Τράπεζες: Σφίγγει ο κυβερνητικός κλοιός για το IRIS

Αποφασισμένη να κλιμακώσει την πίεση προς τις τράπεζες για ουσιαστικές μειώσεις των προμηθειών και ευρύτερη υιοθέτηση του IRIS είναι η κυβέρνηση, επιλέγοντας να αφήνει να «πλανάται στην ατμόσφαιρα» η απειλή της έκτασης φορολόγησης των κερδών  των τραπεζών.

Την Τετάρτη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης ανέφερε ότι “η φορολόγηση των κερδών των τραπεζών δεν είναι ειλημμένη απόφαση” στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα ότι η συγκεκριμένη πρόταση είναι στο τραπέζι. Η Κυβέρνηση πρόσθεσε ο κ. Μαρινάκης “εξετάζει όλα τα εργαλεία που έχει στα χέρια της” και κάλεσε τις τράπεζες “να προσαρμοστούν στις ανάγκες των πολιτών και με μια σειρά αποφάσεις που θα πάρουν, να μειώσουν τα βάρη και τις χρεώσεις έναντι των πολιτών”.

Όπως εκτιμούν κύκλοι του οικονομικού επιτελείου η Κυβέρνηση θα εξαντλήσει όλα τα μέσα που έχει, προς αυτή την κατεύθυνση και η απειλή της φορολόγησης των τραπεζικών κερδών αποτελεί ισχυρό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση.

Το νέο κύμα των κυβερνητικών πιέσεων πυροδότησαν τα πρόσφατα οικονομικά αποτελέσματα που ανακοίνωσαν οι τέσσερις συστιμικές τράπεζες για το εννεάμηνο σύμφωνα με τα οποία, τα έσοδα από τόκους και τα έσοδα από προμήθειες αποτέλεσαν την κύρια αιτία εκτόξευσης της κερδοφορίας για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά την πτώση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, τα συνολικά επιτοκιακά έσοδα του 9μήνου διαμορφώθηκαν σε περίπου 6,35 δισ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από προμήθειες ανήλθαν σε περίπου 1,54 δισ. ευρώ.

Πηγές του οικονομικού επιτελείου κάνουν λόγο για επιδόσεις που προκαλούν την κοινή γνώμη και προαναγγέλλουν την κλιμάκωση της πίεσης προς το εγχώριο πιστωτικό σύστημα για ουσιαστικότερες παρεμβάσεις.

Επιμένει για το IRIS ο Χατζηδάκης

Την ίδια στιγμή ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι συνεχίζεται η ασφυκτική πίεση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη προς τις διοικήσεις των τεσσάρων συστιμικών τραπεζών προκειμένου να περιοριστεί σε μεγαλύτερο εύρος το κόστος των προμηθειών για όσους πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πληρωμές.

Σε αυτή την κατεύθυνση περιμένει και την απάντησή τους στο επιτακτικό αίτημα αύξησης του ημερήσιου ορίου συναλλαγών μέσω IRIS, αλλά και την πληρωμή με QR εμπορικών πράξεων.

Ως γνωστόν στο πλαίσιο της προσπάθειας για διεύρυνση των άμεσων πληρωμών το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχει ζητήσει από τις τράπεζες να διαχωριστεί το ποσό που κάποιο φυσικό πρόσωπο μπορεί να στείλει χρήματα μέσω IRIS (person to person) από το ποσό που μπορεί να πληρώσει έναν ελεύθερο επαγγελματία (person to business), ανεβάζοντας έτσι το ημερήσιο όριο για τα δύο προϊόντα στα 1.000 ευρώ ημερησίως από 500 ευρώ σήμερα.

Η δυνατότητα πληρωμής με IRIS αφορά μέχρι σήμερα τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους, και σύμφωνα με τα στοιχεία της ∆ΙΑΣ 551.000 επαγγελματίες παρέχουν αυτή τη δυνατότητα στους πελάτες τους.

Παρά το σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου οι τράπεζες δεν δείχνουν μέχρι στιγμής διατεθειμένες να συμπορευτούν με την βούληση του Κωστή Χατζηδάκη καθώς πρόκειται για την διεύρυνση μιας τραπεζικής εργασίας με εξαιρετικά χαμηλό κόστος που δεν προσδίδει ιδιαίτερα όφελος στα συνολικά έσοδα των τραπεζών και μάλιστα σε μια περίοδο πτωτικών επιτοκίων που τα έχουν ανάγκη προκειμένου να διατηρήσουν τους υψηλούς ρυθμούς αύξησης της κερδοφορίας τους.

Κοινώς η στροφή των καταναλωτών σε εργασίες με εξαιρετικά χαμηλό κόστος είναι προφανές ότι κρίνεται ασύμφορη τη δεδομένη χρονική στιγμή εξ’ και η επιφυλακτικότητα των τραπεζών για την συγκεκριμένη επιλογή του οικονομικού επιτελείου.

Από την πλευρά τους κύκλοι του οικονομικού επιτελείου διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση ότι η κυβέρνηση θα επιχειρήσει με κάθε τρόπο την διεύρυνση των δυνατοτήτων των άμεσων πληρωμών ως του ασφαλέστερου, φθηνότερου και ταχύτερου τρόπου συναλλαγών, υιοθετώντας ακόμη και εάν χρειαστεί «νομοθετικά» μέτρα.

Η απάντηση των τραπεζών

Από πλευράς τους, οι τράπεζες απάντησαν στις συστάσεις αυτές μειώνοντας μεμονωμένα τις προμήθειες συγκεκριμένων συναλλαγών και αντιπροτείνοντας συνδρομητικά πακέτα υπηρεσιών όπου ο πελάτης μπορεί να έχει έως και απεριόριστες συναλλαγές δωρεάν. Ωστόσο σε μια αγορά σαν την ελληνική, σημειώνουν κύκλοι του ΥΠΟΙΚ που δεν έχει μάθει να λειτουργεί με συνδρομές, θα χρειασθεί ένα μεγάλο διάστημα να συνηθίσει τη νέα πραγματικότητα, μέσω της οποίας ο κάθε καταναλωτής θα επιλέγει, όπως και για το κινητό του ή για το ρεύμα, το πακέτο υπηρεσιών που του ταιριάζει.

Με την κυβέρνηση πάντως να κλιμακώνει την πίεση θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι το πιστωτικό σύστημα συντονισμένα θα ξεκινήσει στις αρχές του 2025 τον δεύτερο κύκλο μείωσης των προμηθειών. Ήδη πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τράπεζες επανασχεδιάζουν τη στρατηγική των εσόδων τους, μετατοπίζοντας την είσπραξη προμηθειών, μέσα κυρίως από τις εργασίες asset management, και ακολουθούν τις τάσεις του ανταγωνισμού, που εντείνεται από τη παρουσία των Fintech και τη δημιουργία του πέμπτου τραπεζικού πόλου.