Πάνω από 33.900 αποχωρήσεις εκπαιδευτικών τα τελευταία 10 χρόνια
Η εικόνα της Δευτεροβάθμιας Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα το 2018.
- 09 Δεκεμβρίου 2018 15:30
Ενημερωτικό σημείωμα εξέδωσε ο αιρετός στο ΚΥΣΔΕ, Νεκτάριος Κορδής, αναφορικά με την εικόνα της Δευτεροβάθμιας Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2018.
Αναλυτικά το ενημερωτικό:
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,
Σε συνέχεια παλαιότερων ενημερωτικών για τις επιπτώσεις της κρίσης στην εκπαίδευση σας ενημερώσουμε με βάση κάποια νεώτερα στοιχεία:
Αρχικά εξακολουθεί να εμφανίζεται μια σοβαρή μείωση του αριθμού των γεννήσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από 106.428 γεννήσεις το 2011, το 2017 είχαμε μια μείωση κατά 17.875 δηλαδή σε ποσοστό 16,7% φτάνοντας στις 88.553. Το 2017 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 35948! Η διαφορά γεννήσεων θανάτων μεταξύ 2013 και 2017 είναι αυξημένη κατά 50,9%! Είναι χαρακτηριστική η πρόβλεψη της Eurostat ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2080 θα είναι 7,2 εκατομμύρια κάτοικοι. O δείκτης γήρανσης του πληθυσμού από 132,9 το 2011 παρουσίασε μια αύξηση 10,4% για να φτάσει το 2016 στο 148,3%. Ο δείκτης γήρανσης είναι η αναλογία γεροντικού πληθυσμού (ηλικίας 65 ετών και άνω) προς τον ηλικιακά νεότερο (0-14 ετών). Με βάση την απογραφή του 2011 το 19,6% των κατοίκων της χώρας έχει ηλικίες από 0-19 ετών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η υπογεννητικότητα που ακολούθησε μετά το ξέσπασμα της κρίσης και συνεπώς η μείωση του μαθητικού πληθυσμού, είναι ήδη ορατή στην προσχολική εκπαίδευση, περνά σταδιακά και στην πρωτοβάθμια και μέσα στα δύο επόμενα χρόνια θα έρθει και στη Δευτεροβάθμια! Το σχολικό έτος 2010/11 οι εγγεγραμμένοι μαθητές στα Γυμνάσια ήταν 332.005 και στα Λύκεια 247.209. Το έτος 2017 ο αντίστοιχος αριθμός για τα Γυμνάσια ήταν 310.734 (μείωση 6,51%) και για τα Λύκεια 221.356 (μείωση 10,45%).
Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση στην Ελλάδα (2017), εντός των επόμενων 10 ετών ο αριθμός των παιδιών ηλικίας 5 ετών (ηλικία έναρξης της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης) αναμένεται να μειωθεί κατά 27%! Κατά την ίδια περίοδο το ποσοστό των μαθητών ηλικίας 7-14 ετών θα μειωθεί κατά ποσοστό άνω του 17%! Στην ηλικιακή ομάδα 15-19 ετών και σε ορίζοντα 20 ετών προβλέπεται μια μείωση κατά 23% σε σύγκριση με το 2017.
Τον Ιανουάριο του 2018, ο πληθυσμός της ΕΕ υπολογίστηκε σε 512,6 εκατ., έναντι 511,5 εκατ. την 1η Ιανουαρίου 2017. Κατά το 2017, στην ΕΕ σημειώθηκαν περισσότεροι θάνατοι (5,3 εκατ.) από τις γεννήσεις (5,1 εκατ.), γεγονός που σημαίνει ότι η φυσική μεταβολή στον πληθυσμό της ΕΕ ήταν αρνητική. Η συνολική αύξηση του πληθυσμού κατά 1,1 εκατ. οφειλόταν επομένως στην καθαρή μετανάστευση από χώρες εκτός της ΕΕ. Το ποσοστό των νέων μεταξύ των μεταναστών είναι υψηλό, ιδίως μεταξύ των αιτούντων άσυλο, οι οποίοι μπορούν να ενταχθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες λόγω του χαμηλού επιπέδου δημόσιας χρηματοδότησης. Οι κρατικές δαπάνες για την εκπαίδευση ανήλθαν στο 4,3 % του ΑΕΠ το 2016 και υπολείπονταν του μέσου όρου της ΕΕ (4,7%). Οι μέσες δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση σε ολόκληρη την ΕΕ παρέμειναν τα τελευταία χρόνια σε περίπου 10% των συνολικών δημόσιων δαπανών. Το 2016 ήταν 10,2%
Ένα πολύ σημαντικό και θετικό στοιχείο για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι το ποσοστό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Το 2007 το ποσοστό ήταν 15,2% και το 2018 μειώθηκε στο 6%. Το ποσοστό αυτό κατανέμεται στο 7,1% για τα αγόρια και 4,9% για τα κορίτσια.To 3,8% κατανέμεται στις πόλεις και το 11,2% στις αγροτικές περιοχές (ΕΛΣΤΑΤ). Ο Μ.Ο της μαθητικής διαρροής για την Ε.Ε. των 28 είναι στο 10,6%! Κατανέμεται σε 12,1% στους άνδρες και 8,9% στις γυναίκες Μικρότερο ποσοστό κατέγραψε η Κροατία με 3,1% και μεγαλύτερο η Μάλτα με 18,6%. Οι γηγενείς που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2016 ήταν 5,5% (9,8% Μ.Ο της Ε.Ε.) και οι γεννημένοι στο εξωτερικό στο 18,1% (19,7% Μ.Ο της Ε.Ε.). Τα ποσοστά μαθητικής διαρροής διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του σχολείου και την περιοχή. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, το 2017 υπάρχουν περισσότερα από 20000 παιδιά προσφύγων στην Ελλάδα, εκ των οποίων το 48% είναι σε ηλικία εκπαίδευσης (4-15 ετών) και το 12% σε προσχολική ηλικία.
Το 2016, στην ΕΕ των 28, υπήρχαν σχεδόν 120 εκατ. νέοι ηλικίας 15-34 ετών, ενώ σχεδόν 36% (42,5 εκατ.) ήταν ενταγμένοι στην επίσημη εκπαίδευση και κατάρτιση. Από αυτούς, 45,8%, κυρίως ηλικίας 15-19 ετών, διέθεταν γυμνασιακή εκπαίδευση και στην πλειονότητά τους φοιτούσαν στο Λύκειο. Περίπου το ένα τρίτο (29,3%) των νέων στην επίσημη εκπαίδευση, ηλικίας 20- 24 ετών, είχαν έναν γενικό τίτλο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο) και ένα μέρος αυτών ήταν εγγεγραμμένοι στο πρώτο στάδιο των τριτοβάθμιων σπουδών. Η ΕΕ αριθμεί σχεδόν 20 εκατ. τριτοβάθμιους σπουδαστές, η πλειονότητα των οποίων είναι εγγεγραμμένοι σε ιδρύματα που προσφέρουν ευρύ φάσμα προγραμμάτων σπουδών.
Την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2018 ολοκληρώνει το 43,7% των νέων ηλικίας 30-34 ετών (μόλις 26,3% το 2007). Το ποσοστό αυτό κατανέμεται στο 37% για τα αγόρια και 50,5% για τα κορίτσια (ΕΛΣΤΑΤ). Ο αντίστοιχος Μ.Ο. στην Ε.Ε είναι 39,9%. Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση και την κατάρτιση(2018), τα επίπεδα απασχόλησης των πρόσφατων αποφοίτων έχουν αυξηθεί αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλά. Από 44,3% το 2014 ανήλθαν σε 52% το 2018. Ο αντίστοιχος Μ.Ο. στην Ε.Ε είναι 80,2%, με έντονες διαφορές ανάλογα με το επίπεδο και τον τομέα της εκπαίδευσης. Το ποσοστό αυτό ήταν 84,9% για τους απόφοιτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, 76,6% για τους απόφοιτους ανώτερης δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης και 64,1% για τους πτυχιούχους γενικής ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Λύκειο).
Οι σπουδαστές με μεταναστευτικό υπόβαθρο έχουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά επίτευξης της βασικής ακαδημαϊκής επάρκειας και πιο χαλαρή αίσθηση ότι ανήκουν στο σχολείο. Το 2017, κατά μέσο όρο στην ΕΕ, 9,6% των γηγενών μαθητών εγκατέλειψαν το σχολείο έχοντας φτάσει στο επίπεδο γυμνασιακής εκπαίδευσης, έναντι 19,4% των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Στην Ελλάδα, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν την ίδια χρονιά 5,4% και 16,9%. Επίσης, στην ΕΕ ολοκληρώνουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση 40,6% των γηγενών ατόμων ηλικίας 30- 34 ετών (47,1% στην Ελλάδα), έναντι 36,3% όσων έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο (11,9% στην Ελλάδα). Λόγω των δυσμενών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών και της έλλειψης ευκαιριών, η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρή εκροή ατόμων με υψηλού επιπέδου δεξιότητες. Το 2015 έφυγαν από την Ελλάδα 109.351 άτομα, σχεδόν τα διπλάσια από εκείνα που εισήλθαν, συνεχίζοντας με τον τρόπο αυτό την τάση καθαρής εξερχόμενης μετανάστευσης λόγω της οικονομικής κρίσης.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία των νέων ηλικίας 15-29 ετών ανήλθε το 2017 σε 35,6%. Το 2013 παρουσίασε το υψηλότερο ποσοστό της στο 48,7%! Η συνολική ανεργία εξακολουθεί να είναι η υψηλότερη στην ΕΕ με ποσοστό 21,5 % το 2017. Ο αντίστοιχος Μ.Ο. στην Ε.Ε είναι 7,6%.
Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25 έως 64 ετών που έλαβαν επίσημη ή μη τυπική εκπαίδευση ή κατάρτιση κατά το 2017 στην ΕΕ ήταν 10,9%.Το ποσοστό αυτό ήταν σχεδόν ίδιο με το 10,8% του 2014 και μόνο λίγο υψηλότερο από το 9,3% του 2010. Το ποσοστό στην Ελλάδα από 3,2% το 2014 ανέβηκε το 2017 στο 4,5%.
Σχετικά με τις παραιτήσεις εκπαιδευτικών την 8ετία 2010-2018 είχαμε συνολικά πάνω από 20440 αποχωρήσεις από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Οι συνολικές αποχωρήσεις των εκπαιδευτικών από όλη την εκπαίδευση ανέρχονται σε πάνω από 33.900! Με την τάση που έχει ο αριθμός των συνολικών παραιτήσεων, αρκετοί εκπαιδευτικοί σε λίγα χρόνια θα έχουν σχεδόν 50 χρόνια διαφορά ηλικίας με τους μαθητές τους! Μέσα στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να αναγνωριστεί η ιδιαιτερότητα του επαγγέλματος και να μειωθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Το αίτημα για πλήρη σύνταξη με 30 χρόνια εργασίας, ώστε να ανανεωθεί το έμψυχο δυναμικό της εκπαίδευσης, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να αμβλυνθεί το οξύ πρόβλημα της ανεργίας των νέων εκπαιδευτικών, παραμένει πάντα στην πρώτη γραμμή! Πιο αναλυτικά οι αποχωρήσεις και τα αντίστοιχα συνολικά ποσοστά:
Σε σχέση με την ηλικιακή επιβάρυνση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα, είναι χαρακτηριστικό ότι η έκθεση της Ευρ. Επιτροπής αναφέρει ότι το 49% των εκπαιδευτικών στην Α/θμια είναι άνω των 50 ετών, ενώ λιγότεροι από 1% είναι κάτω των 30 ετών. Για τη Β/θμια το 39% των εκπαιδευτικών έχουν ηλικία από 40-49 ετών. Το 2014 ο Μ.Ο των υπηρετούντων στα Γυμνάσια ήταν τα 46,3 έτη, στα Γενικά Λύκεια τα 47,5 έτη και στα ΕΠΑΛ τα 45,7 έτη (ΚΑΝΕΠ 2017). Σας υπενθυμίζω ότι η μέση τιμή της ηλικίας όλων των μονίμων εκπαιδευτικών στη Δ.Ε. είναι τα 49,5 έτη και η αντίστοιχη τιμή όλων των υπηρετούντων (και των αναπληρωτών) τα 48,3 έτη!
Το σχολικό έτος 2008/9 είχαμε συνολικά 185.917 εκπαιδευτικούς και το 2017 έχουμε 142.088 Έχουμε συνεπώς μια συνολική μείωση των εκπαιδευτικών από το 2008 κατά 43.829 που αντιστοιχεί σε ποσοστό μείωσης 24%! Στη Δευτεροβάθμια το ποσοστό αυτό πλησιάζει το 36%!
Οι προσλήψεις αναπληρωτών μέχρι σήμερα το σχολικό έτος 2018-19 ξεπερνούν τις 9000! Οι ελαστικές μορφές εργασίας αυξάνονται συνεχώς στη Δημόσια εκπαίδευση! Το σχολικό έτος 2011/12 το ποσοστό των αναπληρωτών επί των μονίμων εκπαιδευτικών ήταν 8% το 2013/14 9%, το 2015/16 14,1%, το 2017/18 11,2% για να φτάσουμε σήμερα σχεδόν στο 12,5%! Σε σχέση με τη σχ. χρονιά 2014/15 η αύξηση προσλήψεων ανέρχεται σε 3839 εκπαιδευτικούς δηλαδή σε ποσοστό πάνω από 74%! Αναλυτικά οι προσλήψεις τα τελευταία χρόνια είναι οι ακόλουθες:
Με βάση τα στοιχεία του myschool, της ΕΛΣΤΑΤ και της Έκθεσης του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για την Ειδική Αγωγή και εκπαίδευση, το 2016 ο συνολικός μαθητικός πληθυσμός (Α/θμια & Β/θμια) στην Γενική & Ειδική Αγωγή το 2016 ήταν 1.454.796 μαθητές. Ο συνολικός μαθητικός πληθυσμός ΕΑΕ το 2016 ήταν 31.071(2,1% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού). Στη Γενική εκπαίδευση (Τμήματα Ένταξης-Παράλληλη) φοιτά το 67,7% των μαθητών και σε ΣΜΕΑΕ το 32,3% των μαθητών αυτών. Η μέση ηλικία των μαθητών αυτών το 2016 για το Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο ήταν τα 16,1 έτη, για το Ειδικό Επαγγελματικό Λύκειο τα 20,2 και για το ΕΕΕΕΚ τα 18,3 έτη. Τα αγόρια υπερισχύουν στις δομές αυτές. Στο Γυμνάσιο 65.7% έναντι 34,3% των κοριτσιών. Στο Λύκειο τα αγόρια είναι 62,1% έναντι 37,9% των κοριτσιών και στο ΕΕΕΕΚ 65.2% έναντι 34,8% των κοριτσιών. Συνολικά μεταξύ των μαθητών αυτών το 37,1% έχει νοητική υστέρηση, το 28,9% βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού και το 14,1% αντιμετωπίζει πολλαπλές αναπηρίες.
Ο συνολικός αριθμός των Τμημάτων Ένταξης που είναι ιδρυμένα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είναι 678. Πιο αναλυτικά: Γυμνάσια 634, Λύκεια 27, Επαγγελματικά Λύκεια 17. Το 12,3% των μαθητών στο Γυμνάσιο και μόλις το 1,2% των μαθητών σε ΓΕΛ και ΕΠΑΛ υποστηρίζεται σε Τμήματα Ένταξης. Τα αντίστοιχα ποσοστά της παράλληλης στήριξης είναι 0,9% και 0,4% αντίστοιχα! Ο αντίστοιχος συνολικός αριθμός των Τμημάτων Ένταξης που είναι ιδρυμένα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση είναι 2.936.
Ο συνολικός αριθμός οργανικά τοποθετημένων εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) ανέρχεται στους 718 εκπαιδευτικούς (692 αντίστοιχα στην Α/θμια), οι ειδικότητες των οποίων αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα, σύμφωνα με τα καταχωρισμένα στοιχεία στο myschool.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και την έκθεση του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ για τις δομές της Ειδικής Αγωγής το συνολικό προσωπικό το 2016 ήταν 9824. Εξ αυτών 7433 εκπαιδευτικοί, 2149 ΕΕΠ και 242 Βοηθητικό και Διοικητικό προσωπικό. Οι γυναίκες κυριαρχούν στο προσωπικό αυτό με 67,4% στο Ειδικό Γυμνάσιο, 59,7% στο Ειδικό Λύκειο και 66,8% στο ΕΕΕΕΚ.
Ανά τύπο σχολικής μονάδας αντιστοιχούν 16,6 εκπαιδευτικοί ανά Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο, 8,6 σε Ειδικό επαγγελματικό Λύκειο και 14,4 ανά ΕΕΕΕΚ. Συνολικά το 2016 από τους 2910 εκπαιδευτικούς –διδάσκοντες στην ΕΑΕ, το 55,9% ήταν αναπληρωτές, το 29,6% μόνιμοι και το 14,5% αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί!
Με βάση τα στοιχεία του myschool Ο συνολικός αριθμός τμημάτων που λειτουργούν στις ΣΜΕΑΕ της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι 1.202 και ο συνολικός αριθμός μαθητών που φοιτούν σε αυτά 4.754. Αντίστοιχα ο συνολικός αριθμός τμημάτων που λειτουργούν στις ΣΜΕΑΕ της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είναι 1.692 και ο συνολικός αριθμός μαθητών που φοιτούν σε αυτά είναι 6.614. Πιο αναλυτικά:
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι
Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι η οικονομική κρίση και οι περιοριστικές πολιτικές λιτότητας στα μνημονιακά χρόνια, έχουν επιβαρύνει συνολικά το δημόσιο σχολείο και τον εκπαιδευτικό ειδικότερα. Η έλλειψη διορισμών τα τελευταία χρόνια, οι αποχωρήσεις 20.500 περίπου εκπαιδευτικών, η αύξηση των ελαστικών μορφών εργασίας και οι σοβαρές μισθολογικές μας απώλειες αποτελούν κάποιες μόνο πτυχές του προβλήματος που επιβαρύνουν συνολικά τους δείκτες της εκπαίδευσης και φυσικά τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών. Zήτημα άμεσης προτεραιότητας συνεπώς, είναι οι αγωνιστικές διεκδικήσεις με βάση τις ψηφισμένες θέσεις και αποφάσεις του κλάδου με αιτήματα την αύξηση των δημόσιων εκπαιδευτικών δαπανών, τους μαζικούς διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών στην Γενική και Ειδική εκπαίδευση, την αποκατάσταση των απωλειών σε μισθούς και συντάξεις, τα εργασιακά δικαιώματα μονίμων και αναπληρωτών, την πολύπλευρη στήριξη του εκπαιδευτικού έργου και την διεκδίκηση ριζικών δημοκρατικών αλλαγών στη δημόσια εκπαίδευση επιβάλλοντας εξελίξεις στην κατεύθυνση των θέσεων και των αναγκών του κλάδου.
Όλα αυτά όμως, απαιτούν ένα διαφορετικό συνδικαλιστικό κίνημα που θα συσπειρώνει τους συναδέλφους πάνω στα μεγάλα πραγματικά προβλήματα του κλάδου και του δημόσιου σχολείου και, με μικρούς και μεγάλους ενωτικούς αγώνες, μακριά από στείρες παραταξιακές αντιπαραθέσεις, θα ανοίγει δρόμους για τη ζωή που μας αξίζει, για το σχολείο των αναγκών και των οραμάτων μας, που θα χωρά όλα τα παιδιά, όλους τους εκπαιδευτικούς, όλη τη γνώση!
Με συναδελφικούς – αγωνιστικούς χαιρετισμούς
Αθήνα 9/12/2018
Νεκτάριος Κορδής,
αιρετό τακτ. μέλος του ΚΥΣΔΕ
(τηλ.: 6977513534,6932600870
ηλ. δ/νση: [email protected]
http://nekordis64.blogspot.gr )
Άκης Λουκάς, αιρετό αναπλ. μέλος του ΚΥΣΔΕ
(τηλ.:6974320189, ηλ.δ/νση: [email protected]
εκλεγμένων με το ψηφοδέλτιο των
Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟ ALFAVITA.GR:
