Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για την Παιδεία και το Σκανδιναβικό μοντέλο

Ο Τομέας Παιδείας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και το think tank “Insocial” πραγματοποίησαν εκδήλωση με αφορμή το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά πανεπιστήμια.

Στην εκδήλωση ο πρόεδρος του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, παρουσίασε την πρόταση που “πατάει” στο “Σκανδιναβικό μοντέλο”. Ακόμη, άσκησε κριτική στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει το συγκεκριμένο θέμα με την έλευση των ιδιωτικών Σχολών.

“Δεν πιστεύουμε στις απαγορεύσεις. Σπάμε σήμερα το ταμπού των απαγορεύσεων. Εμείς πιστεύουμε στις ισχυρές ρυθμίσεις. Θέλουμε κανόνες για την Παιδεία και όχι απαγορεύσεις για να φτάσουμε στο βέλτιστο αποτέλεσμα. Σήμερα, σε αυτήν τη συζήτηση, δεν πετάμε την μπάλα στην κερκίδα. Βάζουμε τα πραγματικά δεδομένα ενός γόνιμου διαλόγου, που θα φέρει αποτελέσματα στο μεγάλο αυτό ζήτημα και θα διασφαλίσει τον ισχυρό δημόσιο χαρακτήρα της Παιδείας με την παράλληλη λειτουργία μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων”, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και συνέχισε:

“Δεν θα σταθούμε εμπόδιο στην ίδρυση μη κρατικών – μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, τα οποία θα πληρούν κάποιες πολύ αυστηρές προδιαγραφές για να μπορούν να ονομάζονται πανεπιστήμια. Θέλουμε να γίνουν σωστά. Με υψηλό επίπεδο σπουδών και έρευνας. Με γεωγραφικά κριτήρια διασφαλίζοντας την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και ο πιο καθαρός τρόπος είναι αυτό να γίνει με αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος. Με καθαρά λόγια και καθαρές πράξεις”.

“Η ΝΔ κάνει by pass το Σύνταγμα”

Αναπτύσσοντας την “σκανδιναβική” πρόταση του ΠΑΣΟΚ, είπε: “Εμείς θέλουμε μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά. Δεν μιλάμε για ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ. Με τον όρο «μη κερδοσκοπικά» δεν κάνουμε αυτό που κάνει η Νέα Δημοκρατία που τον χρησιμοποιεί μετά τα «μη κρατικά» για να κάνει by pass το Σύνταγμα και να προσπεράσει τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας”, τόνισε και συμπλήρωσε: “Είναι υποχρεωτικός ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των μη κρατικών ιδρυμάτων στις Σκανδιναβικές χώρες και μάλιστα υπάρχει κοινό σύστημα εισαγωγής, ενίσχυση της αποκέντρωσης και αποφυγή κορεσμού σε αντικείμενα σπουδών”.

skandinavika

Επικριτικός ήταν ως προς το Κυπριακό μοντέλο το οποίο όπως σημείωσε είναι κερδοσκοπικό.

“Λύση δεν είναι το να καταδικάσουμε τη χώρα σε μία μόνιμη ακινησία, που την κάνει ευρωπαϊκή εξαίρεση. Δεν είναι λύση και το λέμε καθαρά. Πρέπει η χώρα να πάει μπροστά. Η χώρα θα πάει μπροστά με ένα ισχυρό δημόσιο πανεπιστήμιο και με μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά βάσει του σκανδιναβικού μοντέλου, όπως προτείνουμε σήμερα”, παρατήρησε ο κ. Ανδρουλάκης, καλώντας τη νεολαία της παράταξής του “να βγει μπροστά” και να στηρίξει την πρόταση.

Ο κ. Ανδρουλάκης τόνισε ότι “την τελευταία φορά που ως κυβέρνηση προτείναμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και ψηφίστηκε από τα 4/5 της Βουλής προχωρήσαμε σε διάλογο 14 μηνών. Δεν λέω να μας μιμηθεί η Νέα Δημοκρατία, αλλά τουλάχιστον να δίναμε τη δυνατότητα σε όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα, στα κόμματα να έβαζαν το δικό τους λιθαράκι” .

Κατηγόρησε τη κυβέρνηση πως δεν επιθυμεί το δρόμο της συναίνεσης και σημείωσε ότι “καλούμαστε απλά να ψηφίσουμε, να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε. Αυτό ποιον συμφέρει; Τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ. Όχι ένα κόμμα της λογικής, του διαλόγου, των συναινέσεων, όπως είναι η παράταξή μας. Εμείς, λοιπόν, δεν μπορούμε να είμαστε παθητικοί αποδέκτες μίας ρύθμισης της οποίας οι συνέπειες δεν περιορίζονται στη διάρκεια ζωής μίας κυβέρνησης αλλά αφορούν το μέλλον της χώρας. Μία μεταρρύθμιση -ας την πούμε έτσι- που γράφτηκε για τον ελληνικό λαό, αλλά χωρίς τον ελληνικό λαό”.

Η ανάλυση του σκανδιναβικού υποδείγματος

Το “σκανδιναβικό υπόδειγμα” είχε παρουσιάσει νωρίτερα εκτενώς ο αρμόδιος τομεάρχης Στέφανος Παραστατίδης, επιμένοντας ότι κορωνίδα της πρότασης είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο και πως η λειτουργία μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων γίνεται σε κοινό πλαίσιο με τα δημόσια. Αυτό επιτυγχάνεται, όπως είπε, με τέσσερις προϋποθέσεις :

-Να είναι υποχρεωτικός ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των μη κρατικών ιδρυμάτων, με στόχο τη λειτουργία τους προς όφελος της διδασκαλίας, της έρευνας και των φοιτητών

-Να είναι ομαλή η ένταξή τους στην ανώτατη εκπαίδευση με κοινό σύστημα εισαγωγής, ενίσχυση της αποκέντρωσης και αποφυγή κορεσμού σε αντικείμενα σπουδών

-Να αναγνωριστεί η αξία των μη κρατικών φορέων στην παροχή επαγγελματικής και τεχνικής εκπαίδευσης

-Να διαμορφωθεί κοινό πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας για τα δημόσια και τα μη κρατικά ιδρύματα, ώστε να προστατεύονται ο χρόνος, οι πόροι και η προσπάθεια των φοιτητών.

“Θεμελιώδης αρχή μας είναι η πρωτοκαθεδρία του ισχυρού δημόσιου πανεπιστημίου. Λειτουργία μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων σε κοινό πλαίσιο με το δημόσιο πανεπιστήμιο για την εξασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης σε υψηλού επιπέδου ανώτατη εκπαίδευση ανεξαρτήτως κοινωνικής αφετηρίας για την πρόοδο της γνώσης, της έρευνας και την επίτευξη της κοινωνικής κινητικότητας” σημείωσε ο υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Παιδείας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.

Κριτική Χριστοδουλάκη

“Στην Ελλάδα θα πρέπει να δώσουμε έμφαση, χωρίς να οχυρωθούμε απλώς πίσω από ένα συνταγματικό φρούριο, στο πώς θα οργανώσουμε και θα κατοχυρώσουμε τη στρατηγική υπεροχή του δημόσιου πανεπιστημίου” είπε από τη δική του μεριά ο ομότιμος καθηγητής Νίκος Χριστοδουλάκης, επικεφαλής του Insocial, προχωρώντας δύο διαπιστώσεις. Πρώτον, ότι σε καμία χώρα της Ευρώπης δεν υπάρχουν δεσπόζοντα ιδιωτικά πανεπιστήμια, πλην Κύπρου και Λετονίας, και, δεύτερον, ότι ενώ σε καμία άλλη χώρα δεν υπάρχει απαγόρευση σύστασης μη κρατικών πανεπιστημίων, συγχρόνως παραμένουν κυρίαρχα τα δημόσια πανεπιστήμια.

Ο κ. Χριστοδουλάκης άσκησε κριτική στην πρόβλεψη του υποβληθέντος νομοσχεδίου για τον τρόπο ίδρυσης των ιδιωτικού χαρακτήρα πανεπιστημίων με την υποβολή αιτήσεων που θα αξιολογούνται από κάποια αρχή, διότι θα έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση πολλών αιτήσεων και πίεσης στις ρυθμιστικές αρχές του υπουργείου Παιδείας.

Στο ζήτημα των επενδύσεων επισήμανε ακόμα μία ανισότητα, καθώς στα μη κρατικά πανεπιστήμια απαιτούνται συνολικές επενδύσεις και συνολικές υποδομές, ενώ στα δημόσια απαιτούνται επιμέρους προδιαγραφές για κάθε τμήμα και κάθε σχολή, αποδυναμώνοντας την ευελιξία των δημοσίων πανεπιστημίων. Ανέδειξε την ανάγκη μιας νέας ρυθμιστικής αρχής, που θα λογοδοτεί στη Βουλή και την κοινωνία, θα δημοσιεύει, θα συγκρίνει και θα κατατάσσει τα ακαδημαϊκά ιδρύματα με μια σειρά αποδεκτών κριτηρίων, βάσει της ποιότητας σπουδών και των επιδόσεων των φοιτητών.

Τέλος, χαρακτήρισε ως “ελέφαντα στο δωμάτιο” το ζήτημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων των κολεγίων, καθώς πέρυσι η αρμόδια υπουργός απένειμε άνευ αξιολόγησης και αναδρομικά επαγγελματικά δικαιώματα σε 30 κολέγια.

Στο πάνελ της εκδήλωσης βρέθηκαν και τρεις κορυφαίοι συνταγματολόγοι.

Ο Νίκος Αλιβιζάτος έκρινε αναγκαία την αναθεώρηση του άρθρου 16, αναφέροντας ωστόσο πως βάσει του ενωσιακού δικαίου, η ερμηνεία της επ’ αμοιβή διδασκαλίας ως υπηρεσία που πρέπει να κυκλοφορεί ελεύθερα μεταξύ των κρατών-μελών, βοηθά να δούμε τη σύσταση ανωτάτων σχολών υπό το πρίσμα της λειτουργίας παραρτημάτων.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης επέμεινε στη σαφή και ρητή ρύθμιση του Συντάγματος, υπογραμμίζοντας πως το άρθρο 16 υιοθετήθηκε με μεγάλη συναίνεση από τις δυνάμεις που ψήφισαν το ισχύον Σύνταγμα το 1975 και πως πρέπει μέχρι να αναθεωρηθεί, να το σεβαστούμε. Σημείωσε πως “το να προχωρήσει μία ρύθμιση που θα παρακάμπτει το άρθρο 16 θα είναι ένας ακόμα κρίκος σε μία αλυσίδα παραβιάσεων”, ενώ άσκησε κριτική στην κυβέρνηση για το Κράτος Δικαίου.

Για παράκαμψη και άρα παράβαση του Συντάγματος, έκανε λόγο και ο Κώστας Μποτόπουλος. Σημείωσε πως η κυβέρνηση εγκατέλειψε αυτό που αρχικώς έλεγε περί διεθνών συμφωνιών με ξένες χώρες (άρθρο 28 του Συντάγματος), κάτι που όπως είπε, δεν υπάρχει πουθενά στην προτεινόμενη ρύθμιση.

“Ποιο παράρτημα απονέμει δικό του τίτλο σπουδών και όχι τον τίτλο της μητρικής του σχολής;”, διερωτήθηκε, σημειώνοντας πως ενώ, για παράδειγμα, η Σορβόννη έχει πάει στο Ντουμπάι και δίνει δίπλωμα Σορβόννης, τα ιδρύματα που θα έρθουν στην Ελλάδα ως παραρτήματα θα δίνουν ελληνικό τίτλο σπουδών.

Στην ημερίδα έδωσαν το “παρών” ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Κώστας Σκανδαλίδης και πολλά ακόμη ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που όλοι τους κράτησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Λεωνίδα Γρηγοράκου.