Βαρύ το τίμημα του lockdown: Στα 4,8 δισ. το πρωτογενές έλλειμμα

Στα 4,8 δις ευρώ εκτοξεύτηκε το πρωτογενές έλλειμα στο τέλος του πενταμήνου Ιανουαρίου – Μαΐου με τα φορολογικά έσοδα να καταγράφουν υστέρηση 33,5% ή 1,23 δις ευρώ μόνο για τον Μάϊο έναντι αναμενόμενων εσόδων 2,07 δις.

Εκτός από το lockdown της οικονομίας, λόγω κορονοϊού, τα έσοδα του Μαϊού χτυπήθηκαν και από την έκπτωση του 25% που δόθηκε για την εμπρόθεσμη πληρωμή του ΦΠΑ Απριλίου που έφτανε τα 700 εκ ευρώ . Πολλές επιχειρήσεις που είχαν την δυνατότητα να πληρώσουν το Μάϊο την δεύτερη δόση του ΦΠΑ αποφάσισαν να αποπληρώσουν το σύνολο του τον Απρίλιο για να εξασφαλίσουν την έκπτωση μειώνοντας παράλληλά τα έσοδα του Μαΐου .

Δύσκολη αναμένεται ότι θα είναι η κατάσταση και τον Ιούνιο αφού επίδραση στα έσοδα θα έχουν και οι αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων

Εξηγούν οι ίδιες πηγές πως η πτώση κατά 60% στον τουρισμό το καλοκαίρι (που είναι όπως αναφέρουν το πιο καλό σενάριο για τον Μήνα Ιούλιο – Αύγουστο) θα έχει επιπτώσεις στο ΑΕΠ (ύφεση 3,6% στο θερινό 3μηνο) και προφανώς θα υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στα έσοδα. Μάλιστα έχουν αρχίσει ήδη να φαίνονται οι πιέσεις.

Με τα μέτρα Μαίου κατεγράφη διεύρυνση πρωτογενούς αποτελέσματος στο -3% του ΑΕΠ (4,8 δις ευρώ) από -2% του ΑΕΠ που υπολογιζόταν τον Απρίλιο.

Για την πορεία του ΑΕΠ αναφέρθηκαν αρμόδιες πηγές σε μία αρχική εκτίμηση για 20% σε έναν μήνα επίπτωσης από lockdown. Αλλά μένει να φανεί αν ισχύει γιατί πάντα σε ένα lockdown είναι δυσκολότερες. Επίσης πρέπει να φανεί τι στήριξη προσέφεραν τα 5 δις ευρώ που έδωσε το κράτος αλλά και η αύξηση της χρηματοδότησης της οικονομίας που έχει σχέση με το τι θα διαθέσουν οι τράπεζες και αυτό θα φανεί το Δεκέμβριο. Προς το παρόν έτσι η εκτίμηση για ύφεση 5%-8% παραμένει.

Οι ίδιες πηγές εξηγούσαν πως από τον Ιούλιο τα έσοδα αναμένεται να έχουν μια ενίσχυση από κοινοτικούς πόρους μέσω του ΕΣΠΑ που θα καλύψουν επιδόματα ειδικού σκοπού των 800 ευρώ για Μάρτιο και Απρίλιο και των 534 ευρώ για τον Μάιο.

Πηγή του ΓΛΚ υπολόγιζε ότι τα περίπου 400 εκ ευρώ για την επιδότηση δόσεων «κόκκινων» και «πράσινων» στεγαστικών δανείων που θα είναι η γέφυρα από τοι πρόγραμμα προστασίας της πρώτης κατοικίας που λήγει οριστικά στα τέλος Ιουλίου στο νέο πτωχευτικό δίκαιο θα μοιραστεί ως δαπάνη κατά 40% ( 160 εκ ευρώ το 2020 ) και κατά 60% ( 240 εκ ευρώ ) το 2021 με τις εκταμιεύσεις των ποσών να ξεκινούν από το Σεπτέμβριο και μετά .

Σε ότι αφορά την σχεδιαζόμενη προκαταβολή φόρου , αναμένεται ότι θα έχει ένα δημοσιονομικό κόστος το 2020 το οποίο όμως θα γίνει ελάφρυνση το 2021 καθώς θα μειωθούν οι επιστροφές φόρων . Επίσης εκτιμάται πως το 2021 θα υπάρχει κάποια δημοσιονομική χαλάρωση αλλά όχι ανάλογη με αυτή που υφίσταται φέτος ανά την Ε.Ε. (γενική ρήτρα διαφυγής).

«Το Μάιο είχαμε, όπως αναμέναμε, σημαντική μείωση των εσόδων (33,5%), καθώς τα έσοδα επλήγησαν ταυτόχρονα από το μαζικό lock down της οικονομίας τον μήνα Απρίλιο, από τις αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων για πολύ μεγάλο μέρος της οικονομίας και από την προπληρωμή (λόγω της έκπτωσης του 25%), μέρος του ΦΠΑ που επρόκειτο να εισπραχθεί τον Μάιο στο τέλος Απριλίου. Η τελευταία παρατήρηση εξηγεί και την μικρή απόκλιση σε σχέση με την πρόβλεψη των εσόδων που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σταθερότητας.» τόνισε πριν λίγη ώρα ο υφυπουργός οικονομικών κ. Θόδωρος Σκυλακάκης

Το πεντάμηνο

 Σύμφωνα με το ΓΛΚ το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 16.078 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 2.663 εκατ. ευρώ ή 14,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας COVID-19. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 30 εκατ. ευρώ περίπου στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι» για το μήνα Απρίλιο 2020.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 17.852 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.453 εκατ. ευρώ ή 12,1% έναντι του στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 15.539 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.157 εκατ. ευρώ ή 12,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, τα έσοδα από φόρους είναι αυξημένα κατά 300 εκατ. ευρώ.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1.775 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 209 εκατ. ευρώ από το στόχο (1.565 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.294 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 117 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Μάιο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 1.917 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 1.370 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη λήψη μέτρων φορολογικής ανακούφισης όπως η αναστολή καταβολής του Φ.Π.Α. και των βεβαιωμένων οφειλών στις επιχειρήσεις που επλήγησαν από τον κορωνοϊό, καθώς και η παροχή κινήτρου έκπτωσης 25% εφόσον κατέβαλαν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους (ΦΠΑ και βεβαιωμένοι φόροι).

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 2.367 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 1.267 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 2.268 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.143 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τα έσοδα από φόρους είναι μειωμένα για το μήνα Μάιο 2020 κατά 219 εκατ. ευρώ. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τον μήνα Απρίλιο υπήρξε μεγαλύτερη συμμετοχή από την εκτιμώμενη στην ολοσχερή εξόφληση του οφειλόμενου ΦΠΑ και συνεπώς το ευεργέτημα της έκπτωσης 25% επί του καταβαλλόμενου ποσού αντιστοιχεί σε μεγαλύτερο ποσό συμψηφισμού για το μήνα Μάιο.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 27 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 36 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων του Μαΐου 2020 ανήλθαν σε 450 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 103 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (347 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2020 ανήλθαν στα 23.523 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 2.271 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (21.252 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:

α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 ύψους περίπου 747 εκατ. ευρώ (μισθωτών και επιστημόνων), η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),

β) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 1.760 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω των δαπανών για αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων και των δαπανών για επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και

γ) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 97 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 1.578 εκατ. ευρώ, λόγω του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 2.195 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Μαΐου 2020 ανήλθαν στα 5.351 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1.207 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (4.144 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω των αυξημένων εκροών ΠΔΕ κατά 1.102 λόγω της πανδημίας του COVID-19