Απόβλητα: Στο Δικαστήριο της ΕE η Ελλάδα για τη χωματερή στη Ζάκυνθο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε σήμερα να παραπέμψει εκ νέου την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επειδή δεν έκλεισε χώρο υγειονομικής ταφής αποβλήτων στο νησί της Ζακύνθου εντός προστατευόμενης περιοχής Natura 2000. Ο χώρος υγειονομικής ταφής αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον και ρυπαίνει το τοπικό περιβάλλον. Μολονότι ο χώρος υγειονομικής ταφής δεν λειτουργεί εδώ και περισσότερα από πέντε έτη, πρέπει όχι μόνο να κλείσει, αλλά και να αποκατασταθεί, προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με απόφαση του Δικαστηρίου του 2014.

Στις 17 Ιουλίου 2014 το Δικαστήριο απεφάνθη (C-600/12) ότι ο εν λόγω χώρος υγειονομικής ταφής δεν πληροί τις προϋποθέσεις και απαιτήσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ένωσης και ότι η Ελλάδα συνεχίζει να διατηρεί σε λειτουργία δυσλειτουργικό χώρο υγειονομικής ταφής. Η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στις ελληνικές αρχές στις 28 Απριλίου 2017 λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του Δικαστηρίου. Μετά την τελευταία αυτή υπενθύμιση, η Ελλάδα αποφάσισε να σταματήσει τις εργασίες διάθεσης αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής. Ωστόσο, παρόλο που δεν έχουν αποσταλεί νέα απόβλητα στον χώρο υγειονομικής ταφής Ζακύνθου εδώ και πάνω από πέντε έτη, ο χώρος ακόμη δεν έχει αποκατασταθεί προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με την απόφαση του Δικαστηρίου. Οι διάφορες καταληκτικές ημερομηνίες που κοινοποίησε η Ελλάδα στην Επιτροπή αναβλήθηκαν και, επομένως, η Ελλάδα δεν έχει κοινοποιήσει αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα για την πλήρη εφαρμογή της απόφασης του Δικαστηρίου.

Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, με τη φιλοδοξία της για μηδενική ρύπανση, έχει ως στόχο να μειωθεί η ρύπανση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους σε επίπεδα που δεν θεωρούνται πλέον επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα. Η πλήρης εφαρμογή των προτύπων που κατοχυρώνονται στη νομοθεσία της ΕΕ είναι σημαντική για την αποτελεσματική προστασία της ανθρώπινης υγείας και τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει εκ νέου την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς πρόκειται για τη δεύτερη παραπομπή στο Δικαστήριο της ΕΕ, ενδέχεται να επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις για το χρονικό διάστημα μεταξύ της πρώτης απόφασης και της επίτευξης συμμόρφωσης. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα καταβάλλει ήδη πρόστιμα σε δύο περιπτώσεις που σχετίζονται με τη διαχείριση αποβλήτων.

Ιστορικό

Η οδηγία για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων (οδηγία 99/31/ΕΚ) θεσπίζει πρότυπα για τους χώρους υγειονομικής ταφής με σκοπό την αποφυγή των δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία του ανθρώπου, στο νερό, στο έδαφος και στον αέρα. Στόχος της οδηγίας είναι να εξασφαλιστεί η σταδιακή μείωση της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, ιδίως δε των αποβλήτων που είναι κατάλληλα για ανακύκλωση ή άλλου είδους ανάκτηση, καθώς και η κατά το δυνατόν πρόληψη ή μείωση των αρνητικών συνεπειών για το περιβάλλον από την υγειονομική ταφή των αποβλήτων καθ’ όλο τον κύκλο ζωής του χώρου υγειονομικής ταφής.

Η Επιτροπή έχει κινήσει αρκετές άλλες διαδικασίες κατά της Ελλάδας για μη ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας για τα απόβλητα. Η Ελλάδα καταβάλλει επί του παρόντος πρόστιμα για τη λειτουργία παράνομων χώρων υγειονομικής ταφής και για τη μη ορθή διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σε ολόκληρη τη χώρα. Σε άλλη υπόθεση, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο χώρος υγειονομικής ταφής του Κιάτου λειτουργεί κατά παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ για τα απόβλητα και την υγειονομική ταφή. Τέλος, η Επιτροπή απέστειλε επίσης προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα το 2021 για να παροτρύνει τις ελληνικές αρχές να επεξεργάζονται σωστά τα απόβλητα πριν από την αποθήκευση σε 84 χώρους υγειονομικής ταφής.