Καταστροφή του Περιβάλλοντος: “Οι πολλοί θα υποστούν τις αρνητικές επιπτώσεις”
Ποια είναι τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή; Τι θα πει Βιώσιμη Ανάπτυξη και Κυκλική Οικονομία; Γιατί η εγκατάσταση αιολικών πάρκων έχει προκαλέσει κύματα αντιδράσεων; Η Κατερίνα Ανδρικοπούλου μάς απαντά.
- 13 Σεπτεμβρίου 2020 07:47
Αποτελεί κοινή παραδοχή από ακτιβιστές και επιστήμονες διεθνώς πως στην Ελλάδα το περιβαλλοντικό ζήτημα δεν βρίσκεται στο προσκήνιο, ούτε έχει δεσπόζουσα θέση όπως θα έπρεπε, δεδομένων των κλιματικών συνθηκών. Τα οικολογικά προβλήματα απουσιάζουν συστηματικά από την πολιτική ατζέντα της χώρας μας, ενώ ακόμα και στην εκπαίδευση δεν δίνεται η σημασία που θα έπρεπε όσον αφορά τέτοια ζητήματα.
Η νοοτροπία της ανακύκλωσης απουσιάζει από τα περισσότερα σπίτια, ενώ έννοιες όπως αυτή της Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Κυκλικής Οικονομίας μας είναι παντελώς άγνωστες. Δυστυχώς οι περισσότεροι Έλληνες δεν έχουμε αντιληφθεί ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν αποτελεί μόνο υποχρέωση, αλλά και καθήκον μας για τις επόμενες γενιές.
Συναντώ την Κατερίνα Ανδρικοπούλου-Σακοράφα, συνεκπρόσωπο των Οικολόγων Πράσινων, η οποία επιλέχθηκε για την 5η θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας με σκοπό την εκπροσώπηση των Οικολόγων Πράσινων στη Βουλή (σε αντικατάσταση ενός στελέχους-βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ).
Η Κατερίνα Ανδρικοπούλου Σακοράφα κατάγεται από τη Ζαχάρω Ηλείας και τα Καλάβρυτα Αχαΐας, αλλά έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Δραστηριοποιείται επαγγελματικά εδώ και δύο δεκαετίες στον ιδιωτικό τομέα με εξειδίκευση σε φορολογικά και χρηματοοικονομικά θέματα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ έχει διατελέσει σύμβουλος του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης το 2009. Στους Οικολόγους Πράσινους εντάχθηκε, ως μέλος, το 2015, διαμέσου της Πολιτικής Κίνησης του 3ου διαμερίσματος Αθήνας – Θησείο.
Η προστασία του Περιβάλλοντος, τα κοινά αγαθά, η βιώσιμη ανάπτυξη αλλά και η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία είναι τα βασικά της ενδιαφέροντα και ως εκ τούτου η συζήτηση μαζί της ήταν εξόχως διαφωτιστική στο πολύπλοκο και ευαίσθητο θέμα της προστασίας του Περιβάλλοντος.
“Τα περιβαλλοντικά προβλήματα στην Ελλάδα είναι ουκ ολίγα τολμώ να πω, αλλά θα εστιάσω σε αυτά που μας απασχολούν όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας και πολιτικής τοποθέτησης. Θα ξεκινήσω λοιπόν με το θέμα των απορριμμάτων, και για να το θέσω πιο ορθά, με το ζήτημα της εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων. Τι λένε τα νούμερα; Πόσο μεγάλη ποσότητα εξ αυτών καταλήγει ως δευτερογενές υλικό στην αλυσίδα παραγωγής; Είμαστε πολύ πίσω και θα πρέπει να οργανωθούμε άμεσα και αποτελεσματικά”, αναφέρει η κ. Ανδρικοπούλου.
“Ένα άλλο θέμα είναι η ποιότητα ζωής στις πόλεις”, συνεχίζει. “Ενώ στην εποχή μας υπάρχει τεράστια ευαισθητοποίηση απέναντι σε θέματα περιβάλλοντος από τους πολίτες, στη χώρα μας το αστικό περιβάλλον στο οποίο καλούμαστε οι περισσότεροι να ζήσουμε, δυστυχώς, είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο. Η ανάπτυξη πνευμόνων πρασίνου, η ανάπτυξη ποδηλατοδρόμων, οι μετακινήσεις-μεταφορές και η παλαιότητα των οχημάτων επαγγελματικών και μη, που οδηγεί στις υψηλές εκπομπές ρύπων, η ύπαρξη βιομηχανιών εντός αστικών κέντρων (θυμίζω το πρόσφατο ατύχημα στη Μεταμόρφωση Αττικής με την καταστροφική για την υγεία και το περιβάλλον πυρκαγιά), ο σεβασμός στα ζώα, και πολλά άλλα είναι στα βασικά θέματα της ατζέντας μας, μαζί βέβαια με πολλά άλλα, όπως η προστασία των περιοχών NATURA, η ορθολογική ανάπτυξη, ο σεβασμός στις δασικές περιοχές της χώρας μας και όχι η καταστρατήγησή τους στο βωμό ‘επενδύσεων’ που ουσιαστικά στηρίζονται στο ξεπούλημα της εθνικής μας περιουσίας -και πολλά άλλα”, καταλήγει.
Η συζήτηση για τα Αιολικά πάρκα
Το τελευταίο διάστημα έχει ανοίξει ένας μεγάλος δημόσιος διάλογος γύρω από την έννοια των αιολικών πάρκων. Σκηνές από τις κινητοποιήσεις των κατοίκων της Τήνου τον Μάιο με αφορμή την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο νησί, στιγμιότυπα από τις μεγάλες συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα για το περιβάλλον κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και άλλες αφορμές μας έκανε να αναρωτηθούμε γιατί μία ανανεώσιμη πηγή ενέργειας προκαλεί τόσες αντιδράσεις; Τα αιολικά πάρκα είναι τόσο αθώα όσο δείχνουν;
“Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι σαφώς φιλικές προς το περιβάλλον, αλλά και εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα. Ειδικά στο θέμα των αιολικών πάρκων θα πρέπει να δούμε πώς και τι τύποι πάρκων, και πού αναπτύσσονται, ή πρόκειται να αναπτυχθούν. Άρα μιλάμε για έναν εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπόψιν όλες τις παραμέτρους και όχι μόνο τους στόχους που πρέπει να πιάσει η χώρα σε βάθος χρόνου”, εξηγεί η κ. Ανδρικοπούλου.
“Δεν είναι δυνατόν να κατατίθενται σωρηδόν αιτήσεις ανάπτυξης αιολικών πάρκων και να γίνονται αποδεκτές από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με μόνο κριτήριο το αιολικό δυναμικό, αδιαφορώντας εάν από πλευράς χωροθέτησης βρίσκονται μέσα σε προστατευόμενες περιοχές. Πρόκειται για απαράδεκτη τακτική που δικαιολογημένα προκαλεί αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες. Οι Οικολόγοι Πράσινοι είμαστε σαφώς υπέρ της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), γιατί είναι κομβικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είμαστε όμως σαφώς κατά του να θυσιάσουμε την άγρια φύση και την ομορφιά της χώρας μας, αλλά και την πολύτιμη και πλούσια βιοποικιλότητα της που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, και χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια για να αναπτυχθεί, ώστε να πετύχουμε τους στόχους μέσω μεγάλων επεμβάσεων, που θα είναι βραχυχρόνιας απόδοσης και που μπορεί να ξεπεραστούν τεχνολογικά”, συνεχίζει.
“Η ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών θα δώσει και το υπόβαθρο για την αναθεώρηση του Χωροταξικού των ΑΠΕ, όπου θα καθοριστεί επιτέλους που μπορεί και που δεν μπορεί να μπει τι”, καταλήγει.
Οι εξορύξεις στο Αιγαίο
“Εξορύξεις και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι πράγματα ασυμβίβαστα. Οι εξορύξεις βρίσκουν εντελώς αντίθετους εμάς τους Οικολόγους Πράσινους. Εκτός των άλλων, οι εξορύξεις στις περιοχές που προτείνονται αποτελούν τεράστιο δημόσιο κίνδυνο και απειλή, τόσο από πιθανά ατυχήματα που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο μόλυνσης τις θάλασσές μας καταστρέφοντας ολοσχερώς τον ζωτικό κλάδο της εθνικής μας οικονομίας, τον τουρισμό, όσο και από τη συνακόλουθη, πλέον, αδυναμία χαρακτηρισμού και αναγνώρισης ποιοτικών αλιευτικών και θαλάσσιων προϊόντων και υπηρεσιών”, τονίζει.
“Θα μου πείτε ότι οι εταιρείες που αναλαμβάνουν τη διεξαγωγή των εξορύξεων αναλαμβάνουν και την αποκατάσταση αυτών. Ε, λοιπόν όσοι πραγματικά το πιστεύουν αυτό πλανώνται πλάνην οικτράν. Επιπλέον, είναι γνωστό σε όλους όσοι έχουν διερευνήσει σε βάθος το εν λόγω ζήτημα, ότι τα οικονομικά οφέλη των εξορύξεων είναι μόνο για ελάχιστους των μεγάλων εταιρειών και κάποιους τοπικούς εκπροσώπους τους και μόνο. Οι πολλοί δεν πρόκειται παρά να υποστούν τις αρνητικές επιπτώσεις. Πού θα πρέπει να στραφούμε; Στην ορθολογική ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η χώρα μας είναι τυχερή, γιατί είναι πλούσια σε ήλιο, γεωθερμία, βιομάζα, ακόμα και άνεμο που μπορούν να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά”, ανέφερε η κ. Ανδρικοπούλου.
Απόβλητα και Ανακύκλωση
Ζητήσαμε από την κ. Ανδρικοπούλου να μιλήσουμε για το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Όπως μας εξήγησε:
“Ο νέος Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων αναιρεί επί της ουσίας τον προηγούμενο, δίνοντας κεντρικό ρόλο σε Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) μέσω ΣΔΙΤ, αντί για την διαλογή στην πηγή. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή ανακυκλώσιμων υλικών ακατάλληλων ως πρώτες ύλες, και την πολύ μεγάλη αύξηση του κόστους για τους πολίτες, επειδή η επιλογή για την συμμετοχή ιδιωτών σε μεγάλη κλίμακα, μέσα από την αποτυχημένη και πανάκριβη μέθοδο των ΣΔΙΤ (για τα δεδομένα της διαχείρισης των απορριμμάτων στη χώρα μας), θα δεσμεύσει δημοτικές περιουσίες και τέλη για δεκαετίες, εις βάρος των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών. Ήδη, πολυάριθμα έργα σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται σε πορεία ωρίμανσης ή υλοποίησης με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, με ημερομηνία ολοκλήρωσης το 2023, και αρκετά από αυτά, που δεν φρόντισαν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του υφιστάμενου ΕΣΠΑ, αγνοώντας τον σχεδιασμό και τη διαστασιολόγηση των στόχων της χωριστής διαλογής ανακυκλώσιμων κινδυνεύουν με απένταξη, όπως έδειξαν οι πρόσφατες αλληλογραφίες με τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες σχετικά με τις Μονάδες Διαχείρισης Σύμμεικτων στην Πελοπόννησο (και είναι πολλές που θα ακολουθήσουν). Απαιτείται επομένως επιτέλους προσεκτική αξιολόγηση και επανασχεδιασμός, που πρέπει να περιληφθεί και στο νέο ΕΣΔΑ”.
“Επίσης η δέσμευση της χώρας ότι θα οδηγεί σε ταφή λιγότερο από 10% των αστικών απορριμμάτων της μέχρι το τέλος της δεκαετίας, παρά τις προβλέψεις του Ευρωπαϊκού σχεδιασμού για δυνατότητες παρέκκλισης, πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά, ώστε να μην οδηγήσει σε επικίνδυνες λύσεις, δηλαδή επενδύσεις υπερβολικού κόστους εγκατάστασης και λειτουργίας, αλλά και σημαντικής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, που θεωρούνται πλέον μη βιώσιμες και εγκαταλείπονται σε όλη την Ευρώπη”, συμπληρώνει.
Κυκλική Οικονομία και Βιώσιμη Ανάπτυξη
Στη συνέχεια ζητήσαμε να μας εξηγήσεις έννοιες όπως αυτές της Κυκλικής Οικονομίας και της Βιώσιμης Ανάπτυξης, που ενώ φαίνεται να κατέχουν τη δική τους θέση στον πολιτικό διάλογο, δεν έχουν αναπτυχθεί επιτυχώς στη χώρα μας. Όπως μου διευκρινίζει, αυτές οι έννοιες είναι βασικές στην πολιτική οικολογία, της οποίας επίσημος εκφραστής στην Ελλάδα είναι οι Οικολόγοι Πράσινοι, μέλος του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος. Η αλήθεια είναι βέβαια, όπως επισημαίνει και η ίδια, πως οι συγκεκριμένες έννοιες έχουν ακουστεί τόσο από την αριστερή όσο και από τη δεξιά πτέρυγα του κοινοβουλίου, μόνο και μόνο επειδή κάποια πράγματα γίνονται “μόδα”. Η αριστερά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, συνέχισε, εμφανίζεται πιο ευαίσθητη σε θέματα περιβάλλοντος, σε σχέση με τη δεξιά που ούτως ή άλλως, ως ιδεολογία, έχει καθαρά καπιταλιστική στόχευση, οπότε και αδράνεια προς το περιβάλλον. Ωστόσο, οι καιροί έχουν αλλάξει.
“Η έννοια της κυκλικής οικονομίας, βασικός πυλώνας των θέσεών μας για μια δίκαιη οικονομική ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας, έχει υιοθετηθεί από πολλούς. Η βιώσιμη ανάπτυξη πάλι είναι μια ανάγκη. Εξαιτίας της αλόγιστης κατανάλωσης πόρων και πρώτων υλών τις κατασπαταλούμε και σε όχι μακρινό χρονικό διάστημα θα αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε ελλείψεις. Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρώτα από όλα θα πρέπει να μειώσουμε την κατανάλωση των φυσικών πόρων και να αξιοποιήσουμε την επανάχρηση και την ανακύκλωση. Και κυρίως να καταναλώνουμε ό,τι πραγματικά χρειαζόμαστε”, ανέφερε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.