Τράπεζες: Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι δανειολήπτες από τη χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ

Οι δανειολήπτες επιχειρηματικών δανείων και όσοι σκοπεύουν να προχωρήσουν στη σύναψη νέου τραπεζικού δανεισμού το επόμενο διάστημα, είναι οι κερδισμένοι από την χθεσινή απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να προχωρήσει στη δεύτερη περικοπή του βασικού της επιτοκίου από τις αρχές του καλοκαιριού.

Με αυτήν την κίνηση η σωρευτική μείωσή του από τα υψηλά που καταγράφηκαν κατά την περίοδο αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής (Ιούλιος 2022 – Σεπτέμβριος 2023), θα φτάσει τις 50 μονάδες βάσης, ενώ με την μεγάλη πιθανότητα έως και το τέλος του χρόνου για άλλη μία υποχώρησή τους, η συνολική μείωση κατά την διάρκεια του 2024 θα ανέλθει στις 75 μονάδες βάσης.

Με αυτά τα δεδομένα υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος εμφανίζεται σίγουρο ότι ένας νέος γύρος αποκλιμάκωσης των επιτοκίων βρίσκεται προ των πυλών του εγχώριου πιστωτικού συστήματος την ώρα που οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων για την πορεία των επιτοκίων, αλλά και οι δημόσιες τοποθετήσεις των κεντρικών τραπεζιτών τους τελευταίους μήνες, έχουν ήδη οδηγήσει στην σημαντική αποκλιμάκωση των δεικτών euribor, με τους οποίους είναι συνδεδεμένο σε μεγάλο βαθμό το κόστος του χρήματος στη χώρα μας.

Μάλιστα η ίδια πηγή προσθέτει ότι η αποκλιμάκωση του Euribor έχει ως αποτέλεσμα να έχουν ήδη καταγραφεί στην διάρκεια της χρονιάς μειώσεις τόσο στα επιτόκια των δανείων, όσο και στις αποδόσεις των καταθέσεων, τάση η οποία προφανώς και θα συνεχιστεί τους επόμενους μήνες.

Ενδεικτικό της όλης κατάστασης είναι το γεγονός ότι το euribor 3 μηνών έχει υποχωρήσει από το 4,02% στα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου στο 3,46%, ενώ το euribor 1 μήνα βρίσκεται σήμερα λίγο πάνω από το 3,5% από το υψηλό του στο 3,9%.

Τι σημαίνει για τις δόσεις ανά κατηγορία δανείου

Η χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ βρίσκει μεγάλους κερδισμένους όσους έχουν συνάψει επιχειρηματικό δάνεια ή σκέφτονται να προχωρήσουν στην λήψη δάνειου το επόμενο διάστημα και αυτό γιατί τα προϊόντα των τραπεζών, σε ό,τι αφορά τις χορηγήσεις, διακρίνονται σε τρεις γενικές κατηγορίες.

Η πρώτη κατηγορία είναι τα στεγαστικά δάνεια με σταθερό επιτόκιο, για το διάστημα ισχύος του οποίου οι δόσεις προφανώς και δεν θα επηρεαστούν όπως άλλωστε συνέβαινε και στην περίοδο ανόδου του κόστους χρήματος.

Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα στεγαστικά με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα οποία εφόσον είναι εξυπηρετούμενα και είχαν εκταμιευτεί έως και το τέλος του 2022, προστατεύονται από το πλαφόν που συμφώνησαν οι τράπεζες με την κυβέρνηση έως και τον ερχόμενο Μάιο. Σε αυτά τα δάνεια, οι δείκτες αναφοράς, με τους οποίους είναι συνδεδεμένα έχουν παγώσει από την άνοιξη του 2023 στη ζώνη του 2,7% – 2,8% με αποτέλεσμα για να υποχωρήσουν οι δόσεις τους, θα πρέπει οι δείκτες euribor να υποχωρήσουν σε αυτά τα επίπεδα από τα επίπεδα του 3,4% – 3,5% στα οποία βρίσκονται σήμερα. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη μια τέτοια εξέλιξη αναμένεται να συμβεί στο β΄ τρίμηνο του 2025, οπότε και λήγει το πρόγραμμα προστασίας των τραπεζών.

Η τρίτη κατηγορία αφορά στα δάνεια των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών τα οποία είναι στο σύνολό τους με κυμαινόμενο επιτόκιο και ως εκ τούτου οι δανειολήπτες τους θα δουν άμεσα νέα μείωση της δόσης τους.

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των χορηγήσεων προς επαγγελματίες, από το υψηλό του 7,38% στο τέλος του 2023, είχε υποχωρήσει τον περασμένο Ιούλιο λίγο κάτω από το 7%. Αντίστοιχα, στις χορηγήσεις προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, το μέσο ετήσιο κόστος υποχώρησε από το 6,48% σε 6% την ίδια περίοδο.

Ελκυστικότερες οι νέες χορηγήσεις

Μεγάλοι κερδισμένοι από τη σωρευτική μείωση του βασικού επιτοκίου κατά την διάρκεια του 2024 αλλά και της συνέχισης της τάσης και το 2025 θα είναι αναμφίβολα όσοι αιτηθούν την λήψη τραπεζικού δανείου τους επόμενους μήνες. Τραπεζικές πηγές εμφανίζονται σίγουρες ότι το πιστωτικό σύστημα λόγω της συνεχιζόμενης χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ θα προχωρήσουν σε μείωση των επιτοκίων σε όλες τις κατηγορίες δανείων.

Την εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνουν και τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος σύμφωνα με τα οποία:

• Στα στεγαστικά δάνεια το μέσο επιτόκιο από το 4,49% στα τέλη του 2023 υποχώρησε τον περασμένο Ιούλιο στο 3,87%
• Στα καταναλωτικά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις από το 11,90% το καλοκαίρι του 2023 υποχώρησε στο 11% εφέτος
• Στα δάνεια προς ελεύθερους επαγγελματίες από το 7,19% τον Απρίλιο του 2023 μειώθηκε σε 6,32% τον εφετινό Ιούλιο
• Στα δάνεια προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις από το 6,40% τον Αύγουστο του 2023 έπεσε σε 5,75% τον περασμένο Ιούλιο.

Νέα πτώση των επιτοκίων στις καταθέσεις

Η διαφαινόμενη από τις αρχές του έτους πολιτική που θα ακολουθήσει η ΕΚΤ τόσο μέχρι το τέλος του έτους όσο και το 2025 έδωσε, όπως ήταν φυσικό, στις τράπεζες το έναυσμα να μειώσουν τις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων ήδη από το β΄ τρίμηνο του 2024.

Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν ήδη καταργηθεί τα περισσότερα προγράμματα προθεσμιακών καταθέσεων διάρκειας μεγαλύτερης του ενός έτους ενώ έλαβαν χώρα και σημαντικές μειώσει στα επιτόκια των προγραμμάτων 12μηνης ή και 6μηνης διάρκειας κατά περίπτωση.

Η συνεχιζόμενη μείωση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ προφανώς και θα συντηρήσει την τάση μείωσης των επιτοκίων στις καταθέσεις, ενώ η αγορά αναμένεται να κάνουν τις επόμενες εβδομάδες την εμφάνισή τους νέα, αναπροσαρμοσμένα, προϊόντα από πλευράς των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων.