορές αναμένουν ότι μετά τη μείωση του Ιουνίου θα ακολουθήσει μία δεύτερη επίσης κατά 0,25% τον Σεπτέμβριο και πιθανότατα μία ακόμη τον Δεκέμβριο, με το επιτόκιο να μειώνεται συνολικά μέσα στο έτος κατά 0,75%. Πρόκειται για εκτίμηση κατά το ήμιση «ψαλιδισμένη» σε σχέση με τις προ μηνών εκτιμήσεις που ήθελαν μείωση έως και 1,5 ποσοστιαία μονάδα το 2024. Η απροθυμία που επιδεικνύει η αμερικανική Federal Reserve να προβεί σε αποκλιμάκωση των επιτοκίων, σε συνδυασμό με τους φόβους για ανάκαμψη του πληθωρισμού της Ευρωζώνης, οδηγούν σε συντηρητικότερη πολιτική την ΕΚΤ.

Ωστόσο οι απόψεις, όπως είναι φυσικό, διίστανται καθώς στους κόλπους των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης, επικρατούν διαφορετικές απόψεις για το ύψος και την συχνότητα μείωσης των επιτοκίων. Για παράδειγμα ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιοαχίμ Νάγκελ, δήλωσε πως δεν θεωρεί σκόπιμο να προχωρήσει η ΕΚΤ σε δεύτερη μείωση των επιτοκίων της τον Ιούλιο, ενώ αντίθετα μιλώντας σε γερμανική εφημερίδα ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, σημείωσε ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί μια ακόμη  μείωση τον Ιούλιο και να διατηρήσουμε την ελευθερία μας στο χρονοδιάγραμμα και τον ρυθμό».

Τι σημαίνει για τους Έλληνες δανειολήπτες

Όπως είναι φυσικό και το εγχώριο πιστωτικό σύστημα έχει στραμμένο το βλέμμα του στην συνεδρίαση της ΕΚΤ την Πέμπτη καθώς η μικρή αποκλιμάκωση των επιτοκίων αλλά η διαφαινόμενη πτωτική τους τάση αναμένεται να τονώσει τη ζήτηση ειδικά για στεγαστικά δάνεια, στα οποία το μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο διαμορφώνεται σήμερα στο 5%.

Από την άλλη οι υφιστάμενοι δανειολήπτες θα συνεχίσουν μέχρι τον Απρίλιο του 2025 να απολαμβάνουν το προνόμιο να αποπληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους με χαμηλό, σε σχέση με τα ισχύοντα, επιτόκιο.

Υπενθυμίζεται ότι το «πάγωμα» των επιτοκίων για τους συνεπείς δανειολήπτες, που τέθηκε σε εφαρμογή από τον Απρίλιο του 2023, διατηρεί σταθερή τη δόση των δανείων με υποθήκη κατοικία και αφορά όλα τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, καθώς και τα ρυθμισμένα κόκκινα δάνεια που αποπληρώνονται, τα οποία εκταμιεύτηκαν πριν από το 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, στο έκτακτο μέτρο έχουν ενταχθεί 422.000 δανειακές συμβάσεις στεγαστικών δανείων, συνολικού ύψους 18 δισ. ευρώ.

Συγκεκριμένα τα επιτόκια παραμένουν «παγωμένα» στο 2,70% για όσα δάνεια έχουν επιτόκιο αναφοράς το Euribor 1 μήνα, στο 2,85% για Euribor 3 μηνών και στο 1,20% (επιτόκιο για Saron) για δάνεια σε ελβετικό φράγκο.

Στην περίπτωση που τα επιτόκια μειωθούν περισσότερα από το πλαφόν που έχουν βάλει οι τράπεζες οι δανειολήπτες θα ευνοηθούν από τη μείωση πληρώνοντας χαμηλότερες δόσεις.

Για τους νέους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων και συγκεκριμένα κυμαινόμενου επιτοκίου, η διαφορά από τη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ θα είναι ορατή από την πρώτη κιόλας δόση. Ο λόγος είναι ότι τα εν λόγω δάνεια συνδέονται με Euribor, το οποίο αναμένεται να μειωθεί κατά 25 μονάδες βάσης. Δεδομένου δε ότι στα στεγαστικά δάνεια καταβάλλονται πρώτα οι τόκοι και μετά το κεφάλαιο, η διαφορά θα είναι ακόμη πιο αισθητή για όσους βρίσκονται στα πρώτα χρόνια αποπληρωμής του δανείου τους.

Κάθε άλλη κατηγορία δανείων, όπως καταναλωτικά ή επιχειρηματικά, τα οποία είναι -συνήθως- κυμαινόμενου επιτοκίου θα επηρεαστούν αναλογικά από τις μειώσεις στα επιτόκια του ευρώ