Σχολικά Κτίρια: Γίνεται παιδεία σε ερείπια; Τα μισά έχουν παλαιότητα 50ετίας

Το ότι δεν θρηνήσαμε θύματα ή δεν είχαμε σοβαρότατους τραυματισμούς στο ατύχημα που έλαβε χώρα στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Πυλαίας την Πέμπτη οφείλεται στην οξυδέρκεια της εκπαιδευτικού η οποία, αφού εντόπισε έγκαρια τις ρωγμές στην οροφή, έδωσε εντολή στα παιδιά να μην μπουν στην αίθουσα.

Τα πολύ έγκαιρα αντανακλαστικά της δασκάλας όμως δεν αναιρούν φυσικά το τεράστιο πρόβλημα κτιριακών υποδομών που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά σχολεία, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα.

Το παράδειγμα του 4ου Δημοτικού Σχολείου Πυλαίας δείχνει πολλά. Το κτίριο, στο οποίο στεγάζεται το σχολείο και το οποίο χτίστηκε πριν 65 χρόνια, έχει ενοικιαστεί για λογαριασμό του Δήμου από ιδιώτη. Ο ιδιώτης, μέσω εργολαβικού γραφείου, ανέλαβε να τοποθετήσει μόνωση στις αίθουσες του ορόφου του σχολείου. Η κατάρρευση όμως της οροφής κατέδειξε ότι υπήρξαν κακοτεχνίες (στην καλύτερη των περιπτώσεων) οι οποίες λίγο έλειψε να στοιχίσουν ανθρώπινες ζωές. Ο Δήμος δεν ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειες αυτής της παρέμβασης, δεν μπορούσε να επέμβει και δυστυχώς έτρεξε πίσω από τις εξελίξεις.

Κάτω από αυτό το ιδιότυπο καθεστώς λειτουργούν πολλά σχολεία στην Ελλάδα, τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα όσο και στην περιφέρεια. Υπάρχει τεράστια ανάγκη για σχολική στέγαση που θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της εποχής αλλά δεν υπάρχουν τα μέσα για να καλυφθούν.

Τα κτίρια “φωνάζουν” για ανανέωση

Οπου και αν έλαβαν χώρα καταστροφές λόγω σεισμών τον τελευταίο ενάμιση χρόνο στη χώρα, τα σχολεία των αντίστοιχων περιοχών δεν γλίτωσαν. Στη Σάμο υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Στο Δαμάσι Τυρνάβου, μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Ελασσόνα ,το τοπικό δημοτικό σχολείο καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς και κατασκευάστηκε από την αρχή. Στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης το 1ο και το 2ο Δημοτικό σχολείο της περιοχής στεγάζονται προσωρινά σε προκατασκευασμένες αίθουσες (κοντέινερ) που έχουν τοποθετηθεί στο κολυμβητήριο.

Τι αποδεικνύει αυτό; Οτι τα σχολικά κτίρια είναι το, λιγότερο, ευάλωτα στις καταστροφές. Οτι χρειάζονται ανανέωση και παρεμβάσεις, ότι, τέλος πάντων, πρέπει να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη σχολική στέγη με ορίζοντα δεκαετίας και όχι αποσπασματικές προσεγγίσεις. Το νέο Δημοτικό Σχολείο στο Δαμάσι κατασκευάστηκε σε χρόνο ρεκόρ μετά από Πρωθυπουργική παρέμβαση αλλά δυστυχώς αυτή η περίπτωση αποτελεί την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.

Από την εποχή της Χούντας

Οποιοι ανέλαβαν το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Παιδείας την τελευταία 20ετία, καταλάβαιναν ότι τα σχολικά κτίρια είναι “γερασμένα”. Εν έτει 2021 είναι σαφές ότι το 50% των σχολικών κτιρίων έχουν παλαιότητα 50 και πλέον ετών, χτίστηκαν δηλαδή τη δεκαετία του 60 και ή, στην καλύτερη, στις αρχές της δεκαετίας του 70!

Το συμπέρασμα αυτό καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος. Πώς να μιλήσει κανείς στα σοβαρά για την αντισεισμικότητα ή τη στατικότητα αυτών των κτιρίων για παράδειγμα; Οι πρόσφατοι σεισμοί και οι ζημιές που προκάλεσαν, όπως τονίστηκε και παραπάνω, “εμφανίστηκαν” εκτός από τις οικίες των πολιτών, και στα σχολικά κτίρια.

Οι Δήμοι, οι οποίοι έχουν, βάσει του νόμου, την ευθύνη για την ανέγερση και τη συντήρηση των σχολικών κτιρίων, αδυνατούν πολλές φορές να ανταπεξέλθουν σ’ αυτές τις υποχρεώσεις, κυρίως λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης. Το φιάσκο με την εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης που οδήγησε στη λύση των κοντέινερ για πολλά νηπιαγωγεία της χώρας είναι πρόσφατο και λέει πολλά για την αδυναμία των Δήμων να εξασφαλίσουν χρήματα και χώρους για αξιόπιστα νέα σχολικά κτίρια.

Ως προς τη συντήρηση, όλα εξαρτώνται από τις τεχνικές υπηρεσίες του κάθε Δήμου. Αν αυτές δουλεύουν ικανοποιητικά, έχει καλώς. Σε διαφορετική περίπτωση, που είναι και ο κανόνας, η συντήρηση παραμένει πλημμελής με ο,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των κτιρίων. Χώρια που πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος μίας πιθανής τοπικής διαπλοκής, στην Ελλάδα βρισκόμαστε άλλωστε…

Η Τρόικα έβαλε το χέρι της

Επίσης, στη χώρα υπήρχε κάποτε ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων ο οποίος είχε ιδρυθεί το 1962 ακριβώς για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των μεγάλων ελλείψεων της χώρας σε σχολικές υποδομές. Με τις διάφορες μορφές του πράγματι ο Οργανισμός έκανε καλή δουλειά τόσο στις κατασκευές όσο και στην αποθήκευση της διανομής και του εξοπλισμού των σχολείων της χώρας.

Το 2013 όμως, επί κυβέρνησης Σαμαρά, ο Οργανισμός προσχώρησε στις Κτιριακές Υποδομές ΑΕ ελέω των περιορισμών που επέβαλλε το 2ο μνημόνιο και η Τρόικα. Εκτοτε, δεν υπάρχει εξιδεικευμένη κρατική δομή με αντικείμενο εργασίας τη σχολική στέγη. Στα χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε καμία ουσιαστική αλλαγή, ούτε τα τελευταία δύο χρόνια κατά την οποία την ευθύνη της διακυβέρνησης την έχει η Νέα Δημοκρατία.

Εξυπακούεται ότι εφόσον πλέον δεν υπάρχουν μνημονιακοί περιορισμοί (στη θεωρία τουλάχιστον), θα μπορούσε να ιδρυθεί ένας νέος, σύγχρονος ΟΣΚ με στελεχιακό δυναμικό που θα ήταν σε θέση να απαντά στις σύχρονες προκλήσεις. Θα μπορούσε επίσης να δοθεί χείρα βοηθείας στους Δήμους από την κεντρική διοίκηση και ιδιαίτερα από το Υπουργείο Παιδείας και να τελειώσει μια για πάντα η σημερινή απαράδεκτη πραγματικότητα κατά την οποία η εκάστοτε ηγεσία του Υπουργείου δεν έχει την παραμικρή ιδέα για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα σχολικά κτίρια. Τα κατά τόπους τεχνικά επιμελητήρια θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν αποφασιστικά. Λείπει, προσώρας, η πολιτική βούληση.

Αν εξακολουθεί να λείπει και στο μέλλον, τότε εικόνες όπως αυτές που παρακολουθήσαμε στις πρόσφατες πλημμύρες με παιδιά να φυγαδεύονται από την προκάτ αίθουσά τους με τη βοήθεια θρανίων που έπαιζαν το ρόλο της γέφυρας για να μην πνιγούν θα εμφανιστούν και πάλι στις οθόνες και στα timeline μας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις