Οικονομική Ολυμπιάδα: Οι δύο Ελληνίδες μαθήτριες που έσπασαν τα έμφυλα στερεότυπα

Στις αρχές του καλοκαιριού, πραγματοποιήθηκε για τέταρτη χρονιά με επιτυχία η Οικονομική Ολυμπιάδα, ο διεθνής διαγωνισμός οικονομικών γνώσεων που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες λυκείου της Ελλάδας και του εξωτερικού και φιλοδοξεί να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη των δεξιοτήτων και των γνώσεων των μαθητών και των μαθητριών στο πεδίο των οικονομικών.

Η Οικονομική Ολυμπιάδα διεξάγεται σε 15 χώρες. Στην Ελλάδα, ο διαγωνισμός διοργανώνεται από το 2020 από το ΚΕΦΙΜ – Μάρκος Δραγούμης σε συνεργασία με το τσέχικο Ινστιτούτο Οικονομικής Εκπαίδευσης (INEV), διοργανωτή φορέα της Διεθνούς Οικονομικής Ολυμπιάδας. Η Οικονομική Ολυμπιάδα διοργανώνεται με την υποστήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος και την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος για τα σχολεία του Απόδημου Ελληνισμού.

Ο θεσμός που προάγει τον οικονομικό εγγραμματισμό, φέτος συγκέντρωσε συμμετοχές 3.672 παιδιών από 206 σχολεία της Ελλάδας.

Η Οικονομική Ολυμπιάδα διεξάγεται σε τρεις εθνικούς γύρους και έναν διεθνή. Οι μαθητές και οι μαθήτριες διαγωνίζονται σε επίπεδο σχολικό, μετά περιφερειακό και έπειτα υπάρχει ο τελικός, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιείται ο Διεθνής τελικός.

Στον φετινό τελικό της Ελληνικής Οικονομικής Ολυμπιάδας είχαμε δύο κορίτσια που προκρίθηκαν στους δέκα μαθητές με τη μεγαλύτερη βαθμολογία.

Ο λόγος για την Παρασκευή Συγγούνα και τη Ζακλίν Μόλχο, δύο μαθήτριες της Β’ Λυκείου, η πρώτη από το 6ο ΓΕΛ Αγρινίου και η δεύτερη από το Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδος – Pierce, οι οποίες αποτελούν ζωντανά και αντιπροσωπευτικά παραδείγματα της γυναικείας συμμετοχής και διάκρισης, ενώ αποδεικνύουν πως σιγά σιγά σπάνε τα στερεότυπα που θέλουν αγόρια να διακρίνονται σε πιο τεχνοκρατικά επαγγέλματα.

Οι δύο μαθήτριες μιλούν στο NEWS 24/7 για τη διάκρισή τους στον τελικό της Οικονομικής Ολυμπιάδας, τις προκλήσεις που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν, τα έμφυλα στερεότυπα, την αγάπη τους για το πεδίο των οικονομικών και τα όνειρά τους για το μέλλον.

Πώς πήρατε την απόφαση να συμμετάσχετε στην Οικονομική Ολυμπιάδα και πώς αισθάνεστε για την διάκριση σας στον τελικό;

Παρασκευή Συγγούνα: Η επιστήμη των οικονομικών ανέκαθεν μου κέντριζε το ενδιαφέρον. Έτσι, όταν έμαθα για τη διεξαγωγή της Ολυμπιάδας αμέσως ήθελα να συμμετάσχω, καθώς ήμουν σίγουρη πως θα εξελίσσονταν σε μια μοναδική ευκαιρία να κατανοήσω καλύτερα τις οικονομικές αρχές και να τις εφαρμόσω σε προβλήματα του πραγματικού κόσμου. Επιπλέον, μέτρησα τις δυνάμεις μου και συναγωνίστηκα με χιλιάδες μαθητές από διαφορετικά σχολεία. Η προαγωγή στην τελική δεκάδα είναι μια επικύρωση της σκληρής δουλειάς και της αφοσίωσης που έχω καταβάλει στη μελέτη των οικονομικών και με παρακινεί να συνεχίσω να εμβαθύνω στον τομέα αυτό.

Ζακλίν Μόλχο: Πήρα την απόφαση να συμμετάσχω στον διαγωνισμό, καθώς το ενδιαφέρον μου για τα οικονομικά έχει ενταθεί πολύ κατά τη φετινή χρονιά, τόσο που εξετάζω το ενδεχόμενο να το εντάξω και στο αντικείμενο των σπουδών μου. Είδα την ύλη του διαγωνισμού και μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα. Θεώρησα ότι ήταν μία ευκαιρία να μάθω καινούργια πράγματα εκτός του σχολικού περιβάλλοντος. Η διάκριση ήταν μάλλον απλό παρεπόμενο του ενθουσιασμού μου για το αντικείμενο.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση και η μεγαλύτερη δυσκολία κατά τη συμμετοχή σας στην Ολυμπιάδα;

Παρασκευή Συγγούνα: Η μεγαλύτερη πρόκληση κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας μου για την Οικονομική Ολυμπιάδα ήταν η διαχείριση του χρόνου. Από την μια πλευρά, τα οικονομικά είναι ένα τεράστιο πεδίο και απαιτούν ολοκληρωμένη κατανόηση εννοιών και εφαρμογών σε πολλαπλούς τομείς -όπως η μικροοικονομία, η μακροοικονομία και η οικονομετρία. Παράλληλα, την ίδια χρονική περίοδο πραγματοποιούνταν οι τελικές εξετάσεις στο σχολείο, που με τη σειρά τους ήταν και αυτές απαιτητικές. Όλα αυτά έκαναν το πρόγραμμά μου βαρύ και επίπονο, αλλά στο τέλος ανταμείφθηκα για την προσπάθειά μου.

Ζακλίν Μόλχο: Η μεγαλύτερη πρόκληση κατά την συμμετοχή μου στην Ολυμπιάδα ήταν ότι σε αντίθεση με τους περισσότερους διαγωνιζόμενους, είχα μόλις τελειώσει την δευτέρα λυκείου και άρα η εμπειρία μου στο αντικείμενο ήταν πιο περιορισμένη. Συνέπεια αυτού ήταν και ότι ο τελικός γύρος ενώ ήταν μετά τις πανελλήνιες, για εμάς ήταν μέσα στις σχολικές εξετάσεις. Επίσης λόγω του ΙΒ στο οποίο φοιτώ είχα διδαχθεί κάποια πράγματα απ’ ευθείας στα αγγλικά και αυτό με δυσκόλεψε λίγο καθώς ο διαγωνισμός ήταν στα Ελληνικά.

Παρατηρούμε πως η γυναικεία συμμετοχή σε τέτοιου είδους διαγωνισμούς είναι μικρότερη από την αντρική. Θεωρείτε πως υπάρχουν ακόμα τα στερεότυπα που θέλουν τα κορίτσια να επιλέγουν θεωρητικά πεδία/επαγγέλματα και τα αγόρια πιο πρακτικά και τεχνοκρατικά πεδία/επαγγέλματα;

Παρασκευή Συγγούνα: Πιστεύω ότι τα στερεότυπα που επηρεάζουν τις επαγγελματικές επιλογές κοριτσιών και αγοριών εξακολουθούν να υπάρχουν. Έχει δυστυχώς ριζώσει στην συνείδηση πολλών η αντίληψη ότι τα κορίτσια είναι πιο κατάλληλα για θεωρητικά πεδία και επαγγέλματα, ενώ τα αγόρια για πρακτικά και τεχνοκρατικά πεδία. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να θέσουμε τέλος σε τέτοιες διακρίσεις και να προωθήσουμε την ισότητα σε όλους τους τομείς. Η ενθάρρυνση μεγαλύτερης συμμετοχής κοριτσιών σε διαγωνισμούς όπως η Οικονομική Ολυμπιάδα μπορεί να βοηθήσει στην άρση αυτών των φραγμών.

Ζακλίν Μόλχο: Δυστυχώς, ακόμα και ασυνείδητα η κοινωνία μας προτρέπει τα κορίτσια να στοχεύουν σε πιο παραδοσιακούς ρόλους. Δεν ξέρω αν η σωστή διάκριση είναι θεωρητικού και πρακτικού – για παράδειγμα η συντριπτική πλειοψηφία των νοσηλευτών είναι γυναίκες. Εγώ για καλή μου τύχη είχα θετικά τεχνοκρατικά γυναικεία πρότυπα μέσα στην οικογένειά μου και πρέπει να πω ότι δε με απασχόλησε ποτέ το θέμα.

Έχετε έρθει αντιμέτωπες με τέτοιες προκαταλήψεις; Μπορεί το έμφυλο στοιχείο να σταθεί εμπόδιο για ένα κορίτσι στην επιλογή ενός ανδροκρατούμενου επαγγέλματος;

Παρασκευή Συγγούνα: Ναι, έχω συναντήσει αυτού του είδους προκαταλήψεις. Τα στερεότυπα και οι κοινωνικές προσδοκίες συχνά αποθαρρύνουν, ακόμα και ανεπαίσθητα, τα κορίτσια από το να επιδιώξουν να ειδικευτούν σε ανδροκρατούμενους τομείς, όπως τα οικονομικά. Οι προκαταλήψεις παίρνουν διάφορες μορφές, όπως η έλλειψη ενθάρρυνσης από οικογένεια, δασκάλους ή συνομηλίκους, η παροχή άνισων ευκαιριών, και το αίσθημα ότι τα κορίτσια είναι ανεπιθύμητα σε χώρους όπου αποτελούν μειονότητα.

Ζακλίν Μόλχο: Όπως όλες μας, έχω βρεθεί απέναντι σε προκαταλήψεις από πολύ μικρή. Προσωπικά δεν τις αξιολογώ, αλλά καταλαβαίνω γιατί δεν είναι εύκολο για όλες μας αυτό. Έχω δει και μεγάλες γυναίκες να αντιμετωπίζουν τέτοιες δυσκολίες και η αλήθεια είναι ότι είναι κάτι που με ενοχλεί πολύ.

Ποια στοιχεία κάνουν ελκυστικό σε εσάς τον τομέα των οικονομικών; Τι είναι εκείνο που κεντρίζει το ενδιαφέρον σας;

Παρασκευή Συγγούνα: Αυτό που με μαγεύει περισσότερο στα οικονομικά είναι ότι βρίσκονται παντού γύρω μας, σε όλες τις εκφάνσεις τις ζωής: από την καθημερινότητα, με την προσωπική διαχείριση των χρημάτων και τις απλές συναλλαγές, μέχρι την λήψη αποφάσεων σε μεγάλες εταιρείες, ή ακόμα την θέσπιση οικονομικών πολιτικών σε οικουμενικό επίπεδο. Επίσης, εξελίσσονται συνεχώς και ακολουθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα παγκόσμια γεγονότα, δημιουργώντας ένα δυναμικό, συναρπαστικό περιβάλλον.

Ζακλίν Μόλχο: Εγώ γνώρισα πρώτη φορά τα οικονομικά φέτος από κοντά. Είχα την τύχη να έχω πολύ καλούς καθηγητές που το έκαναν ενδιαφέρον. Καταλαβαίνω για πρώτη φορά σε πραγματικό βάθος τις οικονομικές διαστάσεις κάποιων κοινωνικών φαινομένων όπως ο ρατσισμός ή η κοινωνική αδικία και αυτό με ενθουσιάζει. Στο σπίτι μου μιλάγαμε πάντα για τα οικονομικά, αλλά νόμιζα ότι δε με ενδιέφερε ιδιαίτερα. Φέτος πρώτη φορά κατάλαβα ότι έχω αποκτήσει και κάποιες βάσεις από το σπίτι μου.

Κατά πόσο δίνονται στα παιδιά από το σχολείο τα απαραίτητα εφόδια όσον αφορά τα οικονομικά, ούτως ώστε να κατέχουν ορισμένες βασικές γνώσεις για όταν ενηλικιωθούν και κληθούν να βγουν στην κοινωνία;

Παρασκευή Συγγούνα: Στο σχολείο γίνονται προσπάθειες εξασφάλισης του οικονομικού αλφαβητισμού, αλλά δυστυχώς κρίνονται ανεπαρκείς. Το εκπαιδευτικό σύστημα δεν παρέχει μαθήματα οικονομικών παρά μόνο σε μαθητές τρίτης λυκείου της συγκεκριμένης κατεύθυνσης, με αποτέλεσμα οι μαθητές στην πλειοψηφία τους να μην είναι ενήμεροι για βασικά θέματα όπως η αποταμίευση, η σημασία των δανείων και των επιτοκίων, και ο προϋπολογισμός. Έτσι εισέρχονται συχνά στην ενηλικίωση χωρίς τις θεμελιώδεις γνώσεις που χρειάζονται για να λάβουν ορθές οικονομικές αποφάσεις και να κατανοούν το οικονομικό γίγνεσθαι σε κρατικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Ζακλίν Μόλχο: Φοιτώντας στο ΙΒ, θεωρώ πως η προσωπική μου οικονομική μόρφωση καλύπτει βασικά και σημαντικά κομμάτια της οικονομικής θεωρίας. Δυστυχώς όμως, από τη μικρή επαφή που είχα μέχρι τώρα με τα οικονομικά του γενικού λυκείου, είτε μέσα από φίλους μου είτε διαβάζοντας από προσωπικό ενδιαφέρον, μπορώ να πω πως τα περισσότερα παιδιά στην Ελλάδα δεν παίρνουν την οικονομική μόρφωση που τους αξίζει. Τα οικονομικά επηρεάζουν την καθημερινότητα όλων μας καθημερινά και κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να διδάσκονται από πιο μικρή ηλικία και με τελείως διαφορετικό τρόπο.

“Τα όνειρα δεν έχουν πήχη!” ήταν το μήνυμα της φετινής Ολυμπιάδας. Ποια είναι τα δικά σας όνειρα και οι στόχοι σας για το μέλλον;

Παρασκευή Συγγούνα: Το μήνυμα της φετινής Οικονομικής Ολυμπιάδας “Τα όνειρα δεν έχουν πήχη!” με εμπνέει και με ενθαρρύνει να συνεχίσω να θέτω στόχους για το μέλλον. Ακαδημαϊκά, σκοπεύω να ακολουθήσω ανώτατες σπουδές, για να ανακαλύψω σε βάθος όλα τα μυστικά του κλάδου των οικονομικών, καθώς και άλλων συναφών επιστημών. Είναι νωρίς για να αποφανθώ με βεβαιότητα για το ακριβές επάγγελμα που θα εξασκήσω, αλλά σε κάθε περίπτωση απώτερος στόχος μου είναι να παρέχω καινοτόμες λύσεις που προάγουν την ανάπτυξη ολόκληρης της κοινωνίας, αφήνοντας ένα θετικό αντίκτυπο στον κόσμο.

Ζακλίν Μόλχο: Για την επόμενη χρονιά θα επικεντρωθώ στις αιτήσεις μου για το πανεπιστήμιο, όπου θέλω να σπουδάσω PPE (Politics, Philosophy & Economics). Πιο μακροπρόθεσμα δεν ξέρω ποια κατεύθυνση ακριβώς θα ακολουθήσω. Ελπίζω να το ανακαλύψω αυτό τα επόμενα χρόνια.