Έρευνα ΟΙΕΛΕ: Φαινόμενο μαζικών παραιτήσεων εκπαιδευτικών στα ιδιωτικά σχολεία

Καμπανάκι κινδύνου για ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων, την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αλλά και τους γονείς χτυπούν τα βασικά συμπεράσματα της μεγάλης έρευνας του Κλαδικού Ινστιτούτου της ΟΙΕΛΕ για την επαγγελματική ικανοποίηση και τις εργασιακές συνθήκες των ιδιωτικών εκπαιδευτικών με τη συμμετοχή 815 συναδέλφων.

Η έρευνα παρουσιάστηκε την Τρίτη το βράδυ σε διαδικτυακή εκδήλωση. Παραβρέθηκαν και τοποθετήθηκαν εκ μέρους των πολιτικών κομμάτων ο πρώην Υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο Γραμματέας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής Ν. Τσούλιας και ο Συντονιστής του Τομέα Παιδείας του ΜέΡΑ25 Κ. Κανελλόπουλος.

Πρέπει να σημειωθεί ότι απεστάλησαν προσκλήσεις στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και στη Διεύθυνση Ιδιωτικής Εκπαίδευσης, αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσε να παραβρεθεί κάποιος εκπρόσωπος.

Σημαντικές, επίσης, ήταν οι παρεμβάσεις του Προέδρου της ΔΟΕ Θ. Κικινή και της Αντιπροέδρου της ΟΛΜΕ Στ. Μανουσογιωργάκη. Κατέθεσαν, τέλος, τις απόψεις τους συνάδελφοι, μέλη του ΔΣ της ΟΙΕΛΕ και πρωτοβάθμιων σωματείων.

Η αποτίμηση των ερευνητικών ευρημάτων

Με βάση τα κυριότερα ευρήματα που παρουσιάζονται στη συνέχεια, το ιδιωτικό σχολείο του σήμερα δεν αποτελεί πλέον ελκυστικό περιβάλλον εργασίας.

Η απλήρωτη εργασία, κυρίως οι υπερωρίες και οι απογευματινές δράσεις, η έλλειψη οικονομικών κινήτρων (κι όλα αυτά σε περίοδο άνθησης στην ιδιωτική εκπαίδευση), ζητήματα αξιοκρατίας και εσωτερικής δημοκρατίας διαμορφώνουν χαμηλό ηθικό και επιφέρουν χαμηλό βαθμό επαγγελματικής ικανοποίησης. Από τα στοιχεία αυτά αιτιολογείται το φαινόμενο του Big Quit και στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης με εκατοντάδες ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς να αναζητούν άλλη επαγγελματική στέγη τα τελευταία χρόνια και τα ιδιωτικά σχολεία να αντιμετωπίζουν πλέον πρόβλημα εύρεσης ειδικοτήτων αιχμής (π.χ δάσκαλοι, καθηγητές πληροφορικής).

Επίσης, το ιδιωτικό σχολείο δεν φροντίζει στην ενημέρωση των εκπαιδευτικών του για σημαντικές εξελίξεις που σχετίζονται άμεσα με το αντικείμενό τους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πάνω από το 80% των εκπαιδευτικών μας δήλωσαν ότι δεν είχαν καμιά ενημέρωση από τα σχολεία τους για τα Νέα Προγράμματα Σπουδών. Το ζήτημα της ελλιπούς επιμόρφωσης και κατάρτισης, φυσικά, δεν αφορά μόνο στα ιδιωτικά σχολεία, αλλά είναι ένα μεγάλο πρόβλημα στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα όπως καταγράφεται σε πρόσφατες ερευνητικές εργασίες του ΙΝΕ και του ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ και καταδεικνύοντας την απροθυμία των εργοδοτών να επενδύσουν, όχι μόνο στο ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και στην ίδια τη γνώση.

Γίνεται, επίσης, αντιληπτό ότι η απορρύθμιση της εποπτείας των ιδιωτικών σχολείων, ιδίως μετά την ψήφιση του Ν. 4713/2020 (γνωστός στην ιδιωτική εκπαίδευση ως «νόμος Κεραμέως»), έχει ενθαρρύνει μεγάλη μερίδα των ιδιοκτητών να παραβιάζουν την κείμενη εκπαιδευτική και εργατική νομοθεσία εκμεταλλευόμενοι, συν τοις άλλοις, την μειωμένη δυνατότητα ή ακόμη και την απροθυμία, σε κάποιες περιπτώσεις, Διευθύνσεων Εκπαίδευσης ή Επιθεωρήσεων Εργασίας να ασκήσουν τον εποπτικό τους ρόλο.

Σημειώνεται, τέλος, η αποδοκιμασία της μεγάλης πλειονότητας των εκπαιδευτικών σε πρόσφατα ψηφισμένες στην εκπαίδευση πρωτοβουλίες (διαδικασίες αξιολόγησης, εργαστήρια δεξιοτήτων), κυρίως διότι προκαλούν έναν αφόρητο όγκο επιπλέον εργασίας και γραφειοκρατίας που βαίνει εις βάρος της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου που παρέχεται.

Για την τηλεκπαίδευση οι περισσότεροι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί απαντούν ότι υποχρεώνονται σε (απλήρωτες) και εκτός ωραρίου παροχές διαδικτυακών υπηρεσιών (άρα δεν τηρείται το νομοθετημένο δικαίωμα στην ψηφιακή αποσύνδεση) και ότι δεν καταβάλλονται ούτε υπερωριακές αμοιβές, ούτε το κόστος του εξοπλισμού (όπως προβλέπεται από την εργατική νομοθεσία).

Από την άλλη μεριά, υπάρχει και η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού. Στην έρευνά μας καταγράφεται ένα ποσοστό εκπαιδευτικών (περίπου ένα 30-40%, όπως προκύπτει από απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα) που δηλώνουν σχετικά ικανοποιημένοι στο σχολείο όπου υπηρετούν. Πρόκειται προφανώς για ιδιωτικά σχολεία που εξακολουθούν να διατηρούν το χαρακτήρα φορέων Παιδείας και δεν έχουν υποταχθεί πλήρως σε ένα μοντέλο λειτουργίας με αμιγείς κανόνες αγοράς.

Η πρόκληση του μέλλοντος για την ιδιωτική εκπαίδευση είναι, με την ταυτόχρονη ενίσχυση της εποπτείας της πολιτείας, να κυριαρχήσει η κουλτούρα ενός σχολείου με ελκυστικό εργασιακό πλαίσιο (αξιοπρέπεια, παιδαγωγική αυτονομία, ηθικά και οικονομικά κίνητρα) που προτεραιότητά του θα έχει την παροχή υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικών υπηρεσιών και όχι την ικανοποίηση του «γονέα-πελάτη».

Συνοπτικά συμπεράσματα

Από την επισταμένη μελέτη των απαντήσεων προκύπτει ότι:

• Η εντατικοποίηση της εργασίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών χωρίς οικονομικό αντίκρισμα. Προκύπτει σαφώς ότι, όχι μόνο δεν δίδονται κίνητρα για την εργασία των εκπαιδευτικών, αλλά δεν αμείβεται καν η νόμιμη εργασία. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί απασχολούνται σημαντικά, πέραν του υποχρεωτικού 30ώρου, σε ποικίλες δραστηριότητες όπως: διαδικασία αξιολόγησης, open days, bazaars, προαιρετικές απογευματινές δράσεις, απογευματινές (διαδικτυακές) συνεδριάσεις συλλόγου, γενικές υπηρεσίες τηλεκπαίδευσης σε ώρες εκτός σχολείου κ.α. Σε συντριπτικό ποσοστό (περίπου 86%) οι παραπάνω επιβαρύνσεις στον χρόνο εργασίας, λαμβάνουν χώρα χωρίς την καταβολή της ανάλογης υπερωριακής απασχόλησης ή της νόμιμης αμοιβής (απογευματινές δραστηριότητες).

• Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα και την αξία διαδικασιών, όπως αυτή της αξιολόγησης ή των εργαστηρίων δεξιοτήτων, καθώς βαίνουν εις βάρος του παιδαγωγικού χρόνου και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
• Ο βαθμός ενημέρωσης, επιμόρφωσης και κατάρτισης μέσα στο ιδιωτικό σχολείο είναι εξαιρετικά χαμηλός, όπως προκύπτει από το συντριπτικό ποσοστό (83%) εκπαιδευτικών που δεν είχαν καμιά ενημέρωση από τα σχολεία τους για τα Νέα Προγράμματα Σπουδών.
• Ο βαθμός επαγγελματικής ικανοποίησης των ιδιωτικών εκπαιδευτικών είναι σχετικά χαμηλός. Από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει ότι οι περισσότεροι δεν είναι ικανοποιημένοι από το περιβάλλον εργασίας τους (σε ποσοστό 55%) και θα αναζητούσαν διέξοδο ως Αναπληρωτές στην Δημόσια Εκπαίδευση σε ποσοστό 58%.

• Οι περισσότεροι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι δεν υπάρχει αξιοκρατία και εσωτερική δημοκρατία στο σχολείο όπου υπηρετούν (έλλειψη διαφάνειας στην επιλογή στελεχών, δυσλειτουργία Συλλόγου Διδασκόντων)

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις