Τρόφιμα: Το δίλημμα τιμής-ποιότητας στα χρόνια της ακρίβειας – Ανήφορος στις τιμές

Η συζήτηση για τις τιμές στο πασχαλινό τραπέζι με αιχμή τα αμνοερίφια αλλά και τα όσα αναφέρουν οι κτηνοτρόφοι για τις ελληνοποιήσεις φέρνει επιτακτικά στο προσκήνιο ένα βασικό θέμα που αναμένεται να κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια. Αυτό της προσβασιμότητας των πολιτών και ειδικά των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων σε ποιοτικά τρόφιμα, κάτι κομβικό, για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, όπως άλλωστε δείχνουν και τα στοιχεία που κατά καιρούς παρουσιάζονται π.χ. για τη διασύνδεση της παχυσαρκίας με την εισοδηματική εικόνα νοικοκυριών.

Ουσιαστικά, οι πλέον φτωχοί καλύπτουν βασικές διατροφικές ανάγκες με χαμηλότερης ποιότητας τρόφιμα, αλλά πλέον φτηνά που ενισχύουν φαινόμενα παχυσαρκίας, ενώ ήδη σε χώρες της ΕΕ συχνό είναι το φαινόμενο με το άνοιγμα καταστημάτων όπου πωλούνται συσκευασίες με προϊόντα που η ημερομηνία λήξης έχει παρέλθει.

Ανηφόρα τιμών

Βέβαια ο ανήφορος των τιμών και η διαφαινόμενη συνέχιση της τάσης αυτής θέτει ακόμη πιο εμφατικά το εν λόγω δίλημμα “τιμής- ποιότητας”, που όπως φαίνεται κυριαρχεί. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση όσα ανέφερε την Τετάρτη ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Φίλιπ Λέιν πληθωρισμός των τροφίμων εξακολουθεί να κινείται ανοδικά στην Ευρώπη και μπορεί να είναι ο βασικός μοχλός αύξησης των τιμών τώρα, δήλωσε την Τετάρτη ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Φίλιπ Λέιν.

“Κοιτάζω τα τρόφιμα, όπου οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ίσως οι πιο έντονες. Και συνεχίζουν να αυξάνονται τώρα”, δήλωσε ο Λέιν σε πανεπιστημιακή διάλεξη στην Κύπρο. “Δεν νομίζω ότι βρισκόμαστε ακόμη στο αποκορύφωμα του πληθωρισμού των τροφίμων, δεν έχει φτάσει ακόμη εκεί, ωστόσο προβλέπεται να υποχωρήσει φέτος”, πρόσθεσε, σύμφωνα με το Reuters.

Καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών

Στο μεταξύ το όλο θέμα για την πρόσβαση σε ποιοτικά τρόφιμα αναδείχθηκε σε εκδήλωση το απόγευμα της Τρίτης για την παρουσίαση καμπάνιας προώθησης των συναιτεριστικών προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.), που συμμετέχουν στο πρόγραμμα της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ “Μικροί Θησαυροί της Ευρώπης”

Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα προώθησης «Μικροί Θησαυροί της Ευρώπης», με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την σφραγίδα «Enjoy it’s from Europe», δίνει την ευκαιρία να αναδειχθούν καλύτερα τα προϊόντα Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε. και να ενημερωθούν οι καταναλωτές και για τους συνεταιρισμούς παραγωγών ανά την Ελλάδα. Όπως ανέφερε, μάλιστα, σε σχετική ερώτηση του news247.gr για το κατά πόσο στην εποχή της ακρίβειας ο καταναλωτής μπορεί να έχει πρόσβαση στα ποιοτικά αυτά προϊόντα, ο Στέλιος Δρυς, πρόεδρος της εταιρείας Foodstantard που είναι ο φορέας υλοποίησης του εν λόγω προγράμματος, στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα της ενημέρωσης των καταναλωτών και της σωστής καταναλωτικής συμπεριφοράς. “Η ανάγκη για τρόφιμο είναι μεγάλη άρα η ζήτηση μεγαλωνει, την ώρα που οι παραγωγοί λιγοστεύουν, Αυτό σε συνδυασμό με την εικόνα τιμών στις πρώτες ύλες δημιουργεί δυσκολίες. Είναι αυτο ένα μεγάλο στοίχημα. Ναι υπάρχει ένα πρόβλημα” σημείωσε ο κ. Δρυς και στάθηκε στο ότι ο καταναλωτής θα πρέπει να ξέρει το τι αντιπροσωπεύει το κάθε τρόφιμο.

“Αλλάζουν οι επιλογές καταναλωτές” σημείωσε και προσέθεσε: “Εχουμε καλό προϊόν αλλά π.χ. στη φέτα οι δυνατότητες των καταναλωτών είναι περιορισμένες. Δυσκολεύονται τελευταια και πάνε σε λύσεις που δεν οδηγουν πουθενά. Ο καταναλωτής νομιζει ότι ψωνίζει και νομίζει ότι τρέφεται” ανέφερε ο κ. Δρυς, που εστίασε στο ότι η φέτα αποτελεί το τρόφιμο με το μεγαλύτερο πρωτεϊνικό φορτίο. Βέβασια λόγω και της τιμής της εσχάτως αντιμετωπίζει ανταγωνισμό από λευκά τυριά, που βέβαια δεν είναι φέτα.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε στην ίδια εκδήλωση, ο Παύλος Σατολιάς, Πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) οι προϋποθέσεις για την παρασκευή της φέτας ή π.χ, της Γραβιέρας Νάξου είναι αυστηρές και απαιτούν διαδικασίες κοστοβόρες και βέβαια μεγάλες ποσότητες γάλακτος. Π.χ. για να είναι ένα προϊόν φέτα θα πρέπει να έχει ελληνικό αιγοπρόβειο γάλα σε δεδομένη αναλογία, που σε 48 ώρες να έχει πήξει με παραδοσιακή μέθοδο και να έχει για 2 μήνες σε βαρέλια με 56% υγρασία. Ανάλογα και η Γραβιέρα Νάξου που απαιτεί 11 κιλά γάλα για κάθε ένα κιλό τυριού. “Ο κόσμος λέει ότι η φέτα π.χ. Καλαβρύτων ότι είναι ακριβή. Δεν σκέφτεται εάν έχει, όμως, καζεϊνες (πρωτεΐνες γάλακτος)” σημείωσε ο κ. Δρυς τονίζοντας ότι θα πρέπει να χτιστεί μια συμπεριφορά στην κοινωνία όπου που θα μπορεί ο πολίτης να απολαμβανει το σωστο προϊόν σε σωστή τιμή, με σωστή ενημέρωση.“Φτάνουμε στα Καλάβρυτα να μη βρίσκουμε φέτα Καλαβρύτων” ανέφερε κι από την πλευρά του ο κ. Σατολιάς “φωτογραφίζοντας” και το ότι πολλοί επαγγελματίες προτιμούν φθηνότερα προϊόντα αντί να στηρίξουν μια έντιμη σχέση ποιότητας – αξίας για ένα προϊόν ποιοτικό του τόπου. Άλλωστε, όπως αναφέρθηκε η φέτα έχοντας το καλύτερο πρωτεϊνικό προφίλ απαιτεί περίπου για ένα κιλό, 4 κιλά γάλα, δηλαδή γάλα αξίας πάνω των 7 ευρώ, την ώρα, που όπως είπε ο κ΄Δρυς το λευκό τυρί που παράγει η Arla (ένας διεθνής κολοσσός των τροφίμων) απαιτεί με τη χρήση ειδικών τεχνικών 1,5 κιλό αγελαδινό γάλα για την παραγωγή ενός κιλού. “Δηλαδή με λίγο πάνω από 60 λεπτά κάνει τυρί” τόνισε ο κ. Δρυς που σημείωσε ίτι οι καταναλωτές θα πρέπει να ενημερωθούν και να αναπτύξουν τις σωστές συμπεριφορές αγορών, μειώνοντας π.χ. σπατάλες, ώστε να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικά τρόφιμα.

“Ποιος μπορεί να ξεχωρίσει τη φέτα από το καλό τυρί. Είναι 10 φορές ακριβότερο Δεν είμαστε ενημερωμένοι. Δεν μπορούμε να αποδείξουμε το τι θα κάνει κάνει ο καταναλωτής. Δείτε το ελαιόλαδο. Δε σημαίνει ότι για να τραφεί ο καταναλωτής ό τι δεν πρεπει να καταναλώνει. Δεν πρεπει να φτηνύνει η φέτα αλλά να δουμε το πώς θα αγοράζει και εκείνος που δεν έχει τη δυνατότητα” σημείωσε ο κ. Δρυς.

Καμπανάκι για την επισιτιστική ασφάλεια

Παράλληλα, σε εκδήλωση πριν λίγες μέρες, με θέμα “η πρόκληση της επισιτιστικής ασφάλειας για ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων: Εργαλεία της ΚΑΠ 2023-2027, εθνικές προσεγγίσεις και βέλτιστες πρακτικές” αναδείχθηκε με έμφαση το θέμα του κόστους παραγωγής στο φόντο και των οικονομικών προκλήσεων που φέρνει και η πράσινη μετάβαση.

Συγκεκριμένα, η ανάγκη για προσαρμογή του γεωργικού κλάδου στην κλιματική αλλαγή αλλά και τις λοιπές προκλήσεις της εποχής, η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής, της περιβαλλοντικής και της κοινωνικής βιωσιμότητας των συστημάτων τροφίμων, και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς και ευρύτερου αγροδιατροφικού τομέα, πρωταγωνίστησαν στις συζητήσεις της εσπερίδας, την οποία παρακολούθησαν ζωντανά και διαδικτυακά περισσότερα από 400 άτομα.

“Η βιωσιμότητα δεν είναι μια μονοσήμαντη έννοια, αλλά περικλείει την οικονομική και κοινωνική διάσταση”, επεσήμανε ο Πρόεδρος της GΑΙΑ EΠΙΧΕΙΡΕΙΝ κ. Χριστόδουλος Αντωνιάδης στον χαιρετισμό του.

“Μπορούμε να δημιουργήσουμε μια βιώσιμη γεωργία και κτηνοτροφία στη χώρα μας;” αναρωτήθηκε ο κ. Αλέξανδρος Κοντός, Γεν. Διευθυντής της ΣΕΚΕ, Πρόεδρος της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής και τ. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κατά τον δικό του χαιρετισμό. Ο κ. Κοντός αναφέρθηκε ακόμη στη σημασία της επισιτιστικής ασφάλειας, ενώ σημείωσε ότι αν δεν αναβαθμιστεί ο ρόλος του ΥΠΑΑΤ και δεν χαραχθεί εθνική πολιτική, το μέλλον θα είναι αβέβαιο.

Παρόμοια θέση εξέφρασε και ο βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ και τ. Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Βασίλης Κόκκαλης. “Δυστυχώς, στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, δεν προστατεύεται η γη υψηλής παραγωγικότητας”, υποστήριξε, ενώ τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα σοβαρό σχέδιο για το έδαφος και το νερό προκειμένου να αποφευχθεί η ερημοποίηση της υπαίθρου

Ο κ. Αθανάσιος Πετρόπουλος, τ. Πρόεδρος ΓΕΩΤ.Ε.Ε. και Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, από την πλευρά του μίλησε για κρίση στην αγροτική παραγωγή που δημιουργεί μια “ασφυκτική κατάσταση”. Παράλληλα, σημείωσε ότι απαιτείται εθνική στρατηγική, επίγνωση των εξελίξεων στην ΕΕ και παρεμβάσεις μέσω της ΚΑΠ για αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση του κόστους παραγωγής.

Η κα. Έλλη Τσιφόρου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, παρουσίασε τη νέα ερευνητική μελέτη με θέμα “Προκλήσεις στην παραγωγή, το εμπόριο και την αυτάρκεια των γεωργικών προϊόντων της χώρας”, που, όπως ανέφερε, ξεκίνησε από την ανάγκη εξακρίβωσης του βαθμού τρωτότητας της ελληνικής αγροτικής παραγωγής σε ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον, το οποίο χαρακτήρισε ως “τέλεια καταιγίδα”.

Στη μελέτη, αναλύθηκαν τα μεγέθη του όγκου παραγωγής, του εξωτερικού εμπορίου και της κατανάλωσης 70 εκ των κυριότερων γεωργικών προϊόντων της Ελλάδας, ενώ προσδιορίστηκε ο βαθμός αυτάρκειας κάθε προϊόντος, προκειμένου, στη συνέχεια, να αποτιμηθούν τα πρόσφατα προβλήματα, να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις τους στην κάλυψη των αναγκών και να εντοπιστούν τα προϊόντα που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτα.

Σύμφωνα με την κα. Τσιφόρου, η έρευνα κατέδειξε ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει έλλειμμα σε πολύ σημαντικά προϊόντα φυτικής παραγωγής όπως το μαλακό σιτάρι, ο αραβόσιτος και η σόγια, αλλά και σε ζωικά προϊόντα όπως το αγελαδινό γάλα, το βόειο και το χοιρινό κρέας. Την ίδια στιγμή, αναφερόμενη στις πρόσφατες εξελίξεις σε σχέση με τα οικονομικά μεγέθη της ελληνικής γεωργίας σημείωσε ότι το αγροτικό εισόδημα παρουσίασε μείωση το 2021, εν αντιθέσει με την ΕΕ όπου αυξήθηκε, ενώ το εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2022 σημείωσε αρνητικό πρόσημο της τάξεως των -560,8 εκατ. ευρώ.

Τέλος, η οργάνωση της παραγωγής, η επένδυση στη γνώση και την καινοτομία, η πολιτική διαχείρισης κινδύνων και η χάραξη εθνικής αγροτικής πολιτικής με τομεακή στόχευση και προτεραιοποίηση αναφέρθηκαν, από πλευράς της, ως προτάσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του εθνικού πρωτογενούς τομέα απέναντι σε γεωπολιτικούς και κλιματικούς κινδύνους.

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο κ. Πέτρος Αγγελόπουλος, Αναλυτής Πολιτικής στη Μονάδα Προοπτικών Πολιτικής της ΓΔ Γεωργίας της ΕΕ, ο οποίος παρουσίασε τις πρωτοβουλίες και τα μέτρα της ΕΕ για την αντιμετώπιση των πολλαπλών πρόσφατων κρίσεων, έδωσε στοιχεία για τη χρηματοδότηση και τη στήριξη του αγροτικού τομέα μέσω της ΚΑΠ, και στάθηκε στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, όπου σημείωσε πώς “αν δεν αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τη μείωση της παραγωγής τροφίμων”.

Επισιτιστική κυριαρχία

Αντίστοιχα, ο κ. Σπυρίδων Κίντζιος, Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσίασε για πρώτη φορά το “Κοινωνικό συμβόλαιο του ΓΠΑ”, ένα πλέγμα πρωτοβουλιών και δράσεων με στόχο τη θωράκιση της χώρας από την απειλή μιας επισιτιστικής κρίσης. Όπως επεσήμανε, μείζον ζήτημα είναι η πρόσβαση των πολιτών και κυρίως των ευάλωτων ομάδων σε τρόφιμα με προσιτό κόστος. “Πρέπει να μπούμε στη σκέψη καθιέρωσης επισιτιστικής κυριαρχίας”, κατέληξε.

Ο Σύμβουλος Διοίκησης Μεγάλων Έργων της NEUROPUBLIC, κ. Δημήτρης Καπνιάς, έδωσε μια εμπεριστατωμένη εικόνα της συμβολής της ευφυούς γεωργίας στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, εξηγώντας πώς η τεχνολογία μπορεί να συμβάλει στην άνοδο της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων, ενώ παρέθεσε παραδείγματα του καταλυτικού ρόλου της στη λήψη καίριων αποφάσεων για τις καλλιέργειες χάρη στο σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense. Τέλος, επεσήμανε ότι είναι σημαντικό να υπάρξουν εθνικές επιλογές όσον αφορά στην ευφυή γεωργία, οι οποίες θα είναι προσαρμοσμένες στην πραγματικότητα και στα ειδικά χαρακτηριστικά του ελληνικού πρωτογενούς τομέα.

Για τις απρόβλεπτες εξελίξεις και τις προκλήσεις που βίωσε ο πρωτογενής τομέας της ΕΕ, μίλησε ο κ. Patrick Pagani, Ανώτερος Σύμβουλος Πολιτικής της Copa-Cogeca. Μάλιστα, εξήγησε ότι τόσο η «Πράσινη Συμφωνία» όσο και η Στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» δεν είχαν προβλέψει πιθανές επιπτώσεις σε σχέση με τη μείωση της αγροτικής παραγωγής.

Ο κ. Pagani τόνισε, επίσης, ότι θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις ως προς τους τρόπους για τη μείωση της εξάρτησης των παραγωγών από τα λιπάσματα αλλά και σε σχέση με το πώς θα επιτευχθεί η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση “χωρίς να μείνει κανένας πίσω”.

Η τελευταία τοποθέτηση ανήκε στον Πρόεδρο του ΣΑΣΟΕ, κ. Γιώργο Κατσούλη. Εκπροσωπώντας τους συνεταιρισμούς της χώρας, ο κ. Κατσούλης σκιαγράφησε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας και επεσήμανε τον κομβικό ρόλο της τεχνολογίας και της καινοτομίας στη μείωση του κόστους παραγωγής, ενώ τόνισε ότι “θα πρέπει επιτέλους η Πολιτεία να αποφασίσει αν θέλει να έχουμε πρωτογενή τομέα”.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις