Τράπεζες: Όροι και προϋποθέσεις για να ενταχθούν σε ρυθμίσεις φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις

«Βαθιά ανάσα» είτε μέσω αναστολής των δανειακών τους υποχρεώσεών είτε μέσω άλλων διευκολύνσεων, ανάλογα πάντα με την περίπτωση, αναμένεται να πάρουν όλα τα φυσικά πρόσωπα και οι επιχειρήσεις που έχουν πληγεί αποδεδειγμένα από την υγειονομική κρίση που προκαλεί η πανδημία του κορονοϊού στην οικονομία.

Πιο αναλυτικά, το πλέγμα προστασίας που άπλωσε ήδη από τις πρώτες ημέρες της πανδημίας η κυβέρνηση σε συνεργασία με τις τράπεζες, καλύπτει τόσο τις επιχειρήσεις που ανέστειλαν αναγκαστικά τη λειτουργία τους όσο και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν τραπεζικό δανεισμό και σταμάτησαν αναγκαστικά την εργασία τους, αρκεί τα δάνεια τους να είναι ενήμερα ή ληξιπρόθεσμα έως και για διάστημα 90 ημερών.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Ελληνικής Eνωσης Τραπεζών (ΕΕΤ), προτεραιότητα θα δοθεί σε εργαζόμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις που επλήγησαν άμεσα από το lockdown και θα λάβουν την ενίσχυση των 800 ευρώ. «Για τη συγκεκριμένη ειδικά κατηγορία οι τράπεζες, κατόπιν επικοινωνίας με το δανειολήπτη, θα προχωρούν σε αναστολή των δόσεων για διάστημα τριών μηνών», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

 Πως θα ρυθμίσουν οι ιδιώτες

Προκειμένου, λοιπόν, ένας ιδιώτης να λάβει το «πάγωμα» του δανείου του θα πρέπει πρώτα να εξετάσει τις προϋποθέσεις και να προχωρήσει στην ανάλογη διαδικασία που προβλέπεται για την κάθε περίπτωση:

Βήμα 1^ο

Στην περίπτωση ένας ιδιώτης εργάζεται σε επιχείρηση η οποία συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τους ΚΑΔ (Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας) που έχε ιανακοινώσει το υπουργείο Οικονομικών με τις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει τη δραστηριότητά τους ή πλήττονται λόγω της κρίσης της πανδημίας,τότε ο συγκεκριμένος δικαιούται την ενίσχυση των 800 ευρώ. Να σημειωθεί ότι στις περιπτώσεις που μία επιχείρηση έκλεισε, κατόπιν απόφασης του ιδιοκτήτη της, δεν σημαίνει ότι αυτή εμπίπτει στα οικονομικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση. Το «λουκέτο», λοιπόν, θα πρέπει να έχει μπει κατόπιν κρατικής εντολής. Στη νέα Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), άλλωστε, τράπεζες και servicers έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν -με συλλογικό ή εξατομικευμένο αίτημα- την παροχή των απαιτούμενων στοιχείων (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου και, όταν απαιτείται, και Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας), για όσα φυσικά ή νομικά πρόσωπα λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση. «Όσοι δανειολήπτες δεν επιθυμούν να αποσταλούν οι ΑΦΜ τους θα πρέπει να προβούν σε δήλωση εναντίωσης. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους http://www.keyd.gov.gr, επιλέγοντας το σύνδεσμο με τίτλο: «Δήλωση εναντίωσης παροχής στοιχείων σύμφωνα με την από 30-3-2020 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου». Εναλλακτικά, η εν λόγω δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά απευθείας στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www1.gsis.gr/dsae/prp/faces/pages/index.xhtml?userRole=soo. Η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης εναντίωσης είναι επτά εργάσιμες ημέρες από την έναρξη ισχύος της ΠΝΠ, δηλαδή μέχρι και τις 9 Απριλίου 2020 (έως 11:59 μ.μ.), υπογραμμίζει το υπουργείο Οικονομικών.

 Βήμα 2^ο

Σε περίπτωση που είναι δικαιούχος των 800 ευρώ και εφόσον ήταν ενήμερος μέχρι και τον περασμένο Δεκέμβριο, θα πρέπει να κάνει αίτηση προς την τράπεζα για να λάβει την τρίμηνη αναστολή. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως για το επίμαχο διάστημα θα «παγώνει η δόση και οι τόκοι που δεν θα πληρωθούν θα προστεθούν στο κεφάλαιο κατά τη λήξη της περιόδου αναστολής και θα επιμεριστούν στις υπόλοιπες δόσεις του δανείου. Η διαδικασία της αίτησης, σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, θα εξετάζεται άμεσα και χωρίς το βάσανο της γραφειοκρατίας. Αξίζει να επισημανθεί πως πολλές τράπεζες, έχοντας σχηματίσει μία πρώτη εικόνα αναφορικά με τις επιπτώσεις του κορονοϊού στα χαρτοφυλάκιά τους, ξεκίνησαν ήδη την επικοινωνία με εκείνους που, αφενός, έχουν δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις (καταναλωτικά) και αφετέρου, ήταν επιρρεπείς στην αποπληρωμή των δόσεων και πριν ξεσπάσει η πανδημία. «Στόχος μας είναι να περιορίσουμε -εάν όχι να αποφύγουμε- ένα νέο κύμα “κόκκινων” δανείων», σχολιάζουν χαρακτηριστικά τα παραπάνω στελέχη.

 Βήμα 3^ο

Εάν δεν δικαιούται τα 800 ευρώ, αλλά πλήττεται από την υγειονομική κρίση, θα πρέπει, επίσης, να επικοινωνήσει με την τράπεζα. Αυτή οφείλει να εξετάσει το αίτημα, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις του ιού στη ρευστότητα, αλλά και στο διαθέσιμο εισόδημά του. Μολονότι τα στοιχεία για τις εισπράξεις μέσω ενεργητικής διαχείρισης (δηλαδή, μέσω είσπραξης καθυστερούμενων οφειλών, αναδιαρθρώσεων δανείων, ρευστοποίησης εξασφαλίσεων κ.λπ.) είναι, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), μάλλον απογοητευτικά, παρά το γεγονός ότι συνομολογούνται κυρίως λύσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εμφανίζονται πρόθυμα να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις, δεδομένης και της κατάστασης.

 Βήμα 4^ο

Αντίστοιχη διαδικασία θα πρέπει να ακολουθήσουν τόσο οι δανειολήπτες του νόμου Κατσέλη (παλαιού, αλλά και νέου), ήτοι μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και μικροέμποροι, όσο και εκείνοι που έχουν ρυθμίσει μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού (αφορά σε ομόρρυθμους εταίρους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες). Στην πρόσφατη ΠΝΠ προβλέπεται ότι «για οφειλέτες που αποδεδειγμένα πλήττονται από τις συνέπειες του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, δυνάμει της από 11.3.2020 ΠΝΠ (Α’ 55) και της από 20.3.2020 ΠΝΠΠ (Α’ 68) και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτών υπουργικών αποφάσεων, που έχουν εκδοθεί ή πρόκειται να εκδοθούν, αναστέλλεται για χρονικό διάστημα τριών μηνών η καταβολή των δόσεων, στο πλαίσιο ρυθμίσεων των ν. 4469/2017, 4605/2019 και 3869/2010 (Α’ 130), χωρίς να επέρχονται οι συνέπειες λόγω της μη καταβολής και χωρίς να τροποποιείται η συνολική διάρκεια της ρύθμισης». Υπενθυμίζεται πως ο δανειολήπτης, ο οποίος έκανε αίτηση για ένταξη σε κάποιο από τα παραπάνω πλαίσια προστασίας της περιουσίας του, έχανε τη ρύθμιση εάν καθίστατο υπερήμερος, δεν προέβαινε, δηλαδή, σε καταβολές, με συνέπεια το συνολικό ύψος του ποσού σε καθυστέρηση να υπερβαίνει αθροιστικά την αξία τριών μηνιαίων δόσεων.

 Βήμα 5^ο

Στην ίδια ΠΝΠ προβλέπεται, επίσης, η αναστολή για τρεις μήνες των προθεσμιών διενέργειας διαδικαστικών και λοιπόν πράξεων, που αφορούν στο πλαίσιο προστασίας α’ κατοικίας (4605/2019) και του εξωδικαστικού (4469/2017), υπό την προϋπόθεση ότι η υποβολή αίτησης έχει γίνει εμπρόθεσμα. Το μέτρο αυτό ισχύει για όλους τους αιτούντες.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από 1/7/2019 έως και 28/2/2020 μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την πρώτη κατοικία:

Ρυθμίστηκαν 19,1 εκατ. ευρώ δανειακών απαιτήσεων με υποθήκη ή προσημείωση στην κύρια κατοικία.

• Εχει πραγματοποιηθεί διαγραφή οφειλών ύψους 5,2 εκατ. ευρώ.

• Εγκρίθηκε κρατική επιδότηση μέχρι τη συνολική εξόφληση των δόσεων αποπληρωμής των δανείων που ρυθμίστηκαν, ύψους επτά εκατ. ευρώ.

• Η μέση αξία κύριας κατοικίας που προστατεύεται ανέρχεται στις 80.100 ευρώ, ενώ 45.400 ευρώ είναι το μέσο ποσό ρύθμισης.

• Το μέσο ποσοστό κρατικής επιδότησης είναι 36,7% της μηνιαίας δόσης.

• Το μέσο ποσοστό διαγραφής οφειλών ανέρχεται στο 21,3% των δανειακών απαιτήσεων που ρυθμίστηκαν.

Στις 2.509 οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί και διαβιβαστεί στις τράπεζες.

 Βήμα 6^ο

Όσον αφορά στα ρυθμισμένα δάνεια τα οποία έχουν μεταβιβαστεί στα funds και διαχειρίζονται οι servicers, αυτά θα «παγώσουν» εξίσου, με τις εταιρίες να έχουν ήδη ξεκινήσει τα τηλέφωνα στους δανειολήπτες για τη χορήγηση της επίμαχης διευκόλυνσης. Όπως, άλλωστε, σημειώνουν σε σχετική ανακοίνωσή τους οι εταιρίες διαχείρισης, «για τους δανειολήπτες που τεκμηριωμένα δοκιμάζονται από την αιφνίδια μεταβολή στην οικονομική δραστηριότητα, προτείνονται εξατομικευμένες λύσεις, βασισμένες στο οικονομικό προφίλ, προσφέροντας τη δυνατότητα μείωσης ή αναστολής καταβολής των δόσεων για τρεις μήνες. Ειδικά για όσους πιστούχους δικαιούνται την κρατική ενίσχυση των 800 ευρώ προχωρούμε αμέσως -κατόπιν επικοινωνίας με το δανειολήπτη- στην αναστολή καταβολής των δόσεων για τρεις μήνες». Υπενθυμίζεται πως, με βάση στοιχεία της ΤτΕ για το δ’ τρίμηνο του 2019, οι servicers διαχειρίζονται δάνεια συνολικού ύψους 23,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 6,4 δισ. ευρώ είναι επιχειρήσεων, 3,3 δισ. ευρώ ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων και 13,9 δισ. ευρώ ιδιωτών (11,5 δισ. ευρώ καταναλωτικά και τα υπόλοιπα στεγαστικά).

 Πως θα ρυθμίσουν επιχειρήσεις

Στην δύσκολη «μάχη» που δίνουν τις τελευταίες εβδομάδες ενάντια στον κορονοϊό, οι επιχειρήσεις μπορούν να θωρακιστούν με 6μηνη αναστολή πληρωμής κεφαλαίου και αποπληρωμή των επιτοκίων των δανείων τους από το Δημόσιο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση της ΕΕΤ, οι επιχειρήσεις καλούνται με αίτημά τους στο πιστωτικό ίδρυμα με το οποίο συνεργάζονται να ζητήσουν την αναστολή  καταβολής των δόσεων κεφαλαίου (χρεολύσια) που οφείλονται μέχρι -τουλάχιστον- την 30ή/9/2020. «Η διευκόλυνση αφορά σε νομικά πρόσωπα που ανήκουν σε κλάδους οι οποίοι πλήττονται άμεσα από την παρούσα κρίση», επισημαίνεται χαρακτηριστικά και προστίθεται: «Συγκεκριμένα, οι παραπάνω δανειολήπτες δύνανται να αιτηθούν τη μεταγενέστερη καταβολή χρεολυσίων, με παράταση της διάρκειας των πιστώσεων, αρκεί τα δάνειά τους να ήταν ενήμερα την 31η/12/2019. Για το χρονικό διάστημα της παραπάνω αναστολής, οι συμβατικοί τόκοι καταβάλλονται κανονικά».

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση προτίθεται να ρίξει περί το ένα δισ. ευρώ για την επιδότηση του επιτοκίου των επιχειρηματικών δανείων για το χρονικό διάστημα Απρίλιος – Ιούνιος 2020. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δε, το επίμαχο μέτρο δύναται να επεκταθεί χρονικά για ακόμη δύο μήνες (έως τα τέλη Αυγούστου), «εφόσον καταστεί αναγκαίο, λαμβάνοντας υπόψη και την εξέλιξη της παρούσης κρίσης». Οι ίδιες πηγές, πάντως, σπεύδουν να επισημάνουν πως «επιχείρηση η οποία θα προχωρήσει σε απολύσεις δεν θα λάβει αυτήν την ενίσχυση», υποστηρίζοντας πως σκοπός του μέτρου είναι η ελάφρυνση των επιχειρήσεων και, παράλληλα, η διατήρηση της ευστάθειας του δανειακού συστήματος της χώρας.

Όσον αφορά στο εγγυοδοτικό πρόγραμμα, αυτό θα αφορά σε νέα δάνεια επιχειρήσεων αποκλειστικά για κεφάλαιο κίνησης και θα αξιοποιεί πόρους της Αναπτυξιακής Τράπεζας, αλλά και του ΕΣΠΑ.

Προθεσμία 6 ημερών για τη διαβίβαση επιταγών

Περιθώριο έξι ημερών θα έχουν τελικά οι επιχειρήσεις που πλήττονται από τον κορονοϊό για να προσκομίσουν ηλεκτρονικά στις τράπεζες τις επιταγές, «παγώνοντας», έτσι, για 75 ημέρες την εξόφλησή τους.

Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, «σε συνέχεια της απόφασης αναστολής των προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής αξιογράφων, διευκρινίζεται ότι για τη διευκόλυνση των συναλλασσομένων και ειδικότερα των εκδοτών, αποδεκτών και κομιστών αξιογράφων (ιδίως μεταχρονολογημένων επιταγών), παρατείνονται κατά τρεις επιπλέον εργάσιμες ημέρες (γίνονται έξι συνολικά) οι προβλεπόμενες προθεσμίες των τριών εργάσιμων ημερών για τη διαβίβαση των αξιογράφων στο τραπεζικό σύστημα».

Παρ’ όλα αυτή η αναστολή για 2,5 μήνες εξακολουθεί να δημιουργεί οξύ θέμα ρευστότητας για εκατοντάδες εισαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν αγοράσει και προπληρώσει εμπορεύματα και πρώτες ύλες από το εξωτερικό εδώ και αρκετούς μήνες και βρίσκονται αντιμέτωπες με τη στάση πληρωμών. Εξίσου οξύ είναι το πρόβλημα για όλες τις χονδρεμπορικές επιχειρήσεις που έχουν πουλήσει εμπορεύματα και έχουν στα χέρια τους μεταχρονολογημένες επιταγές 3 ή 6 μηνών, η εξόφληση των οποίων παρατείνεται για άλλους 2,5 μήνες.