Υπ. Παιδείας: Δεν διαθέτει στοιχεία για τη σχολική διαρροή – Δεν τηρήθηκε η δέσμευση του ΙΕΠ

Στις 11 Δεκεμβρίου του 2023 η Συνήγορος του Παιδιού, με επίσημο έγγραφό της προς το Υπουργείο Παιδείας, ζητούσε να της προσκομιστούν στοιχεία που αφορούν στο φαινόμενο της σχολικής διαρροής στη χώρα.

Στο εν λόγω έγγραφο η Συνήγορος τόνιζε ότι παρά την έρευνα που πραγματοποίησε “δεν κατέστη δυνατό να εντοπισθούν δημόσια αναρτημένα δεδομένα του ΙΕΠ αναφορικά με τη σχολική φοίτηση των παιδιών για το χρονικό διάστημα 2018-2022”.

Τα στοιχεία αυτά προφανώς και θα έπρεπε να είναι αναρτημένα σε εμφανές σημείο, άλλωστε πρόκειται για open data, ανοιχτά δεδομένα τα οποία (υποτίθεται ότι) βοηθούν το αρμόδιο υπουργείο να καταγράφει αναλυτικά το πρόβλημα και να εκπονεί στοχευμένες πολιτικές για την αντιμετώπισή του.

Στο έγγραφό της επίσης η Συνήγορος γνωστοποιεί στο υπουργείο ότι σύμφωνα με την έκθεση “Εducation and Training Monitor 2022” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ελλάδα αποτελεί την τρίτη χώρα μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετά τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, σε ποσοστό μη εγγεγραμμένων παιδιών στο σχολείο στην ηλικία των 15 ετών (άνω του 5%).

Το πρόβλημα, με άλλα λόγια, φαίνεται ότι είναι οξύ και δεν αποκλείεται να έγινε ακόμα μεγαλύτερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας όταν τα σχολεία λειτούργησαν επί σειρά μηνών με τηλεκπαίδευση.

Γι’ αυτούς τους λόγους η Συνήγορος ρωτούσε “εάν έχουν εξαχθεί τα ποσοστά μαθητικής διαρροής για το χρονικό διάστημα 2018-2022” και παράλληλα ζητούσε να δοθούν “τα στοιχεία ανά έτος, σχολική βαθμίδα, περιλαμβάνοντας και άλλα κρίσιμα δημογραφικά στοιχεία σχετικά με ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως ενδεικτικά η εθνική ή εθνοτική καταγωγή και αναπηρία”.

Η απάντηση που δεν ήταν απάντηση 

Η απάντηση του υπουργείου (με ημερομηνία 27/12/2023), η οποία υπογράφεται από την προϊσταμένη της διεύθυνσης σπουδών και προγραμμάτων και οργάνωσης Π.Ε. Μαρίνα Μονιούδη δεν καθιστά κανέναν σοφότερο.

Κάνει μία αναλυτική καταγραφή του νομοθετικού πλαισίου που ισχύει στη χώρα σχετικά με τη σχολική φοίτηση, περιγράφει την υλοποίηση του προγράμματος των σχολικών γευμάτων (!), ενημερώνει για τις προσλήψεις ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, ενημερώνει για τις ενέργειές του σχετικά με την υποδοχή παιδιών προσφύγων στα σχολεία της χώρας αλλά αποφεύγει το κρίσιμο. Δεν δίνει κανένα σχετικό με τη σχολική διαρροή στοιχείο.

Γι’ αυτό και στη σύνοψη διαμεσολάβησης, που δημοσιεύεται πια τον Αύγουστο του 2024, η Συνήγορος εκφράζει τον έντονο προβληματισμό της για σειρά προβλημάτων όπως:

1. Η απουσία στοιχείων για το φαινόμενο της σχολικής διαρροής από το 2018 μέχρι σήμερα
2. Η αδυναμία άντλησης στοιχείων σχετικά με ευάλωτες κοινωνικές ομάδες τα οποία, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται, κρίνονται ως απολύτως αναγκαία για την ανάδειξη τυχόν προβλημάτων και την κατάλληλη σχεδίαση των πολιτικών στην κατεύθυνση της άρσης του αποκλεισμού των ομάδων αυτών.

Στο ίδιο έγγραφο η Συνήγορος ενημερώνει αναφέρει ότι το Παρατηρητήριο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής γνωστοποίησε ότι “η επεξεργασία των δεδομένων για τη μελέτη της μαθητικής διαρροής είναι σε εξέλιξη και η ολοκλήρωσή τους αναμένεται εντός του 2024”.

Δέσμευση που δεν τηρήθηκε 

Βρισκόμαστε, όμως, στα τέλη του Μαρτίου του 2025 και η επεξεργασία αυτών των δεδομένων φαίνεται ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Κοντολογίς δεν υπάρχουν αναρτημένα στοιχεία που αφορούν στο φαινόμενο της σχολικής διαρροής στη χώρα παρά τη σχετική δέσμευση του ΙΕΠ και παρά το γεγονός ότι τέτοιους είδους στοιχεία στην Ευρώπη είναι πολύ εύκολα εντοπίσιμα.

Επειδή, όπως τονίστηκε και παραπάνω, η περίοδος της πανδημίας είναι πιθανόν να έφερε δραματικές, επί τα χείρω, μεταβολές και ακριβώς διότι χωρίς τα αναλυτικά στοιχεία, αποτελεσματικές πολιτικές δεν είναι δυνατόν να εκπονηθούν, η πρόσβαση στα εν λόγω δεδομένα πρέπει να αποκατασταθεί άμεσα.

Είναι, σε τελική ανάλυση, ζήτημα δημοκρατίας αλλά και κοινής λογικής.