Βάλαμε μυαλό;

Ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα για το θέμα της υπερχρέωσης ή μη των ελληνικών νοικοκυριών και την αδυναμία αποπληρωμής των δανειακών τους υποχρεώσεων, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η GPO σε δείγμα 2.000 ατόμων, τον Μάρτιο του 2008, για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης, που παρουσιάστηκε σε ημερίδα με θέμα «Τράπεζες και καταναλωτές: Μπες Ενημερωμένος – Βγες Κερδισμένος».

Το 36,15% του δείγματος έχει δάνειο από τράπεζα και το 65,9% δεν έχει πάρει δάνειο. Ειδικότερα στην ερώτηση “εάν δυσκολεύεστε να αποπληρώσετε το δάνειό σας”, το 75,9% των ερωτηθέντων του δείγματος δήλωσε “λίγο ή καθόλου” και το 19,3% και το 24% «πολύ και αρκετά». Αναφορικά με την πληρωμή των δόσεων της πιστωτικής κάρτας κάθε μήνα, το 86,9% δήλωσε «λίγο και καθόλου» στην ερώτηση “εάν δυσκολεύετε να πληρώσετε την δόση” και το 12,1% «πολύ και αρκετά».

Το 75,3% των ερωτηθέντων “διαφωνεί” και “μάλλον διαφωνεί” με την άποψη ότι οι όροι δανεισμού των τραπεζών είναι δίκαιοι και ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του μέσου καταναλωτή και το 19% “συμφωνεί” και “μάλλον συμφωνεί”. Το 69,4% των ερωτηθέντων “συμφωνεί” και “μάλλον συμφωνεί” με την άποψη ότι οι τράπεζες λειτουργούν ασύδοτα και χωρίς κανένα έλεγχο από την πολιτεία και το 20,7% “διαφωνεί” και “μάλλον διαφωνεί” ότι λειτουργούν ασύδοτα. 

Το 80,2% των ερωτηθέντων “διαφωνεί” και “μάλλον διαφωνεί” με την άποψη ότι οι τράπεζες ενδιαφέρονται για το κοινωνικό σύνολο και το 17,6% “συμφωνεί” ή “μάλλον συμφωνεί” με την θέση αυτή. Το 65,7% δήλωσαν “ευχαριστημένοι” και “πολύ ευχαριστημένοι” με την τράπεζα που συνεργάζονται και το 6,9% “δυσαρεστημένοι” και “πολύ δυσαρεστημένοι”. Το 50% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι οι τράπεζες συμβάλλουν στην ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και το 39,9% ότι “διαφωνούν” και “μάλλον διαφωνούν” με τη θέση αυτή

 Μιλώντας στην ημερίδα ο υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι υπάρχουν πολλές καταγγελίες από πολίτες, οι οποίοι αναφέρονται όχι μόνον σε καταχρηστικούς όρους συναλλαγών, αλλά και σε αρνητικές συμπεριφορές μερίδας εκπροσώπων των τραπεζικών ιδρυμάτων. Καταγγελίες οι οποίες, μέσω της δικαστικής οδού, οδήγησαν στην έκδοση αποφάσεων, με τις οποίες κηρύχθηκαν παράνομοι και καταχρηστικοί 14 όροι που εφαρμόζουν οι τράπεζες κατά τις συναλλακτικές πρακτικές τους με τους καταναλωτές. 

Ο κ.Φώλιας τόνισε ότι η απάλειψη των επίμαχων όρων από τις συμβάσεις των τραπεζών μπορεί να συμβάλει τόσο στη διαφύλαξη της αξιοπιστίας τους, όσο και στην εφαρμογή της αρχής της διαφάνειας στις συναλλαγές. Υπό το πρίσμα αυτό, ως μια πρώτη κίνηση, όπως είπε, οι τράπεζες θα μπορούσαν να αλλάξουν πρακτικές, οι οποίες δεν εντάσσονται στην κοινή λογική, όπως η αναδρομική επιβάρυνση τόκων σε χρήση πιστωτικής κάρτας με χρέωση από την ημέρα διεξαγωγής της συναλλαγής, η χρέωση προμήθειας 1,40 ευρώ για κατάθεση σε λογαριασμό τρίτου προσώπου και τα επιβαλλόμενα έξοδα αδράνειας από 0,60 – 1 ευρώ μηνιαίως για λογαριασμούς κατάθεσης που μένουν ακίνητοι για περισσότερο από 18 μήνες. 

Επίσης, η κλιμακωτή χρέωση από 3-20 ευρώ σε ανάληψη μετρητών από πιστωτική κάρτα.η επιβράδυνση της επιθετικής πολιτικής προώθησης καταναλωτικών προϊόντων, με την παράλληλη εφαρμογή αυστηρότερων όρων στην έγκριση πιστωτικών καρτών, καταναλωτικών και λοιπών δανείων, καθώς και η απάλειψη προσβλητικής ή απειλητικής συμπεριφοράς υπαλλήλων εισπρακτικών εταιρειών σε οφειλέτες, οι οποίοι είχαν καθυστερήσει την καταβολή της δόσης του δανείου. 

Σε γραπτό του χαιρετισμό ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού και δυναμικού τραπεζικού συστήματος που ήταν βασική προτεραιότητά της από το Μάρτιο του 2004.

«Τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής είναι μετρήσιμα. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων μειώθηκε από τις 4,77 εκατοστιαίες μονάδες τον Δεκέμβριο του 2004 στις 4,06 εκατοστιαίες μονάδες τον Δεκέμβριο του 2007. Και αυτό σε μια περίοδο αύξησης του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», ανέφερε ο κ.Αλογοσκούφης . 

“Σε ορισμένες, μάλιστα, κατηγορίες τραπεζικών δανείων, όπως τα στεγαστικά δάνεια, τα επιτόκια στην Ελλάδα είναι χαμηλότερα απ’ ό,τι στην ευρωζώνη. Είχαμε, δηλαδή, ως αποτέλεσμα του εντονότερου ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα, μία διαδικασία σύγκλισης των ελληνικών επιτοκίων με τα ευρωπαϊκά, αν και υπάρχει απόσταση ακόμη που θα πρέπει να διανύσουμε”, πρόσθεσε ο υπουργός.

Μιλώντας στην ίδια ημερίδα ο γενικός γραμματέας Καταναλωτή Γιάννης Οικονόμου υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει στον χώρα μας, προσφέρει ένα υψηλό επίπεδο προστασίας στον καταναλωτή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και ενισχύθηκε με την τροποποίηση του νόμου το περασμένο καλοκαίρι, με την προσθήκη του ακατάσχετου της πρώτης κατοικίας κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, αλλά και από τη δυνατότητα του υπουργού Ανάπτυξης να επιβάλει την απόσυρση από τα συμβόλαια, όρων που έχουν κριθεί καταχρηστικοί με αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις. “Οι νόμοι υπάρχουν, εφαρμόζονται και όποιοι δεν τους τηρούν, θα έχουν και στο μέλλον τις προβλεπόμενες κυρώσεις”, ανέφερε ο κ. Οικονόμου.

O γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Χρήστος Γκόρτσος έδωσε έμφαση, μεταξύ άλλων, στην αρχή του υπεύθυνου δανεισμού, αναφέροντας ότι για την ικανοποίηση του αιτήματος που αφορά την πρόληψη της υπερχρέωσης των νοικοκυριών, δεν υφίσταται ακόμα κοινοτικό ρυθμιστικό πλαίσιο, κυοφορείται όμως η υιοθέτηση σχετικών με την αρχή του υπεύθυνου δανεισμού διατάξεων, με την αναμενόμενη έκδοση της Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. 

Αναφερόμενος ειδικότερα σε ζητήματα που ανακύπτουν από διατάξεις της Οδηγίας, επισήμανε, μεταξύ άλλων, την αοριστία της διάταξης, καθώς δεν τίθενται επαρκώς ορισμένα κριτήρια σε ό,τι αφορά την τήρησή της, το σοβαρό ενδεχόμενο διαφοροποιημένης εφαρμογής της διάταξης στα κράτη μέλη, την αδρανοποίηση του καταναλωτή σε ό,τι αφορά την ανάληψη ευθύνης εκ μέρους του ως συμβαλλόμενου μέρους, την άμεση συνέπεια της εφαρμογής της εν λόγω διάταξης σε «ευπαθείς» κατηγορίες πληθυσμού που έχουν και μεγαλύτερη ανάγκη δανεισμού, καθώς και την ιδιαιτερότητα των περιορισμών υπό τους οποίους λειτουργεί η “λευκή λίστα” του “Τειρεσία”.

(Πηγή: ΑΠΕ)